Brabander, Gerard den
Ps. van Jan Gerardus Jofriet, Nederlands dichter
('s-Gravenhage 3.7.1900-Amstedam 4.2.1968). Was eerst in dienst bij Philips,
later bij de ptt te Amsterdam; wijdde zich vervolgens geheel aan de letteren.
De bloemlezing Drie op één perron (1937-1941, 2 dln.,
19602), die hij met Jac. van Hattum en Ed. Hoornik samenstelde,
verraadt aanvankelijke beïnvloeding door E. du Perron en voegt hem bij de
vooroorlogse zgn. Amsterdamse groep, die anekdotische poëzie schreef in de
sfeer der nieuwe zakelijkheid. Hij was medewerker van Werk en daarna van
Criterium en hielp het internationale tijdschrift Centaur
oprichten. Hij publiceerde talloze dichtbundels, een groot aantal clandestien
tijdens de bezetting (De deur op het haakje, 1943).
Den Brabander is een door het leven gewonde en
ontredderde, die in eenvoudige, soms krachtig suggestieve en veelal wrange
verzen eigen teleurstelling en sociale deernis beschrijft. Het bijtend cynisme
en sarcasme dat zijn meeste werk, vol pessimisme en felle opstandigheid,
kenmerkt, van Cynische portretten (1934) tot hoogtepunten als
Materie-Man (1940) en De holle man (1945), maakte in later jaren
plaats voor mildere melancholie en levensaanvaarding. Het sonnet vond in hem
een talentvol beoefenaar. Veel vertaalwerk, o.m. van Shakespeare, Calderon,
Heine, Tolstoj, Ibsen en Rilke, verscheen van zijn hand.