Rood paleis

[p. 100]

De toenadering

Zwarte Tijs was een week weggeweest, bij zijn aanstaande vrouw in den Achterhoek. Hij liet aan Henri een portret zien.

Die passen misschien bij elkaar, dacht Henri. Het was een flinke, ietwat boersche vrouw, boven de dertig, stijf gekleed, geheel onwereldsch, practisch. Ze had het voorhoofd dat alleen een vrouw kan hebben, dat helder voorhoofd heet.

Hoe komt hij eigenlijk aan haar, dacht Henri. Hij vroeg het niet.

Ze was de dochter van een heereboer, de oudste van vier meisjes, de eenige uit het gezin die nog niet was getrouwd. Ze wou nu liefst gauw gehuwd wezen, Tijs had het nog even afgewimpeld. Hij moest eerst een bezigheid hebben. Hij gruwde bij voorbaat van lummelen thuis. Van steden hield ze niet. Zoo kon hij meteen nog wat rustig bezoek brengen aan Rood Paleis. Ze schreven elkaar één brief per week, effen, zakelijk, met ‘beste’ erboven.

Tijs kwam vanzelf tot de vraag of Henri niet aan trouwen dacht, of hij er nooit aan gedacht had.

- Nee, zei Henri, de vrouw beteekent voor mij alleen iets in meervoudige aanwezigheid.

[p. 101]

Misschien komt het omdat mijn ouwe vrouw (hij verbeterde zich) mijn moeder vroeg stierf en ik bovendien eenig kind ben. Als die conclusie juist is was haar vroege dood van maatschappelijk standpunt bekeken voor mij een ongeluk.

Tijs liet niets merken. Hij kon het gevoelloos gezegd hebben gevonden of ook het niet hebben begrepen. Maar hij vroeg iets meer over Henri's verleden. Voor het eerst zag Henri bij Tijs een andere belangstelling in hem dan als leidsman bij een jacht naar wufte genoegens. Ze groeiden een weinig naar elkaar toe.

Het was in de hal van het hotel. Tijs had er weer zijn intrek genomen. Hij had Henri gevraagd dezen keer eens hem te bezoeken.

Het was in den namiddag. Ze dronken een sherry en aten wat zoutjes. In een hoek van de hal naast een kunstpalm zaten ze rustig, intiem, warm.

Henri had weinig te vertellen, dat vond hij althans. Hij was rijk, maar zijn leven was het niet, dat vond hij. Hij kwam er niet toe over zijn ouders te spreken, over zijn jeugd. Wel had hij belangstelling voor zijn geslacht.

- We zijn refugiés uit Parijs, uit de Temple.

[p. 102]

Verder terug gaat mijn kennis niet. Maar om één ding ben ik blij. We hebben onze naam onverbasterd gehandhaafd. De verbastering tot nederlandsch van vreemde namen kom je hier telkens tegen. Het klinkt of staat altijd leelijk. Je hebt Roëll en Rowel, Marx en Marks. De verbastering van fransche namen is wel de leelijkste: Kerrebijn van Carabin, Darteljak van d'Artillac.

- Het lijkt onmogelijk Leroy te verbasteren.

- Toch niet. Daarom zei ik dat ik blij was met mijn onvernederlandschte naam. De verbastering van Leroy is namelijk de leelijkste van alle. Dat is Lorrewa.

Tijs, na even denken, lachte daverend. Henri bleef ernstig.

- De verbastering van de naam is ook altijd samengegaan met een vulgariseering van de drager. De Lorrewa's zijn werklui, of hoogstens kleine fabrikanten geworden. Ik heb er God zij dank niks mee te maken. Zelfs in mijn positie van schaduw zou ik me schamen Lorrewa te heeten.

- Nou moet je es ophouden met dat eeuwige gekoketteer... Maar dit wou ik zeggen. Ik zou het juist een verdienste vinden als jullie machtbezitters, zooals je jezelf noemt, onmogelijke achternamen hadt, - een ver-

[p. 103]

dienste van jullie zelf of van jullie voorouders.

- Ja, dat begrijp ik, jij ziet de dingen anders, jij hebt een heldenvereering voor de daad. Maar geloof me, Tastenbreker en Lorrewa is onbestaanbaar.

- Geloof mij dan dat ik haast het mooiste van mijn heele leven vind dat mijn vader een meesterknecht was.

Henri glimlachte. Tijs zei:

- Wil je nog zitten met de zoon van een meesterknecht?

Henri bleef glimlachen.

- Ik zit met wat ik taxeer op minstens een ton.

- Dat is ronduit parvenu-achtig.

- Nee, dat is het niet. Het kan natuurlijk van een ander zoo wezen, maar niet van mij. Daarvoor moet je me nu toch wel kennen. Het gaat alleen in tegen de gedegen moraal. Het is mijn eigen moraal. Voor mij bestaan geen andere mannen dan heeren of heeren in wording. Al ben ik een schaduw, ik wil de schaduw zijn van een heer, een schaduw met een behoorlijke naam, niet een bastaard van een schaduw.

- Dat wordt me langzamerhand te grijs.

Toen dwaalde Henri weer af naar de firma, naar den ouden Tastenbreker, diens zelfver-

[p. 104]

zekerdheid, diens twijfel, naar de eeuw, en het boeiende van haar gemis aan uitzicht. Tijs zei:

- In al je praten lijd je eigenlijk aan impotentie. Maar ben je werkelijk impotent? Of lieg je?

Henri keek de hal af.

- Ik weet het niet.