Doelwijt, Thea
Theodora Christina Doelwijt, Nederlands (Surinaams) journaliste en
schrijfster (Den Helder 3.12.1938). Volgde een journalistieke opleiding in
Amsterdam en vertrok in 1961 naar Suriname, waar ze medewerkster werd van het dagblad
Suriname, waarvoor ze de literaire pagina redigeerde. Ze werd redactrice van het literaire blad
Moetete. In 1965 leidde het scenario voor Grootvaders klok tot de eerste eigen speelfilm op de
Surinaamse televisie. In 1967 volgde haar eerste theaterstuk, het klank- en lichtspel Ballade in
klank en kleur. Haar eerste volledige dichtbundel was (na eerdere kleine en vooral
tijdschriftpublicaties) Met weinig woorden (1968).
Samen met Henk Tjon richtte ze het Doe-Theater op, de eerste professionele toneelgroep van
Suriname. Veel van Doelwijts toneelstukken werden door deze groep gespeeld.
Doelwijt heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de emancipatie van de Surinaamse
literatuur en het toneel van Suriname. Zo schreef ze niet alleen theaterstukken, gedichten en
verhalen, maar ook de eerste Surinaamse thriller: Toen Mathilde niet wilde ...
(1972).
Na de decembermoorden in 1982 keerde Doelwijt terug naar Nederland en legde zich volledig
toe op het schrijven van toneel, proza en cultureel-educatief werk, zoals Peter en
Dino (1988), een verhaal over taal. Ze stelde een groot aantal bundels samen van
verhalen uit de Surinaamse verteltraditie. Voor kinderen schreef ze het Indiaanse verhaal
Kainema de Wreker en de menseneters (1977), gebaseerd op Indiaanse mythen en
legenden.
Doelwijt kreeg voor haar inspanningen voor de Surinaamse cultuur de Gouverneur Currieprijs
in 1974 en in 1989 een Award voor tien jaar Radio Damsko so mi tan.
Literatuur: Kritisch lexicon; Oosthoek; WP-lexicon; M. van Kempen, ‘Thea
Doelwijt’, in: Surinaamse schrijvers en dichters (1989), p. 162-163; M. Szula-Krzyzanowski, ‘Thea Doelwijt, het aanslaan van een Surinaamse toon’, in: Woorden op
de westenwind (1994), p. 102-125.
G.J. van Bork
[nieuw, februari 2003]