De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Groot, Jan Hendrik de

Nederlands dichter en prozaschrijver (Alkmaar 13.3.1901). Was o.m. journalist, en sinds 1951 perschef van de Algemene Kunstzijde Unie te Arnhem. Opgegroeid in een rechtzinnig protestants milieu vond hij aanvankelijk zijn plaats in de kring rondom het tijdschrift Opwaartsche wegen.

Zijn vroege gedichten zijn vlot geschreven, speels en zangerig, enigszins pathetisch. In zijn rijpere werk ligt zijn grootste kracht in het rake, flitsende woord. Was een belangrijke figuur in het verzet en heeft zich daarin ook als dichter misschien wel het meest kunnen uitleven. Stelde in 1941 met H.M. van Randwijk en G. Kamphuis het eerste, kleine Nieuw Geuzenliedboek samen. Zijn oorlogsgedichten werden o.m. gebundeld in Moederkoren (1945). Met name de sonnettencyclus Jeremia (1941) bevat de profetische thematiek ingegeven door een non-conformistische waarheidsdrang, die zijn verzetspoëzie kenmerkt.

Schreef ook novellen, reisverhalen, enkele lekespelen en de in Polen spelende roman Fir (1938). Schreef soms onder ps. Haje Sikkema en J. ten Mutsaert. Ontving in 1946 de Poëzieprijs van Amsterdam.

Zijn werk werd o.a. in het Duits, Engels en Zweeds vertaald.

Werken:

Lentezon (1926); Sprongen (1929); Zomerzon (1930); Vaart (1931); Rond de wereld (1931); Verloren liedjes (1932); Verlangen (1933); Polonaise (1934); Een mei in Polen (1934); Bont en blauw (1935); Botsing (1937); Poëtisch appèl (1939), pr., met M. Mok; Een bos boterblommen (1940); Herfstvacantie (1943); Stekelbaarzen (1943); De nood der ratten (1943), pr.; Strophen op zingende soldaten (1944); De visvangst (1944); Om hart en land (1945); Het beest thuis (1947), pr., met ill. van L. Metz; Vice-versa (1955); Op de man af (1961); Signalen tegen de hemel (1968); Bittermeren (1975); Het uitwijkbos (1981).

Uitgaven:

Stille Opvaart (1930), bloeml. met A.J. van Dijk; Omhoog omlaag (1949), bloeml. p. 1925-1945, met inl. van M. Jacobse; Kaleidoscopisch (1980), bloeml.

Literatuur:

K. Heeroma, Het derde réveil (1934); C. Rijnsdorp, In drie etappen (1951); J.F. de Zanger, `Rebels dichter', in Boekenbus 2 (1976).

[K. Heeroma en red.]