De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Woordt, Anthonie van der

Noordnederlands dichter (Vlissingen 3.11.1769-Amsterdam 24.9.1794). Volgde privé-lessen Latijnse taal- en letterkunde bij rectoren in Vlissingen en Amsterdam. Vanaf 1788 studeerde hij rechten te Leiden, waar hij in 1791 op stellingen promoveerde. Door zijn vader Jan van der Woordt die een welgesteld patriottisch koopman was, werd hij gedwongen tot het koopmanschap. In de herfst van 1792 raakte hij gewond door een val van zijn paard. Verwaarlozing van het opgelopen letsel was de oorzaak van zijn dood.

Van der Woordt was bevriend met Jacobus Bellamy, die hem tot dichten aanmoedigde, en hij verheerlijkte als deze de vrijheid en de waarheid. Met Bellamy deelde hij ook de afkeer van de dichtgenootschappelijke praktijken. Hij had een grote natuurlijke aanleg en werd door tijdgenoten zeer bewonderd: hij werd zowel Nederlands Horatius als Vlissingens Hölty genoemd. Zijn gedichten zijn vrijwel alle rijmloos; geprezen werden zijn ritmische kwaliteiten en zijn zuiver natuurgevoel (zoals dat o.a. blijkt uit de beschrijving van de Vlissingse duinen). Zijn werk is sentimenteel: graven en ruïnes, het vredige landleven, de vriend-

[p. 661]

schap en de vaderlandsliefde zijn belangrijke motieven. Een groot deel van zijn poëzie is gericht tot zijn vrienden.

Deze Gedichten werden door zijn vriend C.J. Wenckebach in een zeer kleine oplage voor vrienden en bekenden uitgegeven (1795). P.G. Witsen Geysbeek verzorgde in 1829 een heruitgave; Wenckebach deed dit opnieuw in 1843 (met een Levensberigt). In de 20ste eeuw was het Victor van Vriesland die door een heruitgave Van der Woordt opnieuw in de belangstelling bracht (1942) en hem een eigen plaats toekende naast Bellamy. Van Vriesland baseerde zich bij zijn inleiding voornamelijk op een ongepubliceerde studie van J.P.W. Philipsen.

Literatuur:

A. Simons, `V.d.W., vergeleken met Seume', in Verhandelingen (1834); J.A. Nijland, Leven en werken van Jacobus Bellamy, dl. 2 (1917); M.M. Prinsen, `A.v.d.W. (1769-1794)', in Beknopte handelingen van het dertiende Vlaams philologencongres (1936); P.J. Meertens, `Het culturele leven in Vlissingen in de tijd van Betje Wolff', in Meertens over de Zeeuwen (1979).

[A.N. Paasman]