Janssen, Jos
Pseudoniem Jef van Klerken. Vlaams toneelschrijver (Klerken 12.11.1888 - Antwerpen 24.2.1968). Janssen
werkte bij de douane in Antwerpen.
Vanaf 1926 schreef hij een groot aantal blijspelen, kluchten en ernstige toneelspelen, waarvan De wonderdoktoor
(1927) in 1929 werd opgevoerd in de Antwerpse Koninklijke Nederlandse Schouwburg. Het stuk is een kluchtig
spel over goedgelovigheid en kwakzalverij met scherpe karakteriseringen, kernachtige dialogen en een satirische
strekking. Het overweldigende succes van dit stuk in Vlaanderen en Nederland zette hem ertoe aan in dezelfde
trant verder te werken met blijspelen en kluchten die op landelijke en vlotte thema's zijn toegespitst. Een hele
reeks blijspelen en kluchten volgde: De koning drinkt (1931), De klucht van den braven moordenaar (1937), Wij
zijn een volk van dichters (1940) en het op Breughel geïnspireerde De vetten en de mageren (1942). Boerenpsalm
(1935) van Felix Timmermans bewerkte hij tot een toneelspel in vijf bedrijven.
Janssen schreef ook enkele historische drama's, zoals Hendrickje Stoffels (1942) en Jacoba van Beieren (1947).
Voor Hendrickje Stoffels kreeg hij de Staatsprijs voor Toneelliteratuur 1940-1942 en de Nestor de Tièreprijs van
de Vlaamse Academie. Janssen schreef ook zangspelen, toneel voor de jeugd en politiek geëngageerd toneel. Hij
nam het initiatief tot de oprichting van de Vereniging van Vlaamse toneelauteurs. In 1964 verschenen zijn
herinneringen in Klerken in den 'goên ouden tijd'.
Literatuur: BNTL; WP-lexicon; J. Janssen, 'Hoe werd ik een toneelschrijver', in: Winterhulp (1941) 11, p. 11-14; J. Janssen, 'Jos Janssen, toneelschrijver (1888-1968)', in: Vlaamse Stam 4 (1968) 5, p. 391-394; R. Arteel.
Jos Janssen. Toneel en klerken (1975); J. de Ceulaer, 'Het Boerenpsalm-scenario van Jos Janssen', in: Jaarboek
Timmermans Genootschap 10 (1982), p. 128-143; E. Coulier, ''In Veurne, beter dan waar elders, weet men dat
penitentiehuizen eerbiedwaardige instellingen zijn: Jos Janssen'', in: P. Vanleene (red.). Veurne, uitgelezen stad
(1993), p. 123-127.
J. van Schoor en G.J. van Bork
[aangevuld, oktober 2006]
Auteursrechtelijk beschermd