Gedichten
(1861)–Pieter Joost de Borchgrave–
Auteursrechtvrij
[pagina 187]
| |
Oorsprong der Belgen. | |
[pagina 189]
| |
Oorsprong der Belgen..... Antiquam exquirite Matrem. De donkre nacht die de eeuwen lang had overtroken,
En voor ons gretig oog haer schriften hield bedoken,
Verdwynt: 'k voel kiemen op myn Vaderlandsch Gedicht
Als 't waere, een dageraed, voor wien de nevel zwicht.
'k Slae thans een plegtgen toon, om myn voorvaders Vaedren
Uyt Phrygiaensche telgen voortgeteeld, te naedren,
Om, op dit uer, hun' Wieg in grootheyd en gezag
Te schetsen, te doen glooren in een' heldren dag.
Maer hoe! waer wil ik heen? daer Staets- en Landkronyken
Niets dan een taenend licht, een schemering doen blyken:
| |
[pagina 190]
| |
Moet ik, thans onbezonnen als een PhaëtonGa naar voetnoot(1),
Opstygen, vol van drift, na eene onnaekbre zon,
Om, door haer glans begoocheld, plotslings nêertedaelen!
Neen: geene ydle waen doet myne geesten dwaelen;
Een diep, een grootsch verschiet toont uyt zyn' ruymen kring
Het eenig aenbegin van myn' bespiegeling.
Triomph! 'k zie Troa's Held zyn Vaderland verlaeten,
En eenen eeuwgen vaerwel zeggen aen zyn' Staeten.
Hy slaet een laetsten blik op Priam's trotsen wal
Die zyn nog rookend puyn en langbedreyden val
Aen het bederflyk schoon der Vrouwen toemoet schryven:
Een' zucht, een bittre traen komt zyn besluyt te styven.
Hy wend nog eenmael 't oog naer het schynheylig PaerdGa naar voetnoot(2)
't Geen Troja zoo veel bloed en traenen heeft gebaerd.
Hy scheurt zich uyt den drang dier wrevelige Grieken
Die na 't vervloekt verraed en helsche listen rieken,
Ja, vlucht zyn grondgebied, zyn overheerlyk slot.
En ruylt der Vaedren Kroon voor 't wisselvalligst lot.
Vorst Bavo stapt aen boord met gaede en krygerslieden
Om, door een snelle vlucht, en brand en moord 't ontvlieden
| |
[pagina 191]
| |
En op een vryer kust met maegen en geslacht
En, wat den Griek nog spaerde van zyn' oorlogsmacht,
Een langgewenschte rust en veyligheyd te deelen.
Men hyst de zeylen op der zwaere zeekasteelen;
De Phrygiaensche vlag golft hoven 't zwalpend zout,
Wyl zy den flikkergloed van paerelen en goud
Kaetst in het brandend oog van 's Vyands legerschaeren.
Het anker word geligt: wind, hemel, locht en baeren
't Schynt alles, om te meest, den Vluchtling toegedaen.
Hy nopt, als Vorst, zyn' wakkre landgenoten aen
Die onderdanig op zyn fiere wenken zaegen.
Men stevent: na een reeks van tweemael twintig daegen
Vindt Hy zich in den schoot der Afrikaensche zee.
Het woest Rusuada, Araris barre ree
Zyn hemelhoog gebergt, valley en woestenyen,
Zoo afgerigt op buyt, zoo vol van roofarpyen,
Bestormen, 't zwaerd aen d'hand, zyn' Koninglyke vlag.
Den Phrygiaenschen vorst snelt, op een bliksemslag,
Den vyand te gemoet, omringelt zyne vloten.
Men klampt de schepen aen; bloed word op bloed vergoten,
't Verft dek en mast en kiel, 't spat op de minste schuyt;
Men schaekt de stroopers zelfs, men rooft hun' ryken buyt,
En Bavo plukt zyne eerste Kroon van lauwerblaeren.
Elk spiegelt zich in 't nat der wentelende baeren,
Wyl Zee- en Watergoôn den hobbelenden vloed
Doen dreunen door gejuych, om 't huldigen zyn moed,
En krygstropheën vlegten om zyn' vloot te omhangen.
Men zegt dat, op dien stond, Sirenens tooverzangen
| |
[pagina 192]
| |
Om Amphions geklank zich smiltend in elkaer
Reeds Belgis Troon voorspelden aen dien Krygswinnaer.
Doch Hy, voltrekt zyn tocht, tot dat Hy aen de stranden
Van 't woeste Albion gelukkig weet te landen.
Daer, stellend voet aen land, beschauwend dit gewest:
‘Hier, zegt Hy, moet op nieuw myn Zetel zyn gevest,
Dien ik, tot spyt der Grieken, wil in rust beklimmen.’
‘Maer neen, den Held ten prooy aen ydele hersenschimmen
Verwandelt, op een wenk, zyn wisselziek gedacht.
Hy zeylt uyt Albion met zee- en oorlogsmagt
Om, in een beter oord, een Vaderland te erkennen.
Waer gaet Hy, onbeslist, zyn vluggen steven wennen?
Waer word zyn ryke vloot gesold door golf en wind,
Daer Hy, nu 't onweêr loeyt, slechts storm en bliksems vind,
En, op een blind geval zich blindlings moet verlaeten?
Zyn vloot zeylt huppelend naer d'Europeêsche Staeten;
Zy klieft het wellend schuym, daer zich en Maes en RhynGa naar voetnoot(1)
Ontlasten in de zee, en 't stroomend kristalyn
Te saêm vermenglen met haere onafmeetbre baeren.
Hy, die de woeste zee, by 't barnen der gevaeren,
Zoo moedig heeft doorkruyst, zoo roekloos had doorstaen,
Ryst, als een Phoebus, uyt den grooten Oceaen,
Gezeteld in den drom der moedige Trojaenen.
't Schynt of een digte zwerm van hagelwitte zwaenen
Gestrengeld aen elkaêr, als met een paerlensnoer,
Rykhalzend naer het strand dryft door den pekelvloer
| |
[pagina 193]
| |
Met opgeheven kuyf en uytgebreyde vlerken.
Men werpt het anker: Hy laet fluks zyn' aenkomst merken;
Vorst, krygsliên, kroost en maeg, matroozen, PalinuerGa naar voetnoot(1),
Elk schalt, elk juycht om 't meest, in dit gezegend uer.
De Bygeloovigheyd strooyt zelf met eygen handen
Olyf en lelieblaên en roozen op de stranden:
Zy vliegt vorst Bavo toe, Zy drukt hem aen de borst,
Zy roept, ontzelfd: ‘o Priam's kroost, o dappren Vorst!
Die onlangs Troja's puyn, en zyn verdelgde Staeten
Om een halsstarig volk rampzaelig hebt verlaeten,
Herken, in dit gewest, het is den wil der Goôn,
Uw nieuwe Monarchy, - zy word u aengeboôn!...’
De vreugd schynt, by die tael, op zyn gelaet te spreken;
Hy dringt door 't ryssig woud, doorkruyst die weelge streken,
Werpt een oplettend oog op d'onbekenden grond,
Slaet zyne tenten op: en dien zoo blyden stond
Word door 't gezang vereerd van duyzend filomelen;
En 't dartlend pluymgediert met vliegende orgelkelen
Begroeten, op hun beurt, een' onbekenden Held.
Men ducht geen rampen meer, noch oorlogskrygsgeweld,
Men tracht en eeuwge rust en zoeter lucht te erlangen:
Hy, die, vol drift, 't bestuer op nieuw heeft aengevangen,
Schaert, in het open veld, zyn uytgestrekte magt.
Den Held smeed, in zyn tent, het koen, het grootsch gedacht
| |
[pagina 194]
| |
Om, in den digten drom van krygers en Trojaenen
't Erkennen, op een wenk, zyn trouwryke onderdaenen.
Hy schenkt aen elk gedeelte een onderling bewind,
Wier hoofd en opperheer zich plegtiglyk verbind
Voor Vorst en Kroon en Staf de dood in 't oog te treden.
Doch, zacht! wie rigt zoo ras tot Bavo zyne schreden?
Een Jongeling!... hy spreekt: ‘O Vorst! in gints verschiet
Verheft zich een gebergt, daer Gy een tempel ziet
Die aen den afgod Bel, zoo 't schynt, is opgedraegen;
Moog deze tyding U verstrekken tot behaegen,
U toonen hoe dit oord, hoe woest, moet zyn bewoond!...’
Die ongeveynsde stem die deze kondschap toont,
En, van 't naburig volk geeft levendige blyken
Doet Bavo, inderyl, d'ontrolde vaendels stryken-,
Hy doet en tent, en schatten zaemlen by elkaer,
En alles, in deez' vlakt, voor Beis gewyd Altaer
Uytbreyden, in 't gezicht van volk en priesterschaeren.
Hy doet, op 't snelst gebrom, 't verpreyde heir vergaeren;
Men dringt door 't ryssig woud naer 't aengewezen oord
Waer mild Natuer in schoon, in loof en vruchten gloort,
Ja, geest en harten roert door haer bekoorlykheden:
Daer slaet Hy, in een kring van tweepaerduyzend schreden,
Zyn kakelbonte tenten en zyne oorloogsmagt.
Het aengelegen Trier, zoo blind, zoo onbedacht,
Daegt Bavo en zyn heir een schatting te betaelen.
| |
[pagina 195]
| |
Men zwaeyt op hun den Staf, men zoekt hun te bepaelen,
En aen het Trier's bewind en zyn geduchten staetGa naar voetnoot(1)
Te kluystren, 't Heir als slaef, Hy, als hun onderzaet.
‘Neen, neen, roept Troa's Held: de moedige Trojaenen
Verstrekken nooyt tot slaef, tot kruypende onderdaenen;
De schatting die men vergt, dit is myn hoogst gebod,
Zal Trier aen My voldoen: Wee dit rampzaelig rot!
Ga, in myn' naem, ga hun die antwoord mededeelen.’
Nauw is die kreet gehoord, of zy baert staetskrakeelen;
Die laege zwetsery ontvlamt des Helden borst,
Hy brand in 's vyands bloed te lesschen zynen dorst,
Hy brand dit snoode volk den schedel te doen buygen,
En hun van zyne vraek en koenheyd te overtuygen.
Men vliegt, door woede ontzield, naer 't onbezonnen Trier:
Het flikkerend helmet, het bliksemend rapier
Slaet door het digte woud, bestraelt de Tempeltransen,
Kaetst tot in 's vyand heir zyn tintelende glanzen;
Den Held geeft 't seyn: men schaert zich om de trotsche Stad,
Men bryzelt sterkte en muer, door ram en storm en kat,
Men plonderd, moord en brandt: - elk siddert voor zyn waepen...
Trier, zoo tweebarstig, moet in puynen zyn erschaepen,
En 't volk, 't geen zyn gezag zoo roekloos had verfoeyd,
| |
[pagina 196]
| |
Aen zyne zegekoets, als slaeven, zyn geboeyd.
Elk yvert om zyn kruyn te vlechten gloriepalmen;
Men vliegt, terwyl den Hemel dreunt van vreugdegalmen,
Tot die verheven plaets, daer 't smookend offervuer
Aen Bel was toegewyd tot dit raempzaelig uer.
Men stryd: 's Heids braeve krygers streven nog als dappren,
Zy doen op 't Spitsgebergt welhaest hun vaendel wappren;
Noch Offeraers noch Priestren, niets ontsnapt hun woed,
En - 's Afgods snoode Beeld bevlekt zich met hun bloed...
...................
...................
...................
Daer sticht Hy, na de kunst van vreemde en nagebueren,
Een' Stad, die Hy omringt, met torens, wal en mueren,
Die Hy tot zyn Verblyf en Troon verkoren heeft,
En, na den afgod Bel, den naem van BelgisGa naar voetnoot(1) geeft.
Die Stad, waer uyt den Naem van Belgen is gesproten,
Is d'eerste bakkermat van myne Landgenoten:
Ja 't is aen Bavo! Ja, aen zynen heldenmoed
Dat gy, myn Vaderland! uw Oorsprong danken moet.
1806. |
|