De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Maartens, Maarten

Ps. van Josua Marius Willem Schwartz, sedert 9.4.1889 van der Poorten Schwartz, Nederlands/Engels prozaschrijver en dichter (Amsterdam 15.8.1858-Doorn 3.8.1915). Verbleef tijdens zijn jeugd een periode van zes jaar in Londen, waar zijn vader predikant was. Volgde na diens dood een opleiding aan het gymnasium te Amsterdam en ging in 1877 rechten studeren in Utrecht, waar hij in 1882 promoveerde. Leefde na zijn huwelijk ambteloos, aanvankelijk reizend en trekkend, maar vanaf het begin van deze eeuw tot aan zijn dood gevestigd in het door hemzelf ontworpen huize Zonheuvel, halverwege Maarn en Doorn, thans Maarten Maartenshuis.

Maartens debuteerde in 1885 onder eigen naam met een bundel in het Engels geschreven, conventionele gedichten The morning of love and other poems, welke door nog enkele andere werd gevolgd. Meer succes, althans buiten Nederland, oogstte hij met zijn eveneens in het Engels geschreven, maar in Nederland spelende romans als The sin of Joost Avelingh (2 dln., 1890) en God's fool (1892), in 1896 in het Nederlands vertaald onder de titel Gods gunsteling, waarin de hoofdpersoon, erfgenaam van een groot bedrijf, die door een ongeluk in zijn kinderjaren doof en blind is geworden, ten onrechte wordt beschuldigd van de moord op een van zijn twee halfbroers die het bedrijf in zijn naam leiden.

Omdat Maartens al zijn werk in het Engels bij Engelse uitgevers liet verschijnen en zich volstrekt afzijdig hield van elke literaire kring, kreeg zijn werk in Nederland niet de aandacht die het verdiende. Een jaar voor zijn dood verscheen zijn enige bundel oorspronkelijk Nederlandse Gedichten (1914), onder het ps. Joan van den Heuvel.

Werken:

Julian (1886), t.; Nivalis (1886), t.; A sheaf of sonnets (1888), p.; The black-box murder (1890), r., anoniem; An old maid's love (1891, Nederl. vert. De liefde van een oude jongejuffrouw, 1895), r.; The greater glory, 2 dln. (1894, Nederl. vert. De hoogste roem, 2 dln. 1895), r.; Her memory (1898), r.; Some women I have known (1901), nov.; My poor relations (1903), nov.; Dorothea (1904), r.; The healers (1906), r.; The woman's victory (1906), nov.; Brothers all (1909), nov.; The price of Lis Doris (1909, Nederl. vert. Lis Doris, 1911), r.; Harmen Pols, peasant (1910), r.; Eve, an incident of paradise regained (1912).

Uitgaven:

Letters (1930), ed. by his daughter, with a memoir by N.J. O'Conor; Novellen en verzen (1935), verz. en vert. door M.A. Schwartz; De dwaas Gods (1975), vert. door J.A. Schalekamp, met een naw. van W. van Maanen; Vrouwen die ik heb gekend (1977), vert. door E. Stortenbeker.

Literatuur:

W.G. van Nouhuijs, `Joost Avelinghs zonde', in De Nederlandsche Spectator (1890); L. van Deyssel, `M.M.' treurspel Nivalis', in De Gids, 88 (1924); W. van Maanen, M.M., poet and novelist (1927), diss.; W. Zaal, `M.M.', in Nooit van gehoord! (1969, 1974²).

[D. Welsink]