|
| |
| |
| |
III. Hoofd-stuk
Hemelsche Veropenbaeringe geschied aen eenen Godtvruchtigen Jong-man, waer door de H. doorwonde Hostien, door een goddelyk Licht en Stemme, bekent worden.
Naer dat den Almogenden Godt Hemel en Aerde uyt niet had geschapen, en nu syn wonder werk van ses dagen geeyndigt, als ook gezien had, dat alles Goed was, heeft hy eyndelyk den Mensch geschapen, den welcken hy niet en heeft gemaekt uyt de Hoofd-stoffe van vuer, van locht, oft van water, maer van aerde: Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae, & inspiravit in faciem eius spiraculum vitae, & faćtus est homo in Animam viventem. [Genes. C. 2. ℣. 7.] ‘Den Heere Godt vormde dan den mensch van het slyk der aerde, en hy blies hem in het aengezicht den Adem des levens, en den mensch kreeg een levende Ziele.’ En waerom, zal iemand vragen, heeft Godt den mensch van aerde gemaekt, de welcke de nederste stoffe is? Misschien om hem te verootmoedigen, op dat hy uyt dit syn eerste begin zoude leeren, dat hy stof en aerde was, en in de hand van Godt, gelyk de pot-aerde in de hand van den potbacker word gehandelt: waerom den verduldigen Job tot Godt zeyde: Memento, quod sicut
| |
| |
lutum feceris me. [C. 10. ℣. 9.] ‘Gedenkt tog, bid ik u, dat gy my als kley vervormt hebt; en gym y tot stof zult doen weder keeren.’
Hier op geeft den H. Ambrosius een ander reden, zeggende, dat den mensch van aerde gemaekt is, op dat hy uyt dêze syne Moeder de Dankbaerheyd tot Godt zoude leeren: want de aerde is dankbaer aen haeren weldoender, het welk de ander Hoofd-stoffen niet en doen: want het vuer verslind, de locht verspreyt en 't water verdrinkt: maer de aerde geeft meer weder als sy ontfangt. Ambrosius zegt: Terra pauca grana Spargenti plures spicas restituit: pro unica glande vilissima procreat quercum robustissimam (de obitu fratris) ‘De aerde aen den saeyer van weynige graenen geeft weder veele aeren: en voor eene alderslegste eyckel brengt sy voort eenenaldersterksten eycken-boom.’ En den geleerden Sylveira [in Matth. 3. q. 37.] vraegt: Cur non potius de aëre vel aqua? &c. ‘Waerom is den mensch niet eerder van locht of van water, maer van aerde gevormt geweest?’ En hy antwoord: ‘Op dat den mensch uyt synen oorspronk de dankbaerheyd zoude leeren: de aerde geeft het ontfangen graen in syn geslacht wederom.’ Hier uyt kan men afmêten, wat dankbaerheyd den mensch aen Godt schuldig is. Den H. Augustinus zegt zeer schoon: Quid melius & animo geramus, & ore promamus, & calamo exprimamus, quam Deo Gratias? Hoc nec dici brevius,
| |
| |
nec audiri laetius, nec intelligi gratius, nec agi frućtuosius potest. [Ep. 77.] ‘Wat kan men beter in syn gemoed dragen, en met den mond uytspreken, en met de penne uytdrucken, als aen Godt zy Dankbaerheyd.’‘Niet en kan daer korter gezeyd worden, niet blyder gehoort, niet aengenaemer verstaen en niet voordeeliger gedaen worden.’
By den H. Evangelist Lucas (C. 17.) word verhaelt, hoe Christus tien melaetsche mannen van hun vuyle en besmettelyke ziekte had gezuyvert, van welcke tien, maer eenen, ziende dat hy volkomen genêzen was, tot synen weldoender, den Saligmaeker, is weder gekeert: Et cecidit in faciem ante pedes ejus, gratias agens. Et hic erat Samaritanus: ‘En hy is op syn aengezicht gevallen voor syne voeten, dankende, en dêzen was eenen Samaritaen.’ De andere negen, die Joden waeren, zyn niet meer weder-gekeert, om Christus voor dit groot weldaed te bedancken; waerom den Saligmaeker met reden zig over dêze groote ondankbaerheyd beklaegt heeft, zeggende: Non est inventus, qui rediret, & daret gloriam Deo, nisi hic alienigena. ‘Daer en is niemand gevonden, die weder gekomen is, en aen Godt glorie gegeven heeft, dan dêzen vrêmdeling.’ Waerom den H. Bernardus wel zegt: Nihil ita displicet Deo, Presertim in filys gratiae, quemadmodum ingratitudo: vias enim obstruit gratia (Ser. 2. D. 6. Pent.) ‘Niet is'er, dat aen Godt zoo grootelyks mis- | |
| |
haegt, byzonder in de kinderen van genaede, als de ondankbaerheyd: want dêze sluyt de wegen toe van alle gratien.’
Aldus schynt het oock als geschied te zyn tot Brussel, in de Kercke van de H. Gudula, in de welcke de H. Mirakeleuse Hostien verborgen en opgesloten bleven in het voorz. Tabernakel, zonder meer in de Processie omgedragen, oft aen het volk vertoont te worden, waer door de godtvruchtige eerbiedinge en aenbiddinge van 't Alderh. Sacrament van Mirakel allengskens begon te verminderen, en als geheel op te houden; zoo dat de groot-daedigheyd van dit Mirakeleus Mysterie by naer teenemael uyt de gedachtenisse der menschen was gebannen, wordende schier niemand meer gevonden, die het zelve aldaer quam eeren, aenbidden, en in nood aenroepen: en dit zoo wyd en met zoo groote ondankbaerheyd, dat den zelven Christus, aldaer tegenwoordig, zig daer over beklaegde aen eenen devoten Jongman, door eene wondere veropenbaeringe en vermaeninge, als ook tot hem zeggende: Non est inventas, qui rediret, & daret gloriam Deo (Luc. C. 17’) ‘Daer en is niemand gevonden, die weder-gekomen is, en aen Godt glorie gegeven heeft.’
Dêzen godtvruchtigen Jongman wierd genoemt Joannes, inwoonder van Brussel, en Wolle-wever van syn ambacht. De Wolle-wevers waeren in dien tyd zeer menigvuldig binnen Brussel, het welcke men aenmercken | |
| |
kan uyt eenen schroomelyken brand, die in't jaer 1405. op den goeden vrydag geschiede in de Parochie van Onse Lieve Vrouwe ter Capelle, door welcken brand ontrent de duyzend vier honderd huysen verbrand en in asschen geleyd zyn, met meerder als vier duyzend wolle-wevers getouwen. Dêzen Jongman, niet tegenstaende hy met syn handen dne kost moeste winnen, quam alle dagen, zoo in den winter als in den somer, 's morgens heel vroeg, eer hy naer syn werck ging, syne godtvruchtige Gebeden storen, Misse hooren, en syn selven aen Godt bevelen in de Kercke van de H. Gudula, moetende zomtyds voor de Kerck-deure wachten, nu een uere, dan een half uere, en zomtyds (gelyk Joannes Gielemans schryft) moest hy nog langer wachten, en zomwylen ook minder, eer de zelve door den Koster geopent wierd; en zoo haest hy daer binnen was, ging hy in den om-loop van de groote Choor ontrent de plaetse, alwaer het Alderh. Sacrament was rustende en opgesloten, om aldaer synen Godt te aenbidden en synen H. Zegen te ontfangen.
Als hy dêze godtvruchtige Oeffeninge nu langen tyd hadde geplogen, is het gebeurt in de maend van November van het jaer 1436. als hy zeer vroeg voor de sonnen opgang in de Kercke gekomen was, en in den voorsz. Omgang volgens gewoonte was biddende, zag hy op verscheyde dagen een klaer-schynende en wonderbaer groot licht: waer van den | |
| |
voorsz. Joanns Gielemans getuygt, zeggende Immensum lumen, quale numquam viderat super terram. ‘Een zoo overgroot licht, dat hy dusdaenig' op der aerde noyt gezien hadde’ en dit licht scheen rondsom de plaetse, daer het Alderh. Sacrament was rustende, als om klaerelyk te kennen te geven, dat Jesus Godt en Mensch, aldaer wêzentlyk tegenwoordig was, en wilde geëert en aenbeden worden in dêze mirakeleuse H. Hostien, die aldaer nu zoo lang vergêten waeren.
Door dêzen klaeren glans en hemelsche verlichtinge wierd dêzen Joannes in 't eerste wat verschrikt en daer naer vol achterdenken, niet wêtende wat Godt daer door wilde bedieden: eventwel voortgaende in syne gewoonelyke devotie, zag hy wederom dit hemels licht in heldere klaerheyd verschynen, en hier over in groote verwonderinge zynde, hoorde hy een luyde stemme, voortkomende uyt de besloten plaetse, daer het Sacrament was rustende, als van iemand, die met verzuchtinge tot hem zeyde: Mynen zoone, ziet hier de plaetse, daer het betaemt dat ik aenbeden worde, en aengeroepen van alle menschen: nogtans, al ben ik vergeten, en verborgen in dêze plaetse buyten het gezicht der menschen en vervrêmt uyt hunne herten; des niet-te-min, weet zekerlyk, dat alle de gene, die my getrouwelyk zullen aenroepen in dêze plaetse, dat ik hun zal verlossen van alle tribulatien ende glorificéren. [Cafmeyer, ut supra fol. 27.] Dêze belofte van Christus in 't H. Sacra-
| |
| |
ment van Mirakel, schynt over een te komen met de belofte, die Godt eertyds dêde aen Salomon, in den tempel van Jerusalem zeggende: Elegi locum istum mihi &c. [2. Parilip C. 7. ℣. 12.] ‘Ik heb dêze plaetse voor my verkoren tot een huys der offeranden [Vide textum] en myne oogen zullen open zyn, en myne ooren opgerecht tot zyn gebed, die in dêze plaetse zal bidden.’ Het welk men wonderlyk volbragt ziet door de menigvuldige Mirakels, die door de aenroepinge van dit Alderh. Sacrament geschied zyn.
Door dit hemels Licht en goddelyke Stemme, van dêzen Joannes nog verscheydemael gehoort, is hy nog in meer achterdenken gekomen; hy wist zekerlyk, dat den glans, die hy gezien en stemme, die hy gehoort hadde niet natuerlyk en waeren, en hier op met syn kleyn menschelyk verstand dikmaels denckende, wierd hy zoo vol vreeze en benouwtheyd, dat hy nauwelyk eeten oft drinken en konde, en nog veel minder gerustelyk slaepen. Het droevigste was, dat hy dêze goddelyke veropenbaeringe aen niemand en durfde kenbaer maeken, vreezende, dat men hem niet en zoude gelooven, en daer mede bespot worden: van den anderen kant en durfde hy niet verholen houden het gene Godt hem zoo uytdrukkelyk bevolen hadde te verkondigen: en hier door wierd hy dagelyks meer ongerust, wordende zeer mager en verliezende syne lichaemelyke krachten. Des niet tegenstaende hy | |
| |
was en bleef volherdig in syne gewoonelyke Devotie tot het het Alderh. Sacrament vervolgen; en eens aldaer nog Godtvruchtelyk biddende, hoorde hy de zelve goddelyke Stemme uyt het Tabernakel, met dêze drygende woorden, tot hem zeggende: ‘Zegt en verklaert aen den Pastoor van dêze Kerke, het gene u gejont is te zien ende te hooren, anderzints zal ik u straffen met groote ziekten tot perykel des doods toe, is't dat gy niet en doet het gene u bevolen is (Cafmeyer Supra citat.)’
Joannes door dêze tweede goddelyke Stemme nog niet genoeg versterkt zynde, bleef in syne voorige vreeze en benouwtheyd waggelen, en niet wetende wat hy doen oft laeten zoude, bleef hy voortgaen in syne stilswygentheyd, tot dat de hand des Heeren hem heeft geraekt en hy gevallen is in dusdaenige swaere ziekte, dat men vreezde, dat hy van de zelve zoude gestorven hebben; waerom syne Ouders en Vrienden hem vermaenden, om te biechten en de leste H. Sacramenten der H. Kercke Godtvruchtelyk te ontfangen. Hy dit aennemende, en inwendig van Godt verlicht, verzocht van syne biechte te mogen spreken aen den Heer Plebaen van de H. Gudula, die als dan was Joannes Coremans, en daer naer geworden is Canonink en Deken van de voorsz. Kercke. Syn verzoek wierd toegestaen en den Heere Plebaen ontboden, den welcken gekomen zynde, heeft hy met een waerachtig leet- | |
| |
wezen aen hem alle syne zonden beleden, en te zaemen met een rechtzinnig gemoed alles ook verklaert, wat hem was geschied aengaende het Alderh. Sacrament van Mirakel: wat een klaer-schynende Licht hy gezien, en wat een goddelyke Stemme hy gehoort hadde, en dat de oorzaeke van syne ziekte was syne ongehoorzaemheyd, om dat hy niet volbragt en hadde het gene de dreygende stemme, voortkomende uyt het H. Sacrament, hem bevolen hadde.
Dêzen goeden en geleerden Man alles gehoort en rypelyk overwogen hebbende, was heel ontstelt over dêze mirakeleuse veropenbaeringe, en Goddelyke verklaeringe, en inwendig gedwongen, om daer aen volle geloof te geven: want aengezien hy wel wist, dat dêzen Jongman van een goed en Godtvruchtig leven was, en hem zeer wel kende, vermits hy dagelyks hem met zulk eene groote neerstigheyd syne Kercke hadde zien bezoeken, en dikwils met teere devotie het H. Sacrament aldaer aenbidden, nam hy des te lichter aen alle het gene hem zoo openhertig en eenvoudelyck door den voorsz. Joannes verklaert was. Naer dat den Heer Plebaen aen den zieken eenige Christelyke vermaeningen gegeven hadde, ende hem in syne ziekte vertroost en versterkt, berispte hy hem met minnelyke woorden, om dat hy niet eerder veropenbaert en hadde het gene Godt aen hem, tot syne meerder glorie, en saligheyd van an- | |
| |
dere, zoo uytdruckelyk verkondigt hadde: en aen hem bediend hebbende de leste H. Sacramenten, aen Godt bevolen, en de benedićtie gegeven hebbende, is hy weg-gegaen.
Maer dat hier het meerste te verwonderen is, en wel voor een Mirakel mag aengezien worden, is, dat dêzen dood-kranken Jongman, de H. Sacramenten nauwelyks ontfangen hebbende, zeffens volkomen genezen is, en teenemael herstelt in syn voorgaende krachten, tot groote blydschap en verwonderinge van syne Ouders, Vrienden, en alle die hem kenden. Dit weldaed der gezondheyd vna Godt verkregen hebbende, heeft hy wederom syne gewoonelyke Godtvruchtigheyd hernomen, gaende dagelyks het H. Sacrament in de Kercke van de H. Gudula bezoeken en aenbidden, en is langen tyd daer naer gezond gebleven, levende Christelyk naer de Wet des Heeren, Godt lovende en bedanckende in 't H. Sacrament van Mirakel. Ik zoude hier nog konnen byvoegen, hoe den Duyvel der helle dêzen Godtvruchtigen Joannes vervolgt en gequollen heeft, gelyk het zelve in 't lang en breed beschreven is door den Eerweerden Heer Joannes Gielemans, Religieus in Rooden-Clooster, fol. 294. in een parquementen Boek, door syn hand geschreven, genoemt Novale Sanćtorum Belgy. Maer gaen het zelve stil-swygende voor by, om dat dêzen Joannes wist waer het Goddelyk Magazyn was, om aldaer de krachtige wapens te haelen, en daer mede den | |
| |
Duyvel en alle vyandlyke macht te overwinnen.
Dit Goddelyk Wapen-huys is het Alderh. Sacrament van Mirakel, waer aen ik mag toepassen de woorden van David: Parasti in conspećtu meo mensam, adversus eos, quitribulant me [Psalm. 22. ℣. 5.] ‘Gy hebt eene tafel voor myn aengezigt toebereyd, tegen de gene, die my verdrucken.’ Op welcke woorden den H. Chrysostomus aldus schryft: Qui sunt isti, qui nos tribulant? Suggestiones, Inimici, Exagitationes, Cupiditates, voluptates, saeculi honores &c. Sed ad mensum Potentis tribulationes efficiuntur consolationes; aufferuntur ea, quae sunt Carnis, infunduntur ea, quae sunt Spiritus.‘Wie zyn dêze, die ons verdrucken? Quaede ingevingen, Vyanden, Quellingen, Begeerlykheden, Wellusten, 's werelds Eeren, &c. Maer aen de tafel van den Machtigen de verdruckingen worden verandert in vertroostingen: het gene dat vleesch is word weg-genomen, en daer word ingestort het gene den geest aengaet.’ Waer uyt klaer blykt, wat groote krachten, en wat zoete vruchten in dit H. Sacrament besloten zyn, en daer uyt worden verkegen.
Ziet den Propheet Elias [3. Reg. C. 19.] door de kracht van een brood onder de asschen gebacken, en door wat water, dat hem door eenen Engel gebragt was, heeft 40. dagen en nachten onvermoeyt gewandelt, tot dat hy op den berg Gods gekomen is. Het zelfste uyt werk- | |
| |
zel, ja nog grooter kracht moet aen't H. Sacrament toe geschreven worden, waer van dit Asschen brood maer een Afbeeldzel en was: want dit H. Sacrament (om zoo te sprêken) is door het vuer der goddelyke liefde gebacken, door't zelve word den mensch versterkt, en door de kracht van't zelve wandelt hy onvermoeyt door de woestyne van dêze wereld syn leven geduerende, tot dat hy komt op den berg van Gods eeuwig aenschouwen. Voorders, wy wandelen alle gelyk Elias door de moeylyke en gevaerlyke woestyne van dêze wereld, alwaer wy de heete en brandende straelen gevoelen van onse quaede genegentheden en bekooringen des Duyvels: waer zullen wy het brood vinden om ons te verstercken? waer het water om onsen dorst te verkoelen? Hoort Jesus tot u roepen in't H. Sacrament: Ego sum Panis vivus [Joan C. 6.] ‘Ik ben het levende Brood. “wederom: Si quis sitit veniat ad me & hibat [Joan. C. 6. ℣. 37.]” Js dat iemand dorst-heeft, dat hy by my kôme en drincke.’
Onder ander uyt-werkzels van't natuerlyk Brood, is dit het voornaemste, dat het den mensch versterkt. David zegt: Panis cor hominis confirmat. [Psalm. 103. ℣. 15.] ‘Het brood versterkt het hert van den mensch:’ want behalven dat het brood den mensch is voedende, zoo herstelt het ook de verloren krachten: maer meerder kracht en sterkte is besloten in het Hemels Brood, waer van den | |
| |
H. Thomas van Aquinen schryft (in 4. Dist. 2. q. 1. C. 2.) dat dit alleen genoeg is, om alle de krankheden der ziele te genêzen, hoe swaer en groot de zelve ook zouden konnen wêzen: Valet contra omnes spirituales defećtus. ‘Het dient om alle geestelyke krankheden te genêzen.’ Het welk het natuerlyk brood geenzints en kan uyt wercken. Van dêze goddelyke Tafel, alwaer het Hemels brood genut word, ontfangt den mensch de sterkte en macht, om alle syne vyanden te weder-staen. Den H. Chrysostomus zegt hier van: Tamquam Leone Signem spirantes ab hac mensa recedamus, faćti Diabolo terribiles & formidabiles. [Hom. 45. in Joan. & hom. 60. ad pop. 1.] ‘Laet ons van dêze Tafel weder-keeren als vuer-spouwende leeuwen, zynde vreesselyk en ververschrickelyk aen de duyvels. Geworden.’
Door de overgroote sterkte, en macht, die men in de ziele ontfangt, door het nutten van dit H. Sacrament, is'er onder de eerste Christenen, ten tyde der vervolgingen der tyrannen, zoo groot gevoelen en hoog-achtinge van 't zelve geweest, dat den H. Cyprianus oordeelde, dat niemand bequaem was om de martelie uyt te staen, ten sy hy alvoorens met dit H. Sacrament gewapent was; hy zegt: Idoneus non potest esse ad martyrium, qui ab Ecclesia non armatur ad praelium. (Epist. L. 1. ep. 2.) ‘Hy kan niet bequaem wezen tot de martelie, die van de Kercke niet gewapent en word tot den stryd.’ Waerom wy menigmael- | |
| |
tot dêze H. Tafel godtvruchtig moesten gaen, om sterkte en macht te onfangen, tegen alle bekooringen van duyvel, wereld en vleesch, hier in luysterende naer de stemme van Jesus, die ons uyt dit H. Sacrament is noodende, met dêze woorden: Venite ad me omnes, que laboratis, & onerati estis, & ego reficiamvos. (Matt. C. 11. ℣. 28.) ‘Komt alle tot my, die arbeyd (om de bekooringen te wederstaen) en belaeden zyt (met quaede genegentheden) en ik zal ulieden krachten geven.’
Van dêze Mirakeleuse veropenbaeringe is in de Kercke van de H. Gudula, eene Schildery, en dêze word in't order de viertiende getelt, en verbeeld den Godtvruchtigen Joannes knielende in den Omloop van de groote Choor, en wordende met een hemels licht bestraelt, het welcke voorts komt uyt het Tabernakel, waer in het Alderh. Sacrament van Mirkael was verborgen, en dêze is bekostigt en vereert door den Eerwerdigsten Heere Joannes Baptista Vermoelen, Prelaet der Abdye van S. Michiels tot Antwerpen &c. Onder de zelve staet:
Manifestavit se iterum Jesus. Joannis 21. ℣. I
Vox Juvenem divina monet, lux alma refulgent:
His iterum signis clarus Jesus adest:
Conqueriturque dari Miracula tanta tenebris:
Nubila non patitur, Lux fugat illa Deus.
Het welcke beduyd :
Jesus heeft hem wederom verthoont. Joan. 21. ℣. I.
Die 't licht des werelts is, laet syne held're straelen
Met eene klachten-stemm' op desen Jongman daelen,
| |
| |
Hy die hier is vervrêmt in den bebloeden schyn,
En alle mensch’ verlicht, wilt niet verborgen zyn.
Eyndige dit derde Hoofd-stuk van den tweeden Boek met de dry naervolgende Jaer schriften.
Vera DeCLarat LUX aLMa.
absConDItUs ChrIstUs JesUs gLorIose se ManIfestat.
tU JeSU DeUs, HaeC MIrabILIa faCIs.
De welcke beteekenen :
Het zuyver Licht verklaert de Waerheyd.
Den verborgen Christus Jesus veropenbaert zig glorieuselyck.
Gy zyt het, ô Jesu Godt! die dêze wonderheden doet.
|
|
Auteursrechtvrij