Kortbondige spreuken wegens de ziektens

De ontsteeking van de maag.

951. Gelyk de overige deelen, alzo kan ook met een ware ontsteeking de maag bedurven werden. Welkers

[p. 189]

tekenen en uitwerkingen meest deze worden gehouden, een brandende pyn, vast, stekend in de plaats van de maag; deszelfs verbittering in 't zelfde punct, als iets daar ingenomen werd, een zeer pynelyke braking aanstonds van 't al ingenomen, met een pynelyke nok; zeer groote benauwdheid en geduurig ontrent de borst - ingewanden; een geduurige scherpe koorts. Deszelfs oorzaaken zyn algemeene ontsteekingen, of de naastgelegene van andere, of scherpe ingenomen

952. In 't kort werd ze meest dodelyk, ten zy schielyk genezen werd, om de noodzaakelyke gequeste werking en oneindige t'zamenhangende zenuwen.

953. Tot gezondheid; veretterende ziektens, knoestige, kankerige, heetvuurige; of in een schielyke dood door stuiptrekkingen verhaast, pleeg over te gaan, als de overige ontstookenen.

954. Te gelyk en tegenwoordig weet men 't door zyn tekenen (951.) aanstonds door een sterke lating, indien nodig, herhaald; met een zeer zachte voedende drank, verzachtende, tegenvuurig, den oorzaak tegenstrydig; klysteeren, en gelyk stovingen zeer naarstig moet men gebruiken. Ten hoogsten moet men zich wagten van alle scherpe, maar meest van braking.

955. Indien ze verkeert tot verettering, veel qualen, meest walging, braking, pyn, achtervolgen, welke dikmaals wonderlyk voorkoomen; de oorzaak onbekend, worden zelden genezen; gekend (951.) door zorg vereisschen, dat als versweringen behandeld werden (402-413).

956. Alwaar die voorbrengd een knoestgeswel, of kanker, dan verwekt die onregelmatige brakingen, ondragelyke pynen, verbitterd op 't minste ingenoomen vast, geduurig, tegen alle geneesmiddelen verbitterd opstaande.

957. Alleen door zachte, tot deze ziekte vereischt, middelen werd die bevredigd (490. 491. 506-509. 511.); word zelden genezen; zynde hier geneeswateren van fontynen 't krachtigste.

958. Van de mild, buik-klier-bedde, net, ontstoo-

[p. 190]

ken, veretterd, heetvuurig, knoestig, kankerig zyn oorsprong, natuur, uitwerking, kennis, vooruitzigt, genezing, streeling, uit dezelve gezegde (914 958.) kunnen geput werden.