Jong van Beek en Donk, Cécile de
Cécile Goekoop-de Jong van Beek en Donk, Nederlands schrijfster (Alkmaar 19.5.1866 - Méréville, Frankrijk
15.6.1944). De Jong van Beek en Donk stamt uit een adellijk geslacht. Haar vader was jonkheer en een
progressief jurist die sterk sociaal geëngageerd was. Hij richtte in 1870 het Comité ter Bespreking van de Sociale
Kwestie op.
In 1893 begon Cécile de Jong van Beek en Donk met het schrijven van haar roman Hilda van Suylenburg die in
1897 zou verschijnen. Ze was inmiddels getrouwd met Adriaan Goekoop, een rijke Haagse vastgoedeigenaar.
Haar roman beschrijft met gebruikmaking van gegevens uit dit huwelijk en de leefomstandigheden van de hogere
Haagse kringen scherp en kritisch de Haagse côterie waarvan ze zelf deel uitmaakte. De roman is vooral een
tijdsdocument waarin de sociale verhoudingen aan het eind van de negentiende eeuw beschreven worden, maar
tegelijk is het een feministische roman waarin het recht op arbeid voor de vrouw wordt nagestreefd en ook het
recht op bescherming tegen uitbuiting van werkende vrouwen uit de lagere sociale milieus. Het boek vertoont
grote invloed van de muziek en met name de ideeën van Richard Wagner. Als jonge vrouw kwam Cécile de Jong
van Beek en Donk in Bayreuth onder de bekoring van Wagners muziek.
De roman speelde een belangrijke rol in de discussies rond de emancipatie van vrouwen. Het boek werd niet
alleen in Nederland een groot succes; het werd vertaald en ook in het buitenland zeer goed verkocht.
Nadat Cécile De Jong van Beek en Donk was gescheiden van haar echtgenoot, begon ze in Frankrijk aan een
bestaan als journaliste. Ze hertrouwde, werd katholiek en herriep toen een aantal van haar feministische
standpunten die ze in haar roman had verdedigd, zoals het recht op echtscheiding.
In de tijd waarin Hilda van Suylenburg verscheen, werden de literaire kwaliteiten niet erg hoog aangeschreven.
Vanuit het feminisme werden in de tweede helft van de twintigste eeuw pleidooien gehouden voor een
herwaardering van deze roman. In 1984 werd het boek opnieuw uitgegeven met een inleiding van Tessel
Pollmann.
Literatuur: BNTL; BWN; Lexicon lit. werken; M. Bosch, 'Honderd jaar Hilda van Suylenburg. Een
tendentieuze geschiedenis', in: De andere negentiende eeuw, speciaal nummer van Armada 3 (1997-1998) 9, p.
99-111; M. Braun, 'Het recht even goed te leven als een man. Hilda van Suylenburg, tekst en context van een
emancipatieroman', in: Tijdschrift Sociale Geschiedenis 24 (1998) 3, p. 209-234, 343; L. Duyvendak, 'Honderd
jaar 'Hilda', een negentiende-eeuwse feministische bestseller', in: Literatuur 15 (1998) 1, p. 17-23; M. Grever en
B. Waaldijk. Feministische openbaarheid. De Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898 (1998).
G.J. van Bork
[nieuw, oktober 2006]
Auteursrechtelijk beschermd