De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Wolf, Josephus de

Zuidnederlands dichter (Dendermonde 4.3.1748-?). Priester-surveillant aan het Theresiaanse College te Gent - lange tijd verward met de theoloog Judocus de Wulf (geb. in Nazareth) -, wiens leven en - ten dele anonieme - werk door een waas van geheimzinnigheid omhuld blijven.

Hij liet een indrukwekkende reeks religieus-moraliserende geschriften na, veelal in dreunende alexandrijnen gesteld en in een symbolisch-mythologisch kleed gestoken, maar waaruit vaak ook een moderne getourmenteerde persoonlijkheid spreekt, sterk beïnvloed door het verlichte rationalisme. Ook vertaalde hij grote delen van Ovidius (De herscheppingen van Ovidius, 1779) en Vergilius (Leven der herderen door Vergilius, z.j.), imiteerde de stijl der klassieke pastorale en maakte poëtische bewerkingen van de bijbel.

Niet met zekerheid aan hem toe te schrijven zijn twee zedengispende dialogen in spectatoriale trant; zijn auteurschap van het beruchte pamflet Den geest der reden (1777) daarentegen, een sceptisch-rationalistische kritiek op de geopenbaarde godsdienst, mag als vaststaand worden beschouwd. De omstandigheden van De Wolfs plotse en mysterieuze verdwijning na 1781 bleven onopgehelderd.

Werken:

Den vreugd en vruchtwekkenden theater van Apollo, 5 dln. (1778); Astraea, de waerheydzoekende dienstmaegd (1778); Den Godelijken philosoph (1778); Den onderzoeker des gemoeds, 2 dln. (anoniem, 1779); Konst-paleys der jeugd (z.j.); Historie van het Oud/Nieuw Testament, 2 dln. (1780); Ueren van uytspanninge, of den wellust der velden (z.j.); Het bloemperk d'allergewigtigste lot-gevallen (z.j.); De Klap-bank der juffers (anoniem, 1780).

Literatuur:

W. Gobbers, `Een raadselachtige figuur uit de Aufklärungstijd in Vlaanderen', in Studia Germanica Gandensia, vii (1965); J. Smeyers, in Geschied. van de Letterk. der Nederlanden, vi (1975); Idem, in Nationaal biografisch woordenboek, vii (1977).

[W. Gobbers]