De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Ruysbeek, Erik van

Ps. van Raymond van Eyck, Vlaams dichter en essayist (Brussel 25.4.1915). Debuteerde in 1947 met conventionele, naar de vorm klassieke gedichten (Weerklank). Het is dan ook niet toevallig dat hij in hetzelfde jaar een studie wijdde aan Karel Jonckheere als dichter. Als redacteur en medewerker van het tijdschrift De Meridiaan/De Kunst-Meridiaan (1951-1960) kwam hij onder de invloed van de experimentele poëzie, zonder evenwel de uiterste consequenties van deze poëtica te aanvaarden.

[p. 505]

Van Ruysbeeks aandeel in de experimentele beweging bestond vnl. uit theoretische geschriften, zoals Poëzie en experiment (1956, samen met Karel Jonckheere) en Grondslagen voor een poëzie van morgen (1957). Zijn poëzie is echter veeleer een mengeling van traditionele belijdenislyriek en experiment, waarin de `inhoud' blijft primeren. Dit is o.m. het gevolg van een bezinning op het wezenlijke van de moderne tijd en de plaats van de mens in de wereld. Tegenover absurditeit en nihilisme poneert hij de eenheid van zijn en worden. Het `Ik' is overigens slechts een (tijdelijk) deel van het `Al', waarin materiële en geestelijke geledingen in elkaar grijpen. De natuur, niet alleen als fysisch verschijnsel maar als veruiterlijking van de kosmos, staat bij deze ervaring centraal. Deze hedendaagse mystiek, die haar wortels heeft in de oude en oosterse religies, bepaalt de dichterlijke evolutie van Van Ruysbeek vanaf de bundel Van de aarde die ook hemel is (1963), een evolutie die tot uiting komt in het essayistisch werk (Diogenes voor de drempel, 1971) en in de roman De dood en de dageraad (1976).

Werken:

Overgang (1950), p.; De sluier van Isis (1952), essay; Verzen (1955); Ondergang en dageraad (1966, met Karel Jonckheere), essay; Bert Decorte (1966), essay; De open wereld (1967), p.; Tussen bron en monding (1970), p.; Een kleine alchemie (1973), p.; De bron achter de spiegels (1974), p.; De stralen naar het licht (1975), p.; De boom en de mens (1975), p.; Van golf tot zee (1976), bloeml. p.; Het ruisen van de stroom (1977), p.; De omtrek en het centrum (1978), essay; Voorbij dit duister licht (1980), p.; Van fysika tot metafysika (1982), essay; In dit getaste licht (1983, samen met Annie Reniers, Pol le Roy en Christiaan A. Wauters), p.; De engel en de klei (1983), p.; In de spiegel van de nacht (1983), p.

Uitgave:

Verzamelde gedichten (1981).

Literatuur:

W.M. Roggeman, in De ringen van de kinkhoorn (1970); W.M. Roggeman, in Beroepsgeheim, dl. 1 (1975), interview; P. Gillaerts, Geloven in de geest. Een thematische inleiding op E.v.R.s dichterschap (1976); E. van Itterbeek, in Aktuelen II (1977); L. Rens, `Twee peilers van het absolute', in Nieuwe Stemmen, 34, 1 (1977); R. van de Perre, `De vis vliegt door de zon', in De gekleurde wereld (1979); P. Gillaerts, `De dichter is een medium', in Dietsche Warande & Belfort, 127 (1982).

[P. van Aken]