De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Wolf-Catz, Helma

Nederlandse dichteres en prozaschrijfster (Nieuw- en St. Joosland 31.5.1900-Naarden 22.1.1979). Als dochter van een arts die zich later in het Gooi vestigde, kreeg zij een even vrije als verzorgde opvoeding. Zij huwde een jurist, die door de jodenvervolging omkwam, evenals haar beide ouders.

Ofschoon haar jeugdwerk in poëzie en proza zekere kwaliteiten heeft, begint toch pas bij het autobiografische, al tijdens wo ii ontstane boek De dreiging (1946) haar volwaardige werk. Terwijl ernstige ziekte haar jarenlang van de buitenwereld isoleert, komt haar innerlijke creativiteit tot volle ontplooiing. Haar mensenkennis, door veelheid van ervaringen verrijkt, haar ondogmatisch levensgevoel, haar visionaire verbeelding en haar verzorgde stijl doen romans ontstaan die noch aansluiten bij het Hollandse realisme, noch bij de internationale stromingen van na de oorlog. Overtuigd dat alle menselijke leven in tijd en ruimte samenhangt, waagt zij zich soms in het verleden (bijv. de periode van de Wederdopers) of in verre, haar vreemde landen (o.a. Senegal, de V.St.). Al bezitten zulke suggestieve hoofdstukken of boeken hun afzonderlijke gepassioneerde en tragische betekenis, zij hebben tegelijk een symbolische werking: de strijd tussen onderbewuste oerkrachten en redelijk bewustzijn is eeuwig; de mens is ook voor zichzelf een fascinerend geheim.

De zevendelige Sydonia-cyclus van Diepzee (1960) tot en met Luchtkristal (1964) vormt een uitzonderlijke en boeiende prestatie, omdat liefde en geweld, politiek en kunst, dromen en avonturen, voorgevoelens en berekeningen er tot evenwichtige eenheid zijn samengegroeid.

Werken:

Wouter, de liefde van een jongen (1932); Het gezin (1935); De droomgestalte (1954); De vreemde drift (1959); Onderstroom (1960); Koraalrif (1961); Duizendbrand (1962); Zeewier (1962); Aardvuur (1964); Nederlandse kastelen, hun personages, hun schatten (1965); Rozerood (1965); Van wit en van zwart (1967); De vrijheid is een nachtegaal in zilvergrijs (1971); Zeeuwse herinneringen (1975); De vrijheid roept de diepste slapers (1980), verh.

Uitgave:

L. Wolf-Catz (ed.), Het doktershuis aan de Torenlaan (1981), herinneringen.

Literatuur:

L. Wolf-Catz, H.W.-C. (1969); L. Wolf-Catz e.a., in Literama, 15 (1980-1981); H.F. Jespers, `Een nieuwe wereld binnentreden', in Idem, De boog van Ulysses (1983).

[G. Stuiveling en red.]