Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Van der swaerder reisen die de hertoghe dede te Rode waert.

39.

Die hertoghe hadde in Vrancrike
Maghe machtich ende rike,
Die hem waren int derde let,
Die coninc van Averne, ende oec met
Die grave van Stampes, te waren,
Die oec sijnre kinder oem waren,
Met quam die grave van Alisoen:
Dese quamen neder doen,
Om te pruvene oft si die saken
Te goeden poente mochten maken:
Te samen namen si haer vaert
Met meneghen man te Brabant waert.
Doen si tote Henegouwe quamen
En woutse die grave te samen
Niet laten liden doer sijn lant:
Dit heeft die hertoghe becant,
Ende es hem varen ieghen,
Met meneghen vromen deghen,
Alse diese emmer halen soude,
Weret wie dat weren woude.
Vier dusent platen hadde hi
In dese reise, seide men mi,
Met sinen neve den grave van Baren.
Doen dese te Nivele waren,
Ent die grave van Henegouwe vernam
Dat die hertoghe soe machtich quam,
Ende doer sijn lant soude liden,
Liet hi die Francsoise riden.
Nu hoert hier ene der swaerster reisen
Daer ic ye af hoerde lesen.
Weet dat, in der waerheiden,
Dat die hertoghe, sonder beiden,
Van daer nam sine vaert
Al recht ter Masen waert,
Ende sijn vier dusent mede
Die hem volchden op die stede,
Ende was binnen derden daghe
Vore Rode, dats ghene saghe.
Die haeste moeste dus groot zijn;
Want het was opten termijn
Dat die voerwaerden uut souden gaen,
Die te Rode was ghedaen,
Doen ment stedeken op gaf,
Als ic u vore seide daer af.
Hi ghetroeste hem al sijnre viande,
Die saten omtrent sinen lande,
Noort, West ende Zuut,
Die alle waren comen uut
Om te verbernene Brabant;
Dat toende elc aen sinen cant.
Die grave van Loen lieten liden
Doer sijn lant ten selven tiden
Vriendelike, ende oec hem boot
Sinen dienst alse vrient groot.
Doe men binnen Tricht vernam
Dat die hertoghe soe machtich quam,
Ende over die Mase liden soude,
Rende een knape, alsoe houde,
Met haeste te Rode binnen,
Ende dede den heren kinnen,
Dat die hertoghe in der nachte
Over Mase met heer crachte
Niet verre van Rode soude wesen.
Doen antwoerde tote desen
Die coninc van Bemen, die grote here:
‘Des en gheloevic nemmermere,
Dat die hertoghe dat ane gaet,
Alsoet hem nu ghescepen staet.
Het staet hem soe swaer ende soe hart,
Int ander side, te Vlaendren wart.’
Die bode sprac: ‘Here, sijts ghewes,
Dat dit emmer aldus es.’
Doen nam die coninc op die stat
Enen andren, dien hi gheloefde bat,
Ende lieten riden op die waerde,
Ende dat hi keerde metter vaerde,
Ende hier af die waerheit seide.
Hi reet wech, al sonder beiden,
Ende besach hoet daer stoet,
Ende quam weder metter spoet,
Ende seide hem dat die hertoghe
Metten sinen overtoghe,
Met soe meneghen vromen man,
Dat wonder was te scouwene an.
Die coninc sloech thooft neder doe,
Ende stont langhe, ende sweech alsoe,
Ende doe men hem vraechde waer bi
Hi stoede alsoe, antwoerde hi:
‘Ic sta ende peinse om den greve
Van Vlaendren, onsen neve,
Die ons valschelijc heeft bedroghen:
Hi sprac ons toe, voer onsen oghen,
Dat hi ende die sine souden
Den hertoghe soe cort houden,
Ende soe vele gheven te doene,
Dat hi niet en soude sijn soe coene
Over Mase te settene voet.
Nu siet hier den meesten moet
Dien ic ye sach in lands here,
Dies hi eweliken sal hebben ere.
Hi ghetroeste hem al sijnre viande,
Die saten omtrent sinen lande,
Ende heeft soe meneghen man nu bracht
In al midden onser macht,
Dat mens ewelic ghewaghen sal,
Ja, ende in onser scanden al;
Want wi en selen tesen tiden
Ieghen hem niet dorren striden,
Want wijs niet voersien en sijn:
Dies scaemt haer die herte mijn.
Ic weet wel dat hijt niet bestaet
Selc gheninde, ende selke daet,
Sonder van volke grote macht,
Die hi met hem hevet bracht.’
Die heren antwoerden doe:
‘Here coninc, hoe claghedi soe?
Die bisscop van Ludeke sal comen saen,
Ende sal hem Tricht ondergaen,
Ende meneghen man met hem bringhen:
Dan soe selen wien ommeringhen,
Ende levende hebben ofte doot,
Al waer sijn volc noch also groot.’
Doen senden si boden metter vaert,
Beide te Ludeke ende te Coelne waert,
Ende in allen steden, te waren,
Daer men wiste dat vriende waren,
Dat si quamen al onghelet,
Die walvisch ware comen int net:
Men soudt hem over thoeft slaen,
Soe bleve hi doot ofte ghevaen.
Die mi vertrac dese woerde
Seide dat hise selve hoerde.