|
| |
| |
| |
IV. Hoofd-stuk.
Den Eerw. Heere Plebaen geeft in volle vergaederinge getuygenisse van de veropenbaeringe aen hem aen den voorsz. Joannes geschied.
Den Eerw. Heer Plebaen, eenen Man van H. leven, dit alles van den voorsz. Joannes gehoort ende verstaen hebbende en geenzints aen de waerheyd twyffelende, was vol verwonderinge, en ging rypelyk overdencken, wat hem in dusdaenige gewichtige saeke te doen stond en op wat maniere hy den wille Gods zoude volbrengen en syn eere herstellen. Hy wist wel dat den Engel Raphael tot Tobias (C. 12. ℣. 7.) gezeyd hadde: Etenim Sacramentum Regis abscondere bonum est: opera autem Dei revelare & confiteri honorificum est. ‘Het geheym des Konings verborgen te houden is goet: het dient ook tot eere, Gods wercken te veropenbaeren en te belyden.’ Hier uyt zag hy klaer, dat dêzen Joannes misdaen hadde, met het geheym van den Koningh der Koningen verborgen te houden, en dat hy hier over met eene doodelyke ziekte gestraft was, en besloot, dat het hem zoude tot eere dienen van Godts wercken te veropenbaeren en te belyden; op dat de vergetentheyd der Christenen tot het Alderh. Sacrament van Mirakel zoude weg genomen worden, en hunne | |
| |
herten en zielen wederom ontstêken, om het zelve te eeren en Godtvruchtelyk te aenbidden.
Tot dien eynde ging hy hem daer over beraeden met veele geestelyke en wereldlyke persoonen; en onder ander sprak hy hier van tot den Eerw. Heer Cornelius Proper, Proft tot onse Lieve Vrouwe ter Capelle, en Vicarius van den Doorluchtigsten Heere Joannes Liedekercke, als dan Bisschop van Cameryck: aen wie hy te kennen heeft gegeven alles, wat hem van den voorgenoemden Joannes veropenbaert was, te wêten: Het groot en hemels licht aen hem verschenen; de Goddelyek stemme, eerst vol vertroostinge, daer naer met drygementen tot hem uytgesproken: syne onachtzaeme stil-swygentheyd; syne doodelyke ziekte, en haestige en onverwachte genezinge; in't kort alles, wat hy gehoort en gezien hadde.
Als sy nu te zaemen alles rypelyk overleyd hadden en van den eenen kant overwogen de wondere veropenbaeringe, en rechtzinnige verklaeringe, hier van door den voorsz. Jongman gedaen: van den anderen kant het schoon Mirakel, dat den goedentieren Godt voortyds hadde gelieven te doen in de onteeringe en door-stekinge der mirakeleuse H. Hostien: voorders de kleyne eerbiedinge en flauwe Godtvruchtigheyd, die de christene Geloovigen aen dêze H. Mirakeleuse Hostien nu langen tyd hadden betoont, door dien dat sy gestelt en verborgen waeren in 't Tabernakel, staende in eenen muer binnen de hooge Choor, zynde | |
| |
uyt 't gezicht der menschen, waer door sy ook uyt hunne herten geraekten: zoo heeft men goed gevonden daer over raed te slagen, ende tot dien eynde eene vergaederinge van veele treffelyke en geleerde mannen te houden; gelyk ook geschied is in de Refugie van Groenendael binnen Brussel, alwaer ook den voorsz. Jongman Joannes tegenwoordig is geweest. De Heeren aldaer vergaedert ondervraegden hem met voorzichtigheyd en oplettentheyd van alles, wat hy gezien en gehoort hadde, aengaende het Alderh. Sacrament; waerom hy dit verswegen hadde, en wat hem voorts geschied was? Waer op hy wederom alles rechtzinnig verklaerde, het gene hem was overkomen, en dit met zulk een gratie en eenvoudige wel-sprekentheyd, dat alle die hem zagen en hoorden, met eene Godtvruchtige blydschap dusdaenig geraekt wierden, dat hun de traenen van devotie uyt de oogen rolden en langs de kaeken afliepen: waerom sy den Heere grootelyks loofden en gebenedyden, die syne wonderheden zonder eynde uytwerkte in 't Alderh. Sacrament van Mirakel.
Den voorsz. Heere Plebaen Joannes Coremans, verklaerde als dan ook het gene den Almogenden Godt hem aen den Autaer, Misse lezende, mirakeleuselyk hadde getoont, en dit, korten tyd naer dat den voorsz. Joannes syne verklaeringe aen hem hadde gedaen, te weeten: hoe Godt zig geweerdigt hadde, op eene zinnelyke maniere te verklaeren, dat alles | |
| |
waerachtig was, het gene den voorsz. Jongman hem hadde te kennen gegeven. Dit voorgaende en wat hier volgt, staet klaer beschreven by den Eerw. Heer Joannes Gielemans [supra & saepe Cit.] ‘Als ik over eenigen tyd (zeyde den Plebaen) in het H. Sacrificie der Misse gekomen was ontrent de H. Communie, zag ik de H. Hostie uytwendelyk verandert in de gedaente van een jong Kindeken, zeer uytnemende schoon, het gene tot my sprak en zeyde: Vide, ut omnia, quae audisti à juvene illo, annunties fideliter cunćto populo, quia verissima sunt. Ziet, dat gy alles, het gene gy van den Jongman gehoort hebt getrouwelyk aen alle het volk verkondigt; want alls is waerachtig.’
Dêze schoone en wondere veropenbaeringe aen den Heer Plebaen geschied ende door hem in de voorsz. volle vergaederinge verklaert zynde, was daer geene twyffelinge meer over aen de Waerheyd van die zaeke; daerom wierd terstond door alle dêze treffelyke en geleerde Mannen besloten; dat alles het gene hier voorzeyd is, aen het volk zoude verkondigt worden op den aenstaanden Feest-dag van Kerssemisse, op welken dag een geleerd Sermoon gedaen wierd in de Kercke van de H. Gudula, waer in verhaelt en bevestigt wierden de twee mirakeleuse veropenbaeringen, zoo aen den Heer Plebaen, als aen den Jongman geschied, door welk Sermoon alle het volk verwekt wierd tot een onuytsprekelyke vreugden blyd- | |
| |
schap; waer op het Alderh. Sacrament van Mirakel openbaerlyk wederom wierd ten toon gestelt onder veele Lof-zangen en heylige Gebeden, tot troost en aenbiddinge van alle christenene Geloovigen, de welcke in groote menigte aldaer quamen om het zelve te eeren, een ieder den Heer van herten lovende en danckende over syne wondere wercken en oneyndelyke bermhertigheden.
Van dien tyd af is dit Alderh. Sacrament altyd in de Kercke van de H. Gudula openbaerlyk ten toon gebleven (uytgenomen ses jaeren, geduerende de wreede beeld-stormerye, als wanneer het verborgen is geweest) de devotie van het volk groeyde dagelyks meer en meer aen, veele gebreckelyke quamen aldaer hunnen toevlucht nêmen, en wierden mirakeleuselyk geholpen, waerom sy aldaer weder quamen, om den bermhertigen Godt voor syne weldaeden te bedancken: want dusdaenige dankzeggingen zyn aen Godt zeer aengenaem en aen alle menschen zeer verdienstig. Dit heeft by den H. Joannes gebleken, alwaer beschreven is, hoe Christus in wildernisse met vyf gerste brooden en twee visschen vyf duyzend menschen heeft gespeyst, de welcke anderzints, by gebrek van voedzel, door hongers-nood zouden gestorven oft beswêken hebben op den weg. Tot dankbaerheyd van dit mirakeleus weldaed hebben die menschen Christus hunnen weldoender, willen koning maeken (Joan. C. 6. ℣. 15.) Dêzen | |
| |
mirakeleusen maeltyd was eene figuere van 't Alderh. Sacrament, den welcke Christus gedaen heeft, om de herten der Joden bereyd te maeken, op dat sy dit groot Mysterie daer naer te lichter zouden gelooven, gelyk hy ook daer van, aldaer de belofte heeft gedaen van het zelfde in te stellen. Voorwaer een grootere dankbaerheyd zyn wy Christenen aen Jesus onsen Godt schuldig, aengezien hy ons in de wildernisse van dêze wereld niet en voed met een figure van gerste brooden: maer met het levende Brood van syn waerachtig H. Lichaem ons speyst, zonder het welcke wy op den weg des hemels zekerlyk zouden verslouwen en vergaen.
Op dat alle waere Christenen, byzonder de geluckige Inwoonders van Brussel, uytdruckelyker zouden konnen aenmercken, wat overgroote dankbaerheyd sy aen dit Alderh. Sacrament schuldig zyn, dan moeten sy maer indachtig zyn het wonder gebod, het welcke Godt aen Moyses heeft gegeven, naer dat hy het hemels Manna (eene figuere van 't Alderh. Sacrament) eenige jaeren, tot voedzel der Kinderen van Israel, in de Woesteyne had laeten regenen. De H. Schrifture zegt hier van: ‘Moyses heeft ook gezeyd: dit is het gene, dat den Heer bevolen heeft: vult daer van ('t Manna) eene Gomor-maete vol; ’ Et custodiatur in futuras retro generationes; ut noverint panem, quo alui vos in solitudine: ‘En dat het bewaerd worde voor de naerkomende geslachten: op | |
| |
dat sy weeten met hoedanige brood ik u lieden gevoed hebbe in de Wildernisse, als gy uyt Egypten Land geleyd zyt. Moyses zeyde dan tot Aaron: neemt een vat, en doet daer Manna in, zoo veel als in een Gomor maete gaen kan, en stelt het voor den Heere, om te bewaeren voor uwe naerkomelingen: gelyk den Heere aen my bevolen heeft. En Aaron heeft dit te bewaeren gezet in het Tabernakel.’ [Exod. C. 16. ℣.. 32. 33. & 34.]
Van dit onbederffelyk en bewaert wordende Manna schryft ook den H. Apostel Paulus zeggende: ‘Het Tabernakel is ten eersten gemaekt, waer in dat waeren de Kandelaers en de Tafel, ende voorlegginge der Brooden, die Heylig genoemt word. Maer naer dat tweede voorhangzel was het Tabernakel, het welk genoemt word het Heylig der Heyligen; hebbende het goude Wierooksvat, en de Arcke des Testaments, rondsom overdeckt van alle zyden met goud: In qua urna aurea, habens Manna; waer in was de gulde Kruycke, houdende het Manna, en Aarons Roede, die blaederen voortgebragt hadde, en de Tafelen des Testaments, en over die waeren de Cherubynen der Glorie, overlommerende den stoel der Genaede.’ (Ad Hebr. C. 9. ℣. 2. 3. 4. & 5.) Hier door schynt den Apostel te kennen te geven, dat de goude Kruyke, houdende het Manna, niet alleen en was in het Heylig der Heyligen, maer ook zelfs in de Arcke des Verbonds besloten.
| |
| |
Heeft dan Godt in 't oud Testament begeert en geboden, dat het Manna, het welcke anderzints zoo week en broos was, dat het den dag daer naer bedierf en van de wormen verteert wierd, onbederffelyk zoude bewaert worden, tot een altyd duerende gedachtenisse en dankzegzinge der naer-komende geslachten, om dat hy hunne Voor-ouders met dit hemels Brood veertig jaeren in de Wildernisse zoo wonderbaer hadde gevoed: wat dankzegginge zullen dan de Christenen aen den zelven Godt niet schuldig zyn, die hun geene figuere, maer de waerheyd; geen Manna, maer de speys van 't eeuwig Leven; Christus waerachtig Vleesch en Bloed, syn eygen Menscheyd en Godtheyd in dit Alderh. Sacrament van Mirakel, naer verloop van vier Hondert Jaeren, mirakeleuselyk en onbedorven heeft achtergelaeten! Ah, wat onuytspekelyke danckzegginge zyn sy voor dit hemels weldaed aen Godt niet schuldig; aengezien Christus het zelve instellende synen hemelschen Vader heeft gedankt, gelyck den H. Mattheus getuygt: Gratias egit: & dedit illis. [C. 26. ℣. 27.] ‘Hy heeft gedankt; en het aen hun gegeven.’ Om dat wy hem in dêze dankzegginge zouden naer volgen.
En wat is'er meer over-een-komende met de reden en wel-levenheyd? Wat is'er eygender aen de menschelyke natuere, als dank-zegginge voor genote weldaeden? De welcke zelver in de redelooze dieren gevonden word. | |
| |
Den Augustinus (Lib. 83. qq. Q. 31.) beschryft de dankbaerheyd met dêze woorden: Est virtus animi, in qua Amicitiarum & officiorum alterius memoria & remunerandi voluntas continatur. ‘Het is eene deugd van 't gemoed, waer in de gedachtenisse der vriendschappen en goede diensten van een ander, en goede wille om den zelve te vergelden, besloten is.’ Laet ons een weynig de vriendschappen, de diensten en oneyndelyke weldaeden overwegen, de welcke Christus in dit Alderh. Sacrament aen ons betoont heeft. Het was een groot weldaed, het welcke Christus aen Zacheus, bewezen heeft, als hy zig geweerdigde in syn huys te komen; zoo dat hy zelfs getuygde: Saluc huic domui faćta est. ‘Daer is zaligheyd aen dit huys geschied.’ Voorwaer grooter weldaed geschied de Christenen door dit Alderh. Sacrament! want hy gaet by hun niet in en uyt, gelyk by Zacheus: maer hy blyft by hun tot het eynde des werelds, volgens syne belofte by Mattheus [C. 28.] gedaen: en hy is is nu vier honderd Jaeren gebleven in 't Alderh, Sacrament van Mirakel, rustende in de Kercke van de H. Gudula binnen Brussel, tot eene gedachtenisse der naer-komende geslagten.
Wederom, door de H. Communie veereenigt zig waerlyk en wezentlyk de Godtheyd en Menscheyd van Christus met de ziele van die hem weerdig ontfangt. Wie vereenigt zig? Den eeuwigen Godt! Met wie? Met eene | |
| |
sondaerige ziele! O Liefde! den Schepper vereenigt zig met syn schepzel! den Heere der glorie met syn verworpen slave! de opperste Majesteyt met eenen aerd-worm! den Al met den niet! wie zal hier niet uyt roepen met David? Quid est homo, quod memor es ejus? Aut filius hominis quoniam visitas eum? (Plam. 8. ℣. 5. ‘Wat is dog den mensch, dat gy hem gedachtig zyt? Oft des menschens kind, dat gy hem komt bezoeken?’ En met uw H. Lichaem voed? Ofte met den wyzen Salomon, als gy dien alderkostelyksten Tempel binnen Jerusalem hadde gebouwt: ergone credibile est, ut habitet Deus cum hominibus super terram? Si Caelum & caeli caelorum non te capiunt, quanto magis domus ista, quam aedificavi? (2. Paral. C. 6. ℣. 18.) ‘Is het dan ook gelooffelyk, dat Godt met de menschen zouden woonen op der aerde ? Is 't dat den Hemel en de Hemelen der Hemelen u niet en begrypen: hoe veel te meer dit huys, het welk ik getimmert hebbe?’ Om dêze en menigvuldige andere redenen moeten alle Christi Geloovigen Godt grootelyks dancken en loven, en alle andere Schepselen opwecken, om danckbaerheyd' tot dit H. Sacrament te betoonen, roepende wederom met David: venite exultemus Domino &c. (Psalm. 64. ℣. 1.) ‘Komt, laet ons voor den Heere blyde zyn: laet ons vreugde-geroep maeken voor Godt onsen Heyland. Laet ons syn aen-schyn te gemoet gaen met Lof: laet ons hem toe-juygen | |
| |
met Psalmen: want den Heer is eenen grooten Godt, en eenen grooten Koning boven alle Goden.’ Die zig geweerdigt op de wereld by ons menschen in't H. Sacrament te blyven &c.
Den H. Augustinus eens knielende voor het Beeld van den gecruysten Saligmaeker, en van Christus ondervraegt wordende naer de maete van syne liefde, waer mede hy hem beminde; gaf niet alleen syne on-uytsprekelyke liefde; maer ook syne groote dankbaerheyd te kennen, zeggende tot Christus dêze woorden: Heere waert 't zaeken dat alle de beenderen van myn lichaem goude lampen waeren, en alle het bloed, dat door myne aderen vloeyt eenen wel-riekende balzem, en dat alle dêze lampen brandenden en balzem tot uwe meerdere eere verslonden wierd; aldus zoude den heelen Augustinus voor u tot een brand offerande verteert worden (Rosignol. de discipl. Christ. Perf. L 5. C. 20.) Welcke schoone woorden ik door myne Musa dus voorder laete uyt-breden.
Ach! al had ik zoo veel zielen,
Als oyt druppels regen vielen
In dit droevig traenen-dal:
‘K zou u met die zielen pryzen.
Dancken, loven, eer bewyzen
Vleesch en beenen, bloed en ader,
Ziel en lichaem altegaeder
Niet als zuyver balzem waer:
| |
| |
En dat ik die stak in brande
Voor uw liefde my betoont,
Tot een dankbaer Offerrande,
Liefde bleef nog ongeloont.
Dat ik duyzend monden had,
En elk mond had duyzend tongen,
Die U altyd Lof-zang zongen;
Grooten Godt, hoe kleyn waer dat?
Want gy gaet het al te boven,
Heer! wilt dan u zelven loven
Van dêze verklaeringe, door den Eerw. Heer Plebaen geschied in volle vergaderinge, is in de Kercke van de H. Gudula eene schildery, en dêze word in 't order de vyftiende gestelt, en verbeeld den Heere Plebaen neffens den voorz. Joannes in volle vergaderinge staende, als gevende getuygenisse van alles, wat hy ten dien aengaende gezien en gehoort hadde; en dêze is bekostigt en vereert door den Eerweerdigsten Heere Jacobus Hache, Prelaet der Abduye van Villairs &c. Onder dezelve staet:
Scimus quia verum est testimonium ejus.
Joannes 21. ℣. 24.
Dum sacras solemnes peragit Plebanus ad Aras,
Caelica vox Juvenis dićta, fidemque probat.
Jam non solus homo, sed testificatur ab alto
Fallere, seu falli nescius, ipse Deus.
Dat is te zeggen:
Wy weten dat syn getuygenis waerachtig is.
Joannes 21. ℣. 24.
Terwylen d'Heer Plebaen d'onbloedig Offerrande
Aen Godts Altaer opdroeg, en in syn iever brande
| |
| |
Wierd hem verklaert, dat 't woord des Jongmans niet en faelt.
Wat twyffelde, daer hy van Godt getuygeniss' haelt.
Eyndige dit IV. Hoofd-stuk van den tweeden boek met de twee naer-volgende Jaerschriften:
Vera MYsterIosa apparItIo a pLebano popULo DeCLaratUr.
't heYLIg sChYnzeL WorD Door Den pLebaen Veropenbaert.
|
|
Auteursrechtvrij