Eig. Franciscus Cristianus Johannus, Nederlands
prozaschrijver ('s-Gravenhage 30.4.1864-Haarlem 19.11.1923). Zoon van een
resident. Studeerde evenals zijn jeugdvriend Couperus letteren bij Jan ten
Brink. Was vanaf 1891 stenograaf in de Tweede Kamer, in welke hoedanigheid hij
veel politici leerde kennen van wie hij rake portretten schreef (In en om de
Tweede Kamer, parlementaire portretten en schetsen, 1889). In deze jaren
groot promotor van de wielersport en hoofdredacteur van het anwb-orgaan De
Kampioen. Verhuisde in 1900 naar Santpoort; werd daar eerst
vrijzinnig-democratisch raadslid en later wethouder. Hield zich toen vnl. met
politieke en economische vraagstukken bezig. Door Ten Brink attent gemaakt op
Zola, schreef hij reeds in 1884 als een der eersten in Nederland
naturalistische schetsen (gebundeld in Menschen om ons, 1888). Werd een
jaar later door bemiddeling van Paap medewerker aan De Nieuwe Gids
(vanaf 1910 redacteur). Zijn naturalistische schetsen bracht hij bijeen in
Studie's naar het naakt model (1886), waarop Van Deyssel hem in de
brochure Over literatuur van epigonisme betichtte. Zijn tweedelige
Haagse roman Egoïsme (1893) moet als mislukt worden beschouwd. Van
betere kwaliteit waren zijn in diverse periodieken verspreide journalistieke
schetsen en verhandelingen, o.a. die uit De Hollandsche Revue, welk
maandblad hij in 1896 met Vincent Loosjes stichtte en dat jarenlang objectieve
voorlichting op velerlei gebied gaf.
Werken:
Lastertongen; een blik in de jongste Amsterdamsche letteren
(1890); Uit ons parlement (1890); Karakters (1899); Uit mijne
sportportefeuille (1899); Langs Holland's stroomen (1900); Uit de
snijkamer (1904), nov.; Theo (Heemskerk), met spotprenten
(1911).
Uitgave:
Studies naar het naakt model (1982), waarin opgenomen
Over literatuur van Van Deyssel.
Literatuur:
J. ten Brink, in Gesch. Noordnederl. Letteren in de 19e
eeuw, iii (1889); J. Romein, `De cultuurerosie gemeten (over De Hollandsche
Revue)', in Nieuwe Stemmen (1951); W.J. Simons, `Schrijvers in de
sport', in Hakken en spaanders (1970); B.H. Bakker, `Émile Zola
and the "Revolution of the 1880s" in the Netherlands', in Review of National
Literatures, 8 (1977) [i.e. 1978]; N. Maas, Netscheriana (1983,
19852).
Auteursrechtelijk beschermd