Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I)

Itterbeek, Eugène van

Eugène Renerius Maria Gerardus van Itterbeek, Vlaams essayist (Kessel-Lo 21.1.1934). Van Itterbeek studeerde rechten en Romaanse filologie in Leuven. Na zijn studie was hij enige tijd leraar in Genk en Hasselt en docent Franse letterkunde aan de Sint-Ignatiusfaculteit in Antwerpen. In die functies heeft hij pogingen ondernomen tot onderwijsvernieuwing in België. In Dietsche Warande & Belfort publiceerde hij tussen 1961 en 1964 een aantal essays over moderne Franse letterkunde. In Leiden promoveerde hij op Socialisme et poésie chez Peguy: de la Jéanne d'Arc à l'affaire Dreyfus (1966). In 1968 ging hij werken bij het Ministerie van Nederlandse Cultuur in Brussel. In 1979 stichtte hij de Europese Vereniging ter Bevordering van de Poëzie en werd hoofdredacteur van het internationale poëzietijdschrift (Pi). Hij verzorgde voor de Leuvense Schrijversaktie een groot aantal bloemlezingen in de Leuvense Cahiers. Hij was voorts secretaris van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen en voorzitter van de Vereniging van Wetenschappelijke en Kulturele Tijdschriften.

Van Itterbeek schreef vooral studies over Franse letterkunde, zoals zijn Panorama van de hedendaagse Franse letterkunde (1964), Spreken en zwijgen (1965), maar ook over Vlaamse politiek en literatuur in Het Vlaanderen van morgen (1978). Van Itterbeeks essays zijn doorgaans literatuursociologisch gericht, waarbij hij zich oriënteert op de opvattingen van Lukács en Goldmann, die in de jaren zestig en zeventig een belangrijke rol speelden in de literatuurkritiek. In die beschouwingswijze passen ook zijn essays van Daad en beschouwing (1972).

In 1976 stelde hij Wij zullen u niet zien, lichtende vrede samen, een bloemlezing van poëzie uit de twintigste eeuw met een politiek engagement. In 1992 kreeg Van Itterbeek de George Orwell-Literatuurprijs voor zijn werk.

Literatuur: BNTL; WP-lexicon; F. Auwera, 'Eugène van Itterbeek', interview in: Geen daden maar woorden (1970), p. 53-61; G. Durnez, 'Eugène van Itterbeek. Wij moeten tot handelen komen', in: Jullie worden later gek dan wij (1971), p. 113-127; F.-J. Verdoodt, 'Eugène van Itterbeek. Verregaand engagement, maar het volk is ver', in: Vlaanderen morgen (1991), p. 44-47.

G.J. van Bork
[Nieuw, maart 2006]