Djojopoespito, Soewarsih
Nederlandse (Indonesische) prozaschrijfster (Cibatok 2.4.1912 - Jogjakarta 24.8.1977). Zij
hoorde evenals haar man Soegondo tot de groep westers opgeleide Indonesische jongeren die
de opvoeding en verheffing van hun eigen volk verkozen boven een carrière in het gareel van
het Nederlandse gouvernement. Die keuze betekende een onzeker bestaan. Vaak levend in
bittere armoede vormden zij een intellectueel proletariaat, waarvan Buiten het
gareel (1940) getuigenis aflegt. Het boek bevat het sterk autobiografische verslag van
de ervaringen van een jong onderwijzersechtpaar dat in de jaren dertig werkzaam is bij het
nationalistische onderwijs in enkele steden op Java.
Djojopoespito werkte mee aan het politiek geëngageerde blad Kritiek en Opbouw. Na 1945
publiceerde ze vooral (in het Indonesisch geschreven) verhalen.
Literatuur: Oosthoek; WP-lexicon; G. Termorshuizen, ‘Soewarsih
Djojopoespito’ in: Jaarboek Mij der Ned. Letterkunde (1978-1979) (1980), p. 39-48; G.
Termorshuizen, ‘Een leven buiten het gareel’, in: Engelbewaarder Winterboek 1979
(1979), p. 109-122; J. Noorduyn, ‘Marjanah, de Soendanese roman van Soewarsih
Djojopoespito’, in: R. Baay en P. van Zonneveld (red.). Indisch-Nederlandse literatuur
(1988), p. 232-242; Chr. Levecq, Soewarsih Djojopoespito et la littérature postcoloniale
néerlandophone (1993); G. Termorshuizen, ‘De vrijheid is en wordt duur betaald’, in:
Th. D'haen en P. Liebregts (red.). Tussen twee werelden, het gevoel van ontheemding in de
postkoloniale literatuur (2001), p. 1-22.
G. Termorshuizen
[aangevuld, februari 2003]