Van 't noorden naar 't zuiden. Schetsen en indrukken van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Deel 1

[p. 1]

Inleiding.

Dit boek bevat de potloodschetsen van een journalist, het verhaal van de eerste indrukken welke de Vereenigde Staten op mij maakten, toen ik dezen winter in enkele weken de machtige republiek van het Noorden tot het Zuiden doortrok.

Wanneer men snel door een nieuw land reist, veel ziet, hoort en opmerkt, dan krijgt men een levendig besef van de verschillende eigenaardigheden der steden en gewesten; men gevoelt ze en neemt ze waar, gelijk men de speling van licht en schaduw, de wisselingen van zonnig hemelsblauw en donkere hagelwolk opmerkt op een Aprildag.

Eer een tweede indruk den eersten verdreef was ik weer verder en vergeleek ik wat ik gezien had, met een andere uiting van 's lands rijkdom en van Amerikaansche geest- en werkkracht. Voor degelijke studie van onderdeelen is dit niet de aangewezen manier, maar ze heeft hare voordeelen als men een groot geheel wil overzien.

Laat mij ter verklaring een denkbeeld leenen bij de dichteres, die ik sinds mijn jonge jaren liefheb en bewonder, bij mevrouw Browning.

Zoo Xerxes had gezegepraald en de berg Athos volgens zijn bevel ware gehakt en gehouwen tot het reusachtig standbeeld van een koning, dan zou de boer, die hakhout zamelde en zijn akker ploegde, in het oog van den geweldige niets hebben waargenomen van die fiere gelaatstrekken en die breede schou-

[p. 2]

ders. Hij zou een tiental mijlen ver hebben moeten trekken, en als hij dan omkeek zou de colossus plotseling voor hem zijn opgerezen; hij zou den zwijgenden mond gestreng de lippen op elkander hebben zien klemmen; hij zou het machtige torso hebben gezien en opgemerkt hoe de rechterhand rusteloos de rijke weldaad van een zilveren rivier nederwierp op de groene weiden in de diepte.

Uit het vasteland van Amerika is dus eveneens door machtige handen het ontzagwekkende standbeeld van het rijk der toekomst, van de groote republiek gebeeldhouwd.

Om te begrijpen en te waardeeren hoe reusachtig en overweldigend het is, moet men de omtrekken volgen, hoofd en hart en uiteinden leeren kennen en dan, als de indrukken levendig en frisch zijn, op een afstand den colossus aanschouwen.

Dit heb ik pogen te doen. De schetsen voor het Handelsblad geteekend, heb ik bijgewerkt en met vele vermeerderd, terwijl ik op een afstand mij de groote evenredigheden van wat ik zag voor den geest riep. Ze zullen hun doel hebben getroffen zoo ze hier en daar een vooroordeel helpen verdrijven, en bij enkelen de begeerte wekken, om zelf naar de nieuwe wereld te reizen, en die te leeren waardeeren door eigen aanschouwing.

In korten tijd kan men veel zien en hooren, en voor een handeldrijvend volk als het onze is het vooral nuttig te leeren inzien dat de mailbooten niet alleen voor brieven, maar ook voor reizigers bestemd zijn.

Een groot voordeel van reizen is, dat men niet alleen zijn kennis vergroot maar zijn sympathieën verbreedt.

Aurora Leigh merkte op, hoe men een kind, dat in zijn bedje in een gasthuis kreunt van pijn en benauwdheid, slechts heeft aan te raken met de vingertoppen, om diep te worden aangedaan, terwijl de tijding dat honderdduizend menschen in Afrika's binnenlanden ziek zijn ons onbewogen laat. Men kan zich die cijfers niet voorstellen; het is een afgetrokken denkbeeld en men zou even goed om den regel van drieën of om tiendeelige breuken kunnen gaan weenen als om die kranke menigte in de verte. Men moet een land aanraken, de handen drukken

[p. 3]

van zijn inwoners als men begrijpend en waardeerend het leven van het volk wil medeleven.

Ik las onlangs van een oud opperhoofd die tijdens den opstand der Sepoys in Britsch-Indië standvastig geweigerd had zich bij de muiters aan te sluiten. ‘Ik ben in Engeland geweest!’ was zijn eenig antwoord, als men hem naar de reden van die weigering vroeg. Hij had de kracht van Engeland en 't karakter van het Britsche volk leeren kennen.

‘Ik ben in Amerika geweest!’ luidt eveneens het antwoord zoo van den Engelschman als van den Hollander die weigert mede te doen, wanneer men met geringschatting of schimp hooghartig spreekt over het volk dat de Vereenigde Staten tot zulk een wondere ontwikkeling gebracht heeft.

Het gaat met den goeden naam van volken als met dien van afzonderlijke personen, die ook vaak beklad worden door de babbelaars dezer wereld, welke zoodra zij iets weten of meenen te weten, van huis tot huis, van club tot club, van kennis tot kennis gaan om rond te vertellen wat ze ontdekt hebben.

Er wordt gemompeld van revolvers en bowie-messen; men fluistert van ontzettende misdaden; - allemaal bedriegers en oplichters, niet waar?’ vraagt de een, het hoofd vooruitstekende; ‘niets als humbug en leugen!’ antwoordt een ander, en men slaat de handen ineen, en schudt het hoofd en loopt ijlings verder om het aan een derde te vertellen. Men lastert dus meer door onwetendheid en dofheid van gevoel dan door kwaadwilligheid. Weinige menschen hebben voldoende ervaring, kennis, zelfbedwang en verbeelding om de menschen die ze waarnemen juist te zien en zich duidelijk voor te stellen. Men legt meer valsche getuigenis af en liegt meer door te weinig dan door te veel verbeelding. Te veel verbeelding laat overdrijven, maar gebrek aan verbeelding verhindert iets meer te zien dan de naar ons toegekeerde zijde, belet dat men zich in de plaats, in den toestand en de omgeving denkt van hen die wij beoordeelen.

Reizigers, die den Atlantischen oceaan hebben overgestoken, glimlachen wanneer ze de Vereenigde Staten hooren veroordeelen als weinig beschaafd en ruw; wanneer ze met een

[p. 4]

zwiepende algemeenheid goede trouw en eerlijkheid hooren ontzeggen aan amerikaansche handelaars; want ze herinneren zich de nobele mannen, de krachtige beeldhouwers van de groote Republiek, wier handen ze mochten drukken; de beschaafde vrouwen, wier fijne smaak en kunstliefde werd bewezen door haar huis en omgeving en wier lofspraak werd gelezen in de oogen harer kinderen; de hoofden van oude firma's wier naam klinkt als een zilveren klok.

Hun hart heeft heugenis, ze zijn diep getroffen geweest; ze hebben het land leeren bewonderen en het volk liefgekregen, en ze weigeren mede te schimpen zeggende: ‘Ik ben in Amerika geweest!’

Amsterdam, Maart 1881.