De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Riddere metter mouwen, Die

Middelnederlandse ridderroman, in de laatste jaren van de 13de eeuw, wsch. in Vlaanderen, tot stand gekomen. Miraudys, de held van de roman, ontleent zijn naam aan de witte mouw die hem door een jonkvrouw als wapenteken werd geschonken.

Een Frans origineel, waarvan de roman een bewerking zou zijn, is niet aan te wijzen of is althans niet bewaard. De voornaamste bron is Richars li Biaus, een ridderroman van 5452 verzen, die in de jaren 1250-1275 is ontstaan en aan `mestre Requis' wordt toegeschreven. Daarin worden de voornaamste motieven die in Die riddere metter mouwen voorkomen, aangetroffen.

Richars li Biaus is geen Arthurroman, Die riddere metter mouwen echter wel. Het verhaal speelt zich gedeeltelijk af aan het hof van koning Arthur en zowel deze als koningin Ginevre en ridders van de Tafel-

[p. 481]

ronde, zoals Walewein, Perchevael, Lancelot en Iwein, spelen er een rol in. Bij het bewerken van elementen uit Richars li Biaus tot een Arthurroman heeft de dichter blijkens overeenstemmingen, ook in woordgebruik, de Moriaen, een Middelnederlandse ridderroman, tot voorbeeld genomen. Van Die riddere metter mouwen zijn slechts 320, ten dele gehavende, verzen bewaard gebleven. Volledig bewaard is echter een (sterk) verkorte versie van 4020 verzen, die door Lodewijk van Velthem in zijn Lancelot-compilatie is opgenomen. De bewaarde 320 verzen van de oorspr. tekst stemmen met 95 verzen uit de verkorte redactie overeen, waaruit blijkt dat de bewerker althans in dit gedeelte drastisch heeft ingegrepen.

Zie ook Lancelot-compilatie, Haagse.

Uitgaven:

W.J.A. Jonckbloet (ed.), in Roman van Lancelot, dl. 1 (1849), verzen 14581-18600; B.M. van der Stempel (ed.), Roman van den riddere [...] (1914); J. Deschamps, `Een fragment van de onverkorte versie van "Die riddere metter mouwen"', in Liber alumnorum Prof.Dr. E. Rombauts (1968); C.W. de Kruyter, Die Riddere metter mouwen (1975), facs. uitg. met inl.; B.D. Damsteegt, M.J.M. de Haan, L. Jongen, en M.J. van der Wal (ed.), Roman van den Riddere metter Mouwen (1984).

Literatuur:

J. Deschamps, `De Riddere metter mouwen', in Vijf jaar aanwinsten kb Brussel 1969-1973 (1975); M. Draak, `Het Wout sonder genade', in F.P. van Oostrom (ed.), Arturistiek in artikelen (1978); J.D. Janssens, `De Arturistiek: een wout sonder genade', in Spiegel der letteren, 21 (1979) en 22 (1980).

[J. Deschamps]