Kortbondige spreuken wegens de ziektens

De ziektens van t toevallige lymagtig sap.

69. 'T Lymagtige vet uit planten, heeft deze voorgaande oorzaaken. 1. Rauwe meelagtige, onrype en wrangen spyzen. 2. Gebrek aan goed bloed. 3. Zwakheid van de vaaten, ingewanden, gal. 4. Een verminderde dierelyke beweging 5. Een verstroying van vogt door de slappen onderscheidende vaaten. 6. Een wederhouding van dikke vogt door de zwakheid van de ontlastende werktuigen.

70. Deze ziekte werd gebooren in de eerste plaats der verteering, hier door in bloed, daarna in de overige vogtigheden, die daar van ontleend werden.

71. In de eerste wegen maakt 't een verstroyde appetyt; een gevoelen van verzading; walging, braaking, rauwigheid van 't ingenomene, traagheid van de gal; des zelfs verslyming, en verteering; opkoming van 't maag en ingewanden speekzel; een harde en zwellende buik, beletselen om de Chyl te bereiden, te volmaaken, af te zonderen.

72. In 't bloed een Lymagtige tayigheid, bleekheid.

[p. 14]

verstoptheid; in de vaaten verdikkingen, t'zaamengroeying, bleekwater van weynig reuk, een traag speekzel, witte gezwellendheid; belette afzonderingen; gebrek van vlugge geesten; zo dat 't de vermenging van de minste vaaten maakt.

73. Hier door werden de kookingen, omloop, afzonderingen, ontlastingen, levendige bewegingen, ja natuurlyke, dierlyke, allen ontroerd, waar uit verstikking, de dood.

74. Uit deze (69-73) blykt de onderscheiding, voorkennis, en gedagtenis van dit quaad, en werd niet duister kenbaar de geneesing.

75. Welk verkregen zal worden 1. Door 't gebruik van spys en drank, door 't zuur, lugtig of gerezen, met zout en Kruid wel doormengd. 2. Door Soppen van Gevogelte. 3. Versterking van de vaaten en ingewanden. 4. Door vermeerdering van beweging. 5. Door verdunnende, ontbindende, prikkelende, galagtige, sterksmaakende middelen. 6. Door wryving, warmte, bading, spaanse vliegen. Voor 't overige de inwendige vaaten des Lichaams worden beset door lymagtige, verdikte, kaasagtige, snotagtige, leemagtige, kleevende, papagtige, droesagtige, kalkagtige, steenagtige, verbrande weyagtige, zweeragtige, hooningagtige, spekagtige, dikpuistige, knoestige &c.