Gemmarum et lapidum historia

De Succino. Cap. CLVIII.

SVccinum ab Arabibus Ambra, à Persis Carabe, ab Aegyptiis Sacal appellatur, Galli de l’Ambre vocant, Germani achstein vel bornstein, Graeci elestrum, antiqui Germani glessum vel glesse nominabant. Quidam antiquorum Lyncurium putant, verum ego, vt in cap. De hyacintho exposui, Lyncurium hyacinthi speciem puto, eamque quae succinum ita exactè refert, vt ab illo visu solo discerni non possit.⁺ Succinum aliqui Bituminis speciem ponunt. Aliqui arboris lachrymam, aliqui succum ex terra manantem à maris frigiditate & salsugine condensatum.⁺ Alii Balenarum pinguedinem vel semen. Igni admotum succinum flammam concipit, ac fricatum vt calescat ad se paleas trahit. Odorem habet suauem. Dum perspicuum est araneas, muscas, aliaque insecta aut arborum particulas in se interdum continet, ob quam causam multi olim succum fuisse colligunt, qui vel ex arboribus vel terra emanans, ac insecta obuia in se mergens, ita vt nunc apparet, coaluerit. Quam sententiam improbare non possum. Si quis obiiciat in mari huiusmodi insecta non esse, respondeo ante aliquot secula, vbi iam mare est, terram fuisse, ac olei fortassis fontem ex quo effluens oleum facile huiusmodi animalcula in se recipere & demergere potuit.⁺ In Belgio marina loca terrestria fieri, ac terrestria maritima saepe deprehenditur. Nam in fundis nonnullis prope vrbem Brugensem patriam meam celeberrimam, dum ad decem vel viginti vlnas foditur, integrae syluae reperiuntur, arborumque folia & trunci tam exactè adhuc apparent, vt species arborum dignosci, & foliorum etiam series singulis annis delapsa, distingui optimè possit. Vtuntur huiusmodi lignis & foliis carbonis vice, nostro idiomate Deerynck vocant.⁺ Syluae hae subterraneae inueniuntur in illis locis quae ante 500. annos mare fuerunt, ac postea è mari euicta ac à mari aggeribus separata fuerunt.⁺ Ante quos annos

+ Lyncurius.

+ Quid sit succinum.

+ Vbi olim mare nunc terra.

+ Deerinck.

+ Syluae subterraneae.

[p. 162]

nulla memoria est, illa loca vnquam extra maris alueum & in continenti fuisse. Quia tamen syluae reperiuntur, & arbores quorum cacumina & superiores partes orientem ideo respiciunt quod à marinis procellis, occidentalibusque ventis, orientem versus non alio deiici potuerint, necessarium est ante hominum memoriam loca illa aliquando terrestria ac extra marinos terminos fuisse. Vt hoc illis locis, ita simile etiam iis vbi succinum reperitur potuit contingere; tantaque olei bituminosi quantitas olim effluere, vt frigore & salsugine maris concretum ad innumeros annos sui copiam faciat, nunc adhuc effluere verisimile non est cum in mari huiusmodi animalcula neque conspiciantur neque viuere possint. In littoribus vero aliarum prouinciarum huiusmodi fontes esse in mare fluere ac succinum ibi congelari, deinde tempestate ad littora Borussorum pelli, etsi fingi possit, tamen veritati consentaneum vix videtur hac aetate, qua Daniae, Sueciae, Liuoniae, Finlandiae vicinarumque regionum littora omnibus notissima sunt. In quibus huiusmodi fontes & scaturigines nunquam animaduersae sunt. Nisi quis in specubus subterraneis ex putredine huiusmodi animalia generari asserat. Album succinum vetustius flauo & pellucido videtur.