Sturmfels

[p. 224]

Woensdag 26 September.

's Middags naar de naaischool. Gestemd was ik daarvoor niet, en de meisjes babbelden en klapperden honderd uit en van alles door elkaar.

Ik werd letterlijk aangevallen over Wolfram, die er uit had gezien als een prins, precies de Vrijheer, als hij wat grooter en steviger was geweest. Al de oudjes hadden het gezegd en hem nog eens willen zien, maar - jawel! - Wolfram had zich niet meer vertoond. Dat had men dan ook wel begrepen: zoo kort na het wegloopen van zijn vader, die den kleinen Majoraatsjonker had vermoord. Als die niet was vermoord, zou men waarlijk meenen dat die was opgestaan. En als de Vrijvrouwe Wilbrant niet zoo uitdrukkelijk voor dien moord liet vervolgen, zou men gaan denken, dat de Heer Merlé juist aan dat vermoorden twijfelde. Hij had zoovelen lang en nauwkeurig ondervraagd naar dien tijd, naar alles omtrent den moord en het opgraven van den kleinen jonker, zóo lang, en daarbij de geringste bijzonderheden opgeteekend, enz., enz. En dan verder over de waardigheid en gulheid van Bodo, de heuschheid van den Prins, de pracht van het toilet der Vrijvrouwe, haar dansen met den Graaf...

Ik liet alle meisjes voorgaan, onder voorwendsel, dat ik nog even aan het posthuis naar brieven moest vragen. Ik wilde alleen, zonder gezelschap, naar huis gaan.

Huwelijksklemmen bedreigden mij niet langer op dien weg. Gisteren heeft de eerzame Jozef Kerner de oogen over de verzamelde meisjesschaar laten gaan en begrepen, dat hem elders beter en gemakkelijker vangst wacht dan Margaretha Albrecht.

De diligence was er net. - Eene zeer volle ditmaal! - Een levendig, vriendelijk oud heertje, arm en hand met stok, parapluie, overjas en valies beladen, was er zoo juist uitgestapt en bood nu den vrijen arm aan eene reisgezellin van tamelijken omvang, die moeite had om van haar zitplaats naar en uit het portier te komen, voortgeduwd als zij werd door de andere ongeduldige passagiers. Zij scheen van een zeer aandoenlijk gestel. Alles schokte aan haar en de reticule aan haar arm vloog. Het goede mensch was letterlijk in hare tranen te wasschen. Met de eene hand drukte zij een tip van een reusachtigen zakdoek tegen de oogen, met de andere greep zij den naar haar uitgestrekten arm.

Ik was blijde haar veilig en wel op den grond te zien.

‘Ach,’ zeide zij, terwijl zij haar grooten zijden hoed recht schoof, haar kleurigen palmdoek beter om de schouders trok en de vormen uit haar japon klopte, ‘het heeft mij zoo aangegrepen!’

[p. 225]

Zij keek rond of zij elken boom, elk huis groette, en de zakdoek deed andermaal dienst.

‘Die kist is van mij. - Zet maar neer. - Die zal straks afgehaald worden,’ riep zij opeens met schelle stem tot den conducteur, maar keek daarbij den knecht aan, die de kist op de schouders had genomen.

‘Leeft Meester Toon Harmsen nog?’

Toon Harmsen was een vroegere postmeester, sinds jaren dood. De knecht, een nieuweling uit Hohenlinde, had vermoedelijk nooit van den man gehoord.

Ik antwoordde voor hem.

De goede vrouw schudde met meewarig gebaar het hoofd en keerde zich tot mij.

‘Gij zijt hier goed bekend en zult mij ook wel kunnen zeggen waar - Dr. Wilbrant woont.’

De grenzenlooze minachting, waarmede zij den naam uitsprak, is niet weer te geven.

‘Dr. Wilbrant,’ herhaalde ik dan ook met bijzonderen nadruk en deftige afkeuring, ‘woont bij ons...’

Zij liet mij niet uitspreken, maar greep mijne beide handen en vereerde mij een klinkenden zoen.

‘Het kon niet mooier! - Gij moet de dochter van Dr. Albrecht zijn.’

‘Ik ben Margaretha Albrecht en....’

‘Ik wist het dadelijk. - Gij gelijkt op uwe moeder. - Ach ja, gij zult wel van alles afweten.... Uw moeder en de Genadige Vrouw zaliger....’

Zij schudde het hoofd en gebruikte haar zakdoek.

‘Mijn broeder zou mij komen halen; hij is er nog niet,’ zeide zij, zonder haar volzin te voltooien.

‘Zijt gij?...’

‘Martha Dolme, uit Göttingen, om u te dienen. Ik had niet gedacht, dat ik nog eens met zooveel voldoening Sturmfels zou binnenkomen,’ vervolgde zij met haar luide stem. ‘Mijn man en ik, wij zijn er eigenlijk vandaan gegaan, omdat iedereen ons met schele oogen aankeek. Ja, - daar waren er zelfs, die durfden beweren, dat ik mijn voedsterkind had achtergelaten en bij het zien der vlammen aan mijzelve had gedacht! Mijn eigen schoonzuster uit “het Gouden Paard” had er den mond vol van! Zij vertelde, dat ik het sprookje van den man in de kast maar verzonnen had! - En nu komt alles zoo mooi uit en kan ik mijn oude kennissen onder de oogen treden en hun mijn eigen Jonker Siegfried vertoonen. - Is de Jonker wel, en heelemaal hersteld van zijne ziekte?’

[p. 226]

Het was voor het eerst, dat ik Wolfram zoo hoorde noemen. Ik bleef haar het antwoord schuldig. De heele straat scheen vervuld met den klank van hare woorden. Er had zich een groepje nieuwsgierigen om ons heen verzameld en Martha keek met voldoening in de rondte.

‘Ja, ja, de wegen des Heeren zijn wonderbaar,’ hernam zij nog luider en klopte op hare borst: ‘gegaan onder verdenking van Jonker Siegfried opgeofferd te hebben, gekomen om voor hem te getuigen!’

Met een gevoel van verlichting zag ik op dit oogenblik den waard uit ‘het Gouden Paard’ naderen. Een invallende gedachte deed mij Martha's hand grijpen.

‘Neem u in acht. Spreek noch te luid, noch te vroeg,’ fluisterde ik.

Zij keek mij verrast en onderzoekend aan.

‘Om Jonker Siegfried's wil of - om dien ander?’

‘Om beider wil. - Gij weet niet hoe lief Jonker Siegfried zijn halfbroeder heeft. - Ik kom spoedig bij u.’

De waard uit ‘het Gouden Paard’ had zijn stap verhaast op het zien van Martha's levendige gebaren en de gretig toeluisterende menigte rondom haar. Zijne vreugde over het wederzien van zijne schoonzuster had, naar het mij voorkwam, een harden kamp te strijden met de ontsteltenis en den angst.

‘Houd dien onzin toch binnen; dollepraat hebben we nu al genoeg gehoord in de laatste dagen, en al de domkoppen en kwalijk gezinden uit den omtrek steken de ooren op.’

Hij maakte zich meester van de bungelende reticule en voerde de voor een oogenblik overblufte Martha mede.

's Avonds kwam Bodo nog. Wolfram zat in den tuin.

‘Oef!’ zeide Bodo, zich naast hem neerwerpend. ‘De Graaf van Strahleck heeft mij gisteren en vandaag den geheelen tijd in touw gehouden. Hij wil verbeteringen invoeren op zijne goederen. - Geen seconde vrijen tijd! - Overmorgen gaat hij! - De laatste der gasten. - Hij neemt Georgiana meê. - En over acht dagen is mijn verlof al om.

‘Weetje waarover Mama en ik vanmorgen gesproken hebben?’ vroeg hij een poos later. ‘Over jou! - Mama beweert, dat niemand je werk te Wisburg kan overnemen. Aan niemand anders durft zij het toe te vertrouwen. Zij heeft een hoogen dunk van je bekwaamheden; je zoudt opgekeken hebben bij haar oordeel! “Ik beschouw Dr. Wilbrant” - je weet: Mama is altijd even deftig, - “als een buitengewoon knap rechtsgeleerde. Hij heeft dadelijk den knoop

[p. 227]

beet en ontwart dien met groote behendigheid. Een advocaat moet niet alleen scherpzinnig zijn: hij moet ook een zekere mate van sluwheid bezitten. Dr. Wilbrant is een geboren advocaat. Hij weet van het geringste voordeel partij te trekken.” - De “zekere mate van sluwheid” heb ik natuurlijk onmiddellijk van je programma van kundigheden geschrapt; - Wolfram,’ en Bodo keek hem met zijn trouwe oogen vroolijk aan, ‘Mama en ik, wij zijn overeengekomen, dat zij nog een jaar lang Sturmfels voor mij zal bestieren. Voor een heel jaar ga ik weg; Mama heeft voor mij eene plaats bij de Garde te Berlijn verkregen, en zij staat er op, dat ik nog een jaar hof- en stadlucht zal inademen om wat te ontbolsteren, eer ik voor goed op mijne goederen neerstrijk. Als ik na dat jaar terugkom, begint onze gulden tijd. Je zult volmacht hebben om te verbeteren en naar hartelust te hervormen en te kneden....’

Wolfram luisterde met afgewend hoofd.

Wanneer zou hij spreken? - Vandaag? - Morgen?

Ik was binnenshuis gebleven en had Bodo's groet uit de verte beantwoord. Het ging mij als Moeder: ik kon zijn vroolijke stem niet hooren.

Nu kwam hij op mij af en keek door het open venster naar binnen.

‘Margreet,’ zeide hij, ‘ik kom jou en Wolfram morgen voor eene wandeling afhalen, en als Wolfram niet medegaat, kom ik toch om jou.’

Ik schudde van neen, zonder van mijn werk op te kijken.

‘Jammer dat ik in geen geval kan, Jonker Bodo.’

‘Zooveel drukten? - Je spot er mede.’

‘Wij zijn geen kinderen meer, die zoo maar met elkaar uit wandelen gaan. Dat weet gij even goed als ik.’

‘Ik wil je spreken.’

‘Doe dat nu, als het niet te lang duurt.’

‘Neen.’

‘Zeg het dan aan Wolfram.’

Hij maakte eene ongeduldige beweging.

‘De Graaf van Strahleck vroeg mij wie toch dat allerliefste meisje in wit en rose was....’

‘Wel, wel, Jonker Bodo.’

‘Hij had nog nooit zulk mooi lang en zwaar haar gezien.’

‘Wel, wel,’ zeide ik andermaal; ‘dan heeft hij zeker in langen tijd niet naar zijne dochter gekeken. Freule Georgiana's haar is als gesponnen goud. Mooier haar bestaat er niet.’

‘Georgiana is een engel. - Wij zijn vanochtend als beste vrienden gescheiden. Wij kennen beiden de plannen van onze familie; wij

[p. 228]

hebben openhartig met elkaar gesproken. Het gaat haar als mij, Margreet. Nu maar de twee hoofdpartijen niet willen, vermogen de ouders niet veel.’

‘Als Wolfram beter is, ga je toch zeker mede, niet waar?’ vroeg hij een oogenblik later, teleurgesteld door mijn zwijgen.

Mijn hart klopte sneller. Dàn in geen geval; dan zou Wolfram spreken en een eind maken aan dezen afschuwelijken toestand!

‘Ik kan in geen geval, Jonker Bodo.’

‘Hoe kun je zoo hard zijn. Als Wolfram je vroeg....’

‘Ik kan niet,’ herhaalde ik kleurend.

‘Je wilt niet, Margreet. Zeg dat liever ronduit.’

Ik haalde de schouders op.

‘Ik ben - niet wel. - Ik ben moe van het feest.’

Ik wist niet meer wat ik zou antwoorden.

Bodo leunde met beide handen op het kozijn en bleef mij aankijken.

‘Vaarwel, Margreet,’ zeide hij eindelijk, ‘een hand zul je mij wel niet weigeren.’

Maar toen hij mijne hand had, liet hij die niet los.

‘Men dient voorzichtig te zijn, als men je iets toestaat,’ zeide ik, met eene poging tot scherts, terwijl ik mijne hand loswrong.

‘Alle listen zijn geoorloofd in oorlog en liefde,’ citeerde Bodo. ‘Jammer dat ik list te baat moet nemen om eene gunst van Margaretha Albrecht te verkrijgen.’

‘Goed dat je mij vooraf waarschuwt, Jonker Bodo; ik zal aan die spreuk denken en - wie weet - daarnaar handelen.’

‘Ik schertste, Margreet,’ zeide hij, bijna ruw; ‘jij maakt er ernst van.’

Hij greep nogmaals mijne hand en drukte die aan de lippen.

Ik ontsnapte. - De kamer werd mij te eng.

Morgen de wandeling! Morgen de onthulling!

Arme Wolfram, arme Bodo!

Iets in mij zegt, dat Bodo, bij den eersten schok, de hand zal terugstooten, die hem dien toebrengt.

Zou Wolfram hetzelfde vreezen?

Hij is zeer stil en zeer teruggetrokken.

O, kon ik helpen en een deel van hun last overnemen!