Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I)

Martelaere, Patricia de

Patricia Marie Madeleine Godelieve de Martelaere, Vlaams prozaschrijfster en dichteres (Zottegem 16.4.1957 – Wezemaal 4.3.2009). De Martelaere studeerde aan het conservatorium in Brussel en vervolgens filosofie in Leuven. In 1984 promoveerde ze op Hume, de wetenschap en het gewone denken aan de universiteit van Leuven. In 1987 volgde daarop een verhandeling Hume´s ´gematigd´ scpeticisme: futiel of fataal voor de Koninklijke Academie voor wetenschappen van België. Ze werd hoogleraar wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit van Brussel. Behalve over Hume heeft De Martelaere op haar vakgebied onder meer gepubliceerd over Kant en Schopenhauer.

In 1988 verscheen haar eerste roman Nachtboek van een slapeloze, waarvoor ze van de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen de Debuutprijs Boekenweek kreeg. De romans van De Martelaere vertonen een pessimistisch mensbeeld. Leven is een constant verlies en elke ogenschijnlijke verbetering blijkt niet meer dan een verandering en een herhaling van telkens terugkerend verlies. Die opvatting is opnieuw terug te vinden in De schilder en zijn model (1989), waarin een vrouw verliefd wordt op een kunstenaar, maar in hem steeds haar vorige minnaar herkent. Scheiding, verlies en herhaling vormen ook de thematiek van de roman Littekens (1990). In 2004 verscheen haar roman Het onverwachte antwoord, waarin twee vrouwen hun liefde voor dezelfde man overdenken. Het werk van De Martelaere is sterk psychologisch geladen.

In 2002 verschenen voor het eerst gedichten in Niets dat zegt. Opstellen over filosofie, psychologie en letteren bundelde de Martelaere in Een verlangen naar ontroostbaarheid: over leven, kunst en dood (1993), een bundel die herhaaldelijk herdrukt werd (2007¹⁰) en waarvoor ze de Jan Greshoffprijs 1994 ontving. Overwegend filosofische onderwerpen behandelt ze in de essaybundel Wereldvreemdheid (2000).

Voor de jeugd publiceerde De Martelaere Koning der wildernis (1971) en De staart (1992).

Literatuur:

BNTL; Kritisch lexicon; Lexicon lit. werken; Oosthoek; H. Bousset, ‘Vampierehart’, in: Dietsche Warande & Belfort 134 (1989) 5, p. 577-581; H. de Coninck, ‘Op het tweede gezicht: Patricia de Martelaere’, in: Nieuw Wereldtijdschrift 6 (1989) 5, p. 66-68; B. Vervaeck, ‘Aan deze zijde van het litteken’, in: Dietsche Warande & Belfort 136 (1991) 2, p. 210-214; G.J. Peelen, ‘Patricia de Martelaere. Interview’, in: Wetenschap, cultuur en samenleving 26 (1997) 1, p. 14-19; J.H. de Roder, ‘De weg naar verlossing’, in: Het onbehagen in de literatuur (2001), p. 203-212; A. Storm, ‘Verzet is zinloos’, in: Essayisten, speciaal nummer van Bzzlletin 31 (2001-2002) 280, p. 72-76; J. Baert, ‘Versneden verzen’, in: Ambrozijn 20 (2002-2003) 3, p. 27-39.

G.J. van Bork
[Nieuw, december 2008]