Kortbondige spreuken wegens de ziektens

^(a)Pynvloejing.

1490. By 't Flerecyn^(b), podagra, en scheurbuik is een nabestaande ziekte, die zeer gemeen is bevonden, welke Rheumatismus of pynvloejing genoemt werd.

1491. Welke voor af gaan, n: ^(c) een gesteldheid des bloeds met een scherpe smet vergiftigd, mannelyke ouderdom, lekkerder levenswys, een schielyke koude bevangende 't warmgemaakte lichaam, herfstyd, belette doorwaasseming, een trager ontstooken gesteldheid met pleurischagtig bloed sich openbaarende. Met een geduurige koorts beginnende, verwekt een zeer heftige pyn, verscheurend, op de minste beweging zeer hevig vermeerdert, lang op eene plaats gevestigd, de gevoegselen van alle leden besmettende, voor 't overige meer de knien schadelyk, ook de lenden en heupe beenen, somtyds 't brein, longen, buiks ingewanden uitpynigende, met zwelling en roodheid van de plaats, met een omloop en wederkering.

1492. Indien 't duurt en vermeerdert word, dikmaals na de verwoedste pyniging 't artikel van de beweging berooft, een t'zamentrekking van 't gelid voortbrengd, naulyks wykende voor eenig middel.

1493 De naaste oorsaak deses schynt te zyn de ontsteeking van de vliezen in watervoerende slagaderen, welke aan de bindzels der geledingen, niet zo verwoed, dat ze in een verettering overgaat. Word genezen door een aderlating, een tegenvuurige purgatie herhaald, en altyd s'avonds door een verdovend middel bedaard, een sagte badstove, die lauw is, tegenvuurige stovingen op de ontstoken plaats gebruikt. Sterker Spaansche vliegen en brandyzers. Medicynen die ten hoogste verdunnen en versagten. Een zeer geringe

(a) Rheumatismus.

(b) Arthritis.

(c) Diathesis.

[p. 292]

spys. Rust, warmte van 't bed, en op 't einde van de geneesing met een drooge, heeten wryving, te gelyk met 't gebruik van tegenscheurbuikigen.

1494. Indien der lenden plaats de vloejende lendenpyn bemagtigende, indien 't heupbeen de heup of ysbeens pyn aantastende, op deselve wys, hoewel een weinig moeyelyker, werd genezen.

1495. Hier door blykt de gemeensaamheid van dese ziekte, zo zeer verscheiden haar gedaante, 't hoogste gevaar, indien op de herssenen of longen zich legd, de grootste zwaarigheid om dese hier te ontdekken, 't onderscheid, in welk dat vald 't gebruik van heetere, of te zeer vroege uitlanging van verdoovende.

EYNDE.