Lekenspiegel

[p. 7]

Proloog

Omdat ik de tijd die Onze Heer - moge Hij te allen tijde geprezen worden - me geeft, niet in nutteloos nietsdoen wil doorbrengen, ben ik met dit werk begonnen. Moge Onze Heer mij toestaan dat ik het op zodanige wijze tot een einde breng dat vooral zijn eer en lof bezongen worden, en dat allen die dit zullen horen en lezen, er beter van worden. Want ten behoeve van het algemeen belang begin ik aan dit boekje, maar ook opdat iets van mij zou blijven bestaan, waar leken na mijn dood nog iets aan hebben. Klerken hoeven het niet te lezen, want ze weten er alles al van. Omdat ik dit boek speciaal voor leken samenstel, moet het De lekenspiegel heten.

Ik hoop dat ze daarom voor mij zullen bidden en op enig moment zeggen:

- ‘Moge God de zondaar vergeven die zich de moeite heeft getroost dit werk te beginnen.’

De criticasters vraag ik me niet op een onbillijke wijze aan te vallen. Zij liggen voortdurend op de loer om kritiek te leveren op wat dichters schrijven, terwijl ze daar zelf helemaal niets vanaf weten. Maar dit is aan dovemans deur geklopt: vitters zullen er altijd zijn. Laat ik rustig voorbijgaan aan de jaloezie van de vitters: ze zullen immers altijd afgunstig zijn en hun venijn spuwen over degenen die erbij horen. Ze krijgen nu dus een koekje van eigen deeg. Zou mijn wraak zoeter kunnen zijn?

Dit werk zal uit vier delen bestaan. In het eerste zullen de volgende onderwerpen besproken worden: het begin van hemel en aarde; de goddelijke Drie-eenheid in de hemel; de engelenkoren; het wezen en de aard van de engelen; de sterren en de planeten die aan het firmament staan; de aardbol en het vagevuur; de afgrijselijke hel; de mens en de ziel; de schepping van

[p. 8]

het aardse paradijs en van Adam door God; hoe Adam het verbod overtrad waardoor God zeer kwaad op hem werd; de ellende die daaruit voor ons is voortgekomen; hoe Adam zijn leven leidde nadat hij uit het aardse paradijs was verdreven; de kinderen die hij verwekte en wat hem verder overkwam; hoe het water de wereld overstroomde en over Noach; hoe de eerste mensen daarna leefden en andere geschiedenissen; Noachs kinderen; hoe de mensheid zich vermenigvuldigde; de eerste vorsten en het ontstaan van de wereldrijken; Abraham, de heilige man, en de oorsprong van het joodse volk; de vooraankondiging van de Heilige Kerk; de verwoesting van Babylon en de opkomst van het Romeinse rijk en de koningen en vorsten die het op eervolle wijze regeerden; Mozes die als eerste van God wetten ontving; David en Salomo die de prachtige tempel in Jeruzalem bouwde, en allerlei andere geschiedenissen; de verdorvenheid en ondergang van het joodse volk. Op deze wijze gaat dit boek voort tot de geboorte van Maria. Globaal behandelt het de geschiedenis van het Oude Testament in 48 hoofdstukken.

Het tweede boek zal u vertellen over de afkomst van Maria en over de heiligen uit het geslacht van Anna; over Maria's geboorte, haar intrede in de tempel en haar huwelijk op bevel van Onze Heer; hoe de engel haar boodschapte dat ze zwanger was van een gezegende vrucht; hoe ze beviel en toch maagd bleef; over de wonderen die geschiedden bij Jezus' geboorte en over het visioen dat keizer Augustus die dag had en wat er verder nog voorviel; hoe Maria met het kind naar Egypte vluchtte en wat hun onderweg overkwam; hoe Elisabeth, de moeder van Johannes de Doper, eveneens noodgedwongen met haar kind uitweek naar de woestijn; over de dood van Zacharias; over Jezus' kindertijd tot zijn twaalfde jaar; over zijn lijdensweg volgens Nicodemus; over de wonderen die zich voordeden bij zijn verrijzenis en hemelvaart; hoe Hij zijn discipelen troost gaf en de Heilige Geest naar hen toe zond zodat ze overal zijn woord konden prediken; hoe de Heilige Kerk door Jezus Christus gesticht werd en

[p. 9]

Hij de eerste paus was; over zijn opvolger Petrus en alle pausen die daarna kwamen tot aan Karel de Grote;aant. over de groei van de Kerk dankzij Helena en keizer Constantijn de Grote,aant. die zich beiden tot het christendom bekeerden en de Kerk voorzagen van vele privileges en goederen; over de aard van de Kerk en wat de mis beduidt en andere catechetische lessen; over de wonderbaarlijke hemelvaart van Onze Lieve Vrouw en over de evangelist Johannes. Daarmee zal dit boek beëindigd worden dat handelt over het Nieuwe Testament, waar onze zaligheid in ligt. Het telt 72 hoofdstukken.

In het daaropvolgende derde boek worden de goede zeden en gewoontes besproken waarnaar de mensen zouden moeten handelen: wat men zal liefhebben en wat men zal haten; wat men moet doen en laten; hoe men God en de mensen tevreden kan stellen. Het merendeel van wat u in dit boek zult lezen, gaat over de zedenleer zodat ziel en lichaam zalig kunnen worden. Niemand moet menen dat ik al deze zaken van mezelf heb. Integendeel, ik heb hier en daar gezocht in de boeken die filosofen eertijds schreven over het broze menselijke bestaan. Dit boek heeft 28 hoofdstukken.

Daarop volgt het vierde boek, waaruit u kunt opmaken hoe de aarde zal vergaan. Ten eerste zult u daarin vinden hoe de christenen uit het noorden de heilige stad Jeruzalem en het gehele Nabije Oosten zullen heroveren. Fantastische wonderen zullen plaatsvinden. Vervolgens zult u vernemen hoe een grote bende joden die Alexander de Grote langgeleden opsloot, zal losbreken, mannen en vrouwen zal vermoorden en eindeloos veel ellende zal veroorzaken en hoe het met dit volk zal aflopen. Daarna zult u horen over de vijftien tekenen die plaats zullen vinden vóór de Dag des Oordeels, waar ieder mens bevreesd voor hoort te zijn. De geboorte van de Antichrist zal daarna aan de orde komen: hij zal de mensheid verleiden op buitengewoon listige wijze, en hoe Henoch en Elia teniet zullen doen wat de Antichrist heeft verkondigd. Tenslotte zal het Laatste Oor-

[p. 10]

deel volgen, waaraan niemand kan ontkomen en waarbij God iedereen het loon zal geven dat hij tijdens zijn aardse leven heeft verdiend, en het einde van de aarde, zoals we dat beschreven vinden in betrouwbare boeken die heiligen die goed op de hoogte waren van de wegen van de Heilige Geest, vroeger voor ons hebben vervaardigd. Dit boek telt twaalf hoofdstukken.