De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Scriverius, Petrus

Eig. Pieter Schrijver, Noordnederlands historicus en letterkundige (Haarlem 12.1.1576-Oudewater 30.4.1660). Schreef ook onder het ps. Saxo Grammaticus. Studeerde te Leiden, aanvankelijk rechten, later geschiedenis en klassieke letteren. Hij vestigde zich ambteloos in Leiden en behoorde door zijn uitgaven van klassieke auteurs

[p. 523]

(Martialis, Seneca, Apuleius, Cato) tot de belangrijkste filologen. Als historicus publiceerde hij zowel Nederlandse als Latijnse teksten, terwijl hij in beide talen ook gedichten schreef die echter ongebundeld bleven. Wel bundelde hij verspreid werk van anderen, o.a. in 1616 de Nederduytsche poemata van zijn vriend Daniël Heinsius en het Geestich lied-boecxken van G.A. Bredero.

Hij behoorde tot de remonstranten en kreeg een boete wegens een Latijns bijschrift onder een portret van de (veroordeelde) Leidse pensionaris Hogerbeets. Blind geworden in mei 1650, nam Scriverius de jeugdige Joachim Oudaen bij zich als secretaris. Toen hij in 1656 zijn vrouw verloor, ging hij inwonen bij zijn zoon die baljuw en schout te Oudewater was. Hij werd met grote eer te Leiden in de Hooglandse kerk begraven. Eerst in 1738 werden zijn gedichten gebundeld; het is grotendeels verzorgd gelegenheidswerk, cultuurhistorisch van meer belang dan literair.

Werken:

Oudt Batavien, nu ghenaemt Holland (1606), aangevuld herdrukt als: Beschrijvinghe van Out Batavien, mitsgaders d'Afkomst ende historie der graven van Holland, Zeeland ende Vrieslandt (1612, 1614², 1636³, 1646⁴); Batavia illustrata, in qua de Batavorum insula, Hollandia, Zelandia, Frisia, Ultrajectina varii scriptores (1609, 1611²); Animadversiones in Martialem (1618); Collectanea veterum tragicorum fragmenta (1620); Seneca tragicus (1621); Apuleius Madaurensis Platonicus serio castigatus (1624²); Respublica Romana (1626, 1629²); Dionysii Catonis disticha (1635); Baudii Amores (1638, waarin de eerste editie van het Pervigilium Veneris uit de codex Salmasii); Principes Hollandiae et Westfrisiae (1650).

Uitgave:

Gedichten van P.S. benevens eene uytvoerige beschryving van het leven des dichters (1738).

Literatuur:

R. Kampinga, De opvattingen over onze oudere vaderlandsche geschiedenis bij de Hollandse historici der 16e en 17e eeuw (1617); J. Melles, Joachim Oudaen, heraut der verdraagzaamheid (1958); D. Hoek, Haags leven bij de inzet van de gouden eeuw (1966); P. Tuynman en C.S.M. Rademaker, in Quaerendo, 7 (1977).

[G. Stuiveling en P.J. Verkruijsse]