Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

Anthonis van Bourgoindien, Den vijfendeveertichsten Hertoghe van Brabant.

Den vijfendeveertichsten hertoghe van Brabant es geweest Anthonis van Bourgoindien, de sone van hertoghe Philips wijlen van Bourgoindien, die hij gewan aen vrouwe Margriete, de dochter van vrouwe Mar-

[p. 46]

griete, heere Jans den iij^e dochtere, ende sustere vande voers. Joanna. Ende wert te Loven, den xviij^en decembris anno 1406, als hertoghe van Brabant ontfanghen ende gehult, in presentie vanden baenroetzen, edelen ende steden van Brabant naerbescreven, te wetene: heer Engelbert van Nassau, heere van Breda; heer Hendrick, heere van Berghen; heer Jan, heere van Rotzelaer; heer Jan, heere van Wesemael; heer Thomas, heere van Diest; heer Hendrick, heere van Heverle; heer Jacop, heere van Gaesbeke, van Apronde; heer Hendrick van Berghen, heer van Grimberghen; heer Hendrick van Hoorne, heere van Perweijs; heer Jan van Schoonvorst, heere van S^te Aechten-Rode; heer Jan van Cuijck, heere van Hoochstraeten; heer Jan van Withem, heere van Boutershem; heer Roelant, heere van Bourgneval; heer Jan van Schoonhoven, heer Wouter van Quaderibbe, heer Wouter vander Quaedebrugghen, heer Wouter van Redinghen, heer Jacop Uten-Liemingen, heer Goort ende heer Wouter van Montenaken, heer Loijck Pinnock, heer Hendrick Pinnoch, heer Sijmon Pinnock, zijn sone, heer Geldolphe vander Lijnden, heer Philips van Francquignijs, heer Aert van Craijenheijm, heer Philips van Tudekem, heer Evraert tSherclaes, heer Jan van Leeuwe, heer Anthonis Thonis, heer Claes van Sinte-Goericx, heer Jan van der Nieuwerstraeten, heer Jan, heer Willem ende heer Wouter vanden Heetvelde, gebroederen; heer Dierick vanden Heetvelde, heer Willem vander Tommen, heer Jan van Hoijenbeke, heere vander Elst; heer Aert, heer Hendrick ende heer Jan van Immerseele, heer Mertten van Wilre, heer Wouter ende heer Jan van Kersbeke, heer Claes de Swaeff, heer Wouter van Winghe, heer Hendrick van Waelhem, heer Willem ende heer Olivier van Binckem, heer Wouter vanden Bisdomme, heer Wouter van Liere, heer Jan van Relegem, ende vele andere. Ende de stadt Loven beschanck hem met drije silvere vergulde potten, wegende xiij marck, die costen ij^cij assijs Peeters ende ciij l. viij st. paijements. Ende schank hem noch iiij cortte swertte laekenen, costende clxij assijs Peeters ende xij l. paijements. Ende hij confirmeerde allen der stadt Loven ende des landts privilegien.

Des voers. hertoghe Anthonis ierste huijsvrouwe was vrouwe Joanna, de eenighe dochtere van graeve Waelraeff van Sint Pol ende Lineij, die was soo delicaet ende wit van lijve, datmen den rooden wijn, als zij dijen drank, van buijten zach doer haere kele loopen. Aende voers. vrouwe Joanna, wan hertoghe Anthonis voers. drije kinderen, twee sonen: Jan ende Philips, ende eene dochtere die jonck sterff.

Anno 1407, xj meert, heeft hertoghe Anthonis voers. geconfirmeert der schepenen brieven van Loven, porterijen, Sinte Peetersmanschappe ende de beleijden vuijt schepenen brieven spruijtende, ende gelooffde de selve in heure oude possessien ende observantien te houden ende te doen houden, sonder daer teghens te doene, doen doene oft laeten doene, in eenighen manieren¹.

Anno 1407, voers., meij xvj, quam de voers. vrouwe Joanna, des voers. hertoghe Anthonis huijsvrouwe, te Loven ierstwerven in, ende de stadt beschanck haer met drije silvere vergulde stoopen, wegende xij ½ marck, die costen, soo van stoffe, vergulden, faijtsoene als anderssints, tzaemen ij^cj assijs Peeters ende xxviij l., iiij st. paijements. Ende noch schanck haer de stadt twee swertte laeckenen, costende lxxx Peeters ende xix l. iiij st. paijements. Ende haere twee sonen schank de stadt elken eenen silveren vergulden croes, die tzaemen woegen vj marck, xxxj engelschen, costende ciij assijs Peeters ende xx l., viij st. paijements.

Anno 1407 voers., heeft Godefridus de Cura, alias de Oosterhem, canonik ende cantor der kerken van Sinte Peeters, te Loven, gefondeert het Godtshuijs der canoniken regulieren van onse L. Vrouwen, tot Bethleem, onder de prochie van Herent, buijten de voers. stadt Loven.

Anno 1407, xij^a augusti, es de hertoginne van Brabant, vrouwe Joanna, hertoghe Anthonis voers. huijsvrouwe, te Vueren gestorven, daer van Loven ter vuijtvaert reijsden, xiij^a augusti daernaer, heer Jan van Schoonhoven, riddere; Loijck Pinnock, Joos Absoloons Jan Rogghe, Goort de Keerssmaekere ende Jan van Dormael. Ende xiiij^a augusti, wordden voer de selve eene vuijtvaert te Loven gedaen, daertoe allen de goede mannen vande stadt, jouffrouwen ende andere, gebeden waeren.

Anno 1408, xxiij decembris, geviel de grooten slach te Scindervale, tusschen heer Jan van Beijeren, eleckt van Luijck, (in wijens hulpe comen waeren hertoghe Jan van Bourgoindien ende heer Philips, zijnen broedere, de graeve van Nijvers, met groote menichte van volken van waepenen) in deen zijde, ende heer Hendrick van Hoerne ende de momboir van Perweijs, met groote menichte Luijckenaeren, in dander zijde. Ende de heere van Perweijs ende zijnen sone, de bisschop Diedrick, wordden aldaer doot geslaegen, ende tot hen nog wel xvj^m Luijckenaeren. Ende de voers. hertoghe Anthonis van Brabant was met zijnen volcke van waepenen tot Thienen gecomen, in hulpe van den voers. heer Jan van Beijeren; maer hoorende dat den slach geslaegen was, es wederomme naer Loven gecomen.

Anno 1409, xxvij aprilis, wordden de houwelijcxsche voerwaerde getracteert, te Praghen, in Behem, tusschen den voers. hertoghe Anthonis van Bourgoindien, Brabant, enz., ende vrouwe Elisabeth van Gorlitz,

1 In 't groot Charterbroeck, folio 44.

[p. 47]

dochtere hertoghe Jans van Gorlitz ende Luxenborch; ende haer wert te houwelijcke gegeven het hertochdomme van Luxenborch ende dat graeffschap van Chinij, mette voechdije van Elsaeten, ende quam te Loven ierstwerven in, als hertoginne van Brabant, xxv^a junij anno 1409, ende de stadt beschank haer met drije silvere vergulde potten, wegende xxij ½ mark, costende vij^m viij^cj plecken ende vj stuijvers paijements; noch iij stucken laekenen, costende iij^mxij plecken, ende noch viij aemen, iij vierendeel rhinswijns, met iij aemen ende j vierendeel roets wijns, tzaemen costende iij^mxlx plecken.

Hiernaer es de voers. hertoghe Anthonis, met vrouwe Elisabeth van Gorlitz voers., zijne bruijt, naer Bruessel getrocken, die hij aldaer getrouwt heeft, xvj^a julij anno 1409, op Caudenberch, in Sint-Jacobs kerke aldaer, ende hertoghe Jan van Bourgoindien ende de graeve van Clermont, de outste sone des hertoghen van Bourbon, leijdden de bruijt, alwaer doentertijt groote genuchte ende triumphen geschiedden.

Anno 1410, in junio, es de voers. hertoginne, te Bruessel, van eenen jongen sone gheleghen, daer groote feeste aff gehouden wert, ende die van Loven reijsden aldaer ter kerstenheijt¹, met lx peerden ende heeren vande geslachten, daeraff de principaelste waeren: Wouter Pinnock, commoengemeester; heer Jan van Schoonhoven, riddere; Loijck Pinnock, Goort de Kerssmaekere, Gielis de Rijcke, Jan Rogge, Hendrick ende Jan vanden Borchoven, Joos Absoloons, Hendrick Pinnock, M^r Jan Boxhoren ende Hendrick vander Calstren, met andere tot lx^en toe. Ende het kint hieven over de voente heer Jan, heere van Heijnsberghen, ende heer Jan, zijn sone, bisschop van Luijck, ende wert Jan genoempt.

Anno 1411, es hertoghe Anthonis, met zijne huijsvrouwe, naert landt van Luxenborch gereijst, om aldaer als hertoghe ontvangen ende gehult te wordden; dwelck hem gedaen wert vanden meestendeel vanden lande, behalven van heer Huwaert van Eltere, van Behem, hooftman vanden lande, met zijne adherenten, daer hij grooten oorloge tegens hadde; maer es van daer wedromme in Brabant gecomen, xij^a meert anno 1411, op zekeren bestant van vj weken.

Anno 1412, es de voers. hertoghe Anthonis wedromme naert landt van Luxenborch gereijst, ende hevet landt hem onderdaenich gemaeckt, vele sloten innenemende, affwerpende en verbrandende.

Den chaertre vande thiende, 16 junij 1412, int groot Chaerterboeck, folio 54, verso.

Anno 1415, 21 octobris, tusschen viij ende ix ueren tzavents, ontfinck de voers. hertoghe Anthonis van Brabant, brieven te Loven, opde Borch, vanden hertoghe van Bourbon, Alençon, den graeve van Rochemont, overste hooffmeester des conincks van Vranckerijck, heer Caerel vander Labretten, coninckstabel van Vranckerijck ende van vele andere, in dato xix^a octobris 1415, inhoudende hoe dat zij in meijninge waeren de naestcomende weke de Engelsche te bevechtene; ende bij hem souden zijn de Coninck ende Dolphijn van Vranckerijck, hem biddende dat hij hen ter assistentie wilde comen, welken brieff de voers. hertoghe gelesen hebbende, heeft terstont allomme brieven gesonden aende baenroetzen, edelen ende steden vanden lande, datse hen terstont gereet maecken souden, om met hem naer Vranckerijck te trecken tegens dEngelsche ten oorloghe. Ende es xxij^a octobris, metter nacht, vuijt Loven getrocken, naer Vranckerijck. Ende xxv^a octobris anno 1415, op eenen vrijdach, geviel den slach bij Blangijs, in Picardijen, die de franchoijsen verloren. Ende vande zijde van Vranckerijck bleeffer doot: ierst de voers. hertoghe Anthonis van Brabant, de hertoghe vander Baeren, de hertoghe van Alencon, de graeve van Nijvers, hertoghe Anthonis broedere; heer Philips ende heer Hendrick van Liedekercken, heer Imbrecht van Adinghen, heer Jan van Fontaines, Jan van Huldeberghe, heer Aelman, hertoghe Anthonis hoeffmeester; heer Dierick vanden Heetvelde, Gobblet Vosken, hertoghe Anthonis camerlinck; Hendrick van Wouwe, Jan van Halle ende vele andere. Ende daer werdden gevangen de hertoghe van Orliens, die van rantsoen gaff iij^c duijsent saluten; de hertoghe van Bourbon, heer Jan, heere van Rotzelaer, Cornelis van Liedekerken, heer Claes van Sinte Goericx, Jan van Glijmes, Jan Coele, met vele andere. Ende vande Engelsche bleeffer onder andere doot de hertoghe van IJverick ende de graeve van Arondel. Vande Lovenaers bleeffer doot Jan Pinnock ende Aert van Redingen; ende Raes vanden Borchoven, Jan de Witte ende Jacop Uten Lieminge gevangen. Van welcken slach deze carmen den daet comprehendeert:

angLIa VInCebat IbI beLLUM franCIa fLebat.

Daernaer wert het doode lichaem vanden voers. hertoghe wijlen Anthonis te Vueren bracht, ende aldaer begraeven. Ende de vuijtvaert wert aldaer gehouden, iij^a november 1415, daer van Loven bij waeren Gielis de Rijcke, commoengemeester; Raes van Graven, Jan de Witte, Jan van Huffle, Jan vanden Borchoven, schepenen; Hendrick vanden Borchoven, raet, ende heer Rombout Willemaer.

1 Ten doope, namelijk.