Sturmfels

[p. 140]

15 Juli 1780.

‘Breng mij een eind weegs, Margreet,’ zeide Vader van morgen na het ontbijt, toen hij zich gereed maakte naar het slot te gaan.

Hij had mij iets te zeggen; dat bemerkte ik aan zijn toon.

De Vrijvrouwe verlangde, dat ik haar eenigen tijd gezelschap zou houden, haar zou voorlezen, haar op hare wandelingen zou vergezellen, enz. enz. Zij verlangde, dat ik eenigen tijd op het slot zou doorbrengen. Zij gevoelde zich lusteloos en terneergedrukt.

‘Ik de Vrijvrouwe gezelschap houden,’ bracht ik verbaasd uit, ‘en dat juist nu zij gezelschap heeft!’

‘Aan mijn zoon zal ik dezen keer niet veel hebben,’ had de Vrijvrouwe gezegd; ‘de beide jonge Heeren zullen veel te zamen uitgaan en ik zou hen niet gaarne in hun genoegen willen storen. Daarbij heeft mijn zoon veel bezoeken in den omtrek af te leggen....’

‘Daarom stoort zij mij!’ riep ik boos. - ‘Daar steekt meer achter, Vader.’

‘Voor ons niet. - Wij hebben eenvoudig te gehoorzamen.’

‘Maar ik ben totaal ongeschikt voor de taak, die zij mij oplegt.’

‘Ook met een dosis goeden wil?’

‘Ik mag al wat meer beschaving hebben dan de meisjes hier, dank hebbe uw onderwijs,’ ging ik voort, zonder op Vader's laatste woorden te antwoorden, ‘mij ontbreken de vormen, de gemakkelijkheid om mij in zulk een kring te bewegen. Ik zal de eene onhandigheid op de andere stapelen; ik zal twintigmaal per dag een gek figuur slaan. En dan - juist nù zulk een dienst te vergen, nu Bodo terug is en een vriend heeft medegebracht, die....’

Ik vertelde Vader het voorgevallene in de biljartzaal.

‘De Vrijvrouwe heeft het nooit op mijn omgang met Bodo gehad,’ besloot ik, ‘en nu wil zij ons te zamen brengen!....’

Ik brak eensklaps af.

Zou zij ons wellicht te zamen brengen om - mij te vernederen? Om Bodo duidelijk te maken, dat verdere gemeenzaamheid bespottelijk is?

Hoe meer ik daarover nadacht, hoe waarschijnlijker mij dat voorkwam.

‘Ik smeek u, lieve Vader, wend deze bezoeking van mij af.’

Vader haalde de schouders op.

‘De Vrijvrouwe verlangt niets dat onbillijk is; het ware onbillijk te weigeren.’

‘Maar zijn mijne redenen dan niet geldig? - Spreek toch een

[p. 141]

woordje voor mij bij de Vrijvrouwe, Vader, en neem niet zoo grif aan.’

‘Ik heb haar gisteren onder het oog gebracht, dat je haar zeker door gebrek aan vormen zoudt hinderen.’

‘En zij bleef volhouden?’

‘Zij antwoordde, dat ik eenvoudig die zaak aan haar zou overlaten. Uwe dochter heeft eene aangeboren bevalligheid, die mij den besten uitslag voorspelt,’ voerde zij aan.

‘Wanneer zal mijne taak beginnen, Vader?’ vroeg ik terneergeslagen.

‘Zoo spoedig mogelijk. - Maandagochtend zal ik je bij haar brengen.’

Ik liep zwijgend naast hem voort. - Ik herinnerde mij den langen, scherpen blik, dien de Vrijvrouwe gisteren op mij had gevestigd, en begon te vermoeden, dat het voornemen, hetwelk mij zooveel verdriet berokkende, wellicht gisteren uit den luim van een oogenblik geboren was.

Mijne bereidwilligheid werd er niet grooter door.

‘Beheersch uw hoogmoed, houd uwe dikwerf scherpe tong in toom en vergeet niet wat gij der Vrijvrouwe schuldig zijt, Margreet.’

‘Zij zal mij daaraan wel herinneren.’

Ik liep naar huis terug. Moeder was al bezig met een en ander voor mijn toilet na te kijken. Daar moest aangevuld of verfrischt worden.

Wij gingen dien middag met de diligence naar Bermen.

Ook dàt nog!

Alles stemde mij boos en onwillig. Moeder merkte het niet op. Zij ging van den eenen winkel naar den anderen, zocht uit en kocht een aantal fraaie zaken: lange handschoenen, die mij tot aan den elboog reikten, keurige lange schoenen, fijne kousen, kleurig lint voor mijne ceinture, een echarpe van zachtblauwe stof voor de koele zomeravonden....

Al die toebereidselen brachten mij tot nadenken. Vader en Moeder wilden mij alles zoo gemakkelijk en aangenaam mogelijk maken.

Beschaamd nam ik Moeder's hand op den terugtocht.

‘Ik zal mijn best doen. - Ik hoop dat gij tevreden zult zijn.’

‘Het is uw eerste beproeving, Margaretha,’ antwoordde mijne lieve moeder...

O, ik ondankbare! - Ik ben negentien jaar en ik pruttel en schuil weg in plaats van het onvermijdelijke flink in de oogen te zien.

Wolfram kwam van het slot toen wij thuis waren.

‘Hebt gij Bodo opgezocht?’

‘Ik werd bij de Vrijvrouwe ontboden. - Hier heb ik de stukken van mijn eerste proces.’

[p. 142]

Hij hief een pakket op. Zijn toon was moedeloos.

Zou de Vrijvrouwe hem - ook geknepen hebben?

Onder het avondmaal hoorde ik er meer van.

De Vrijvrouwe had hem onderzoek en leiding van eene zaak opgedragen, die tusschen Wisburg en ik weet niet welken nabuur aanhangig was en die in een twist dreigde uit te loopen. Zij wenschte die zaak in der minne geschikt te zien.

Wolfram had bescheiden aangemerkt dat dit veel tijd zou vorderen.

‘Om het even,’ had zij gezegd, ‘de tijd is aan ons. Gij hebt er immers de kundigheden toe; gij zijt op de hoogte om deze zaak aan te durven?’

‘Wel de kennis, niet den rang. Mijne promotie...’

‘Die kan tot later wachten.’

De Vrijvrouwe wil ook hem klein houden en vernederen.

‘Zult gij nu naar Wisburg gaan?’

‘Later. Voorloopig kan ik hier veel nazien.’

‘Op dat akelige, afgelegen Wisburg! Bodo zal daartegen opkomen.’

‘Ik zal de hulp van den zoon niet tegen de moeder inroepen, Margreet,’ zeide hij glimlachend over mijn ijver.

‘Maar gij, zult gij zelf niet krachtiger voor uw eigen belangen optreden? Als gij niet promoveert, kunt gij nooit den titel van doctor in de rechten voeren en geen rechterlijke betrekking krijgen.’

‘Niet promoveeren! Dat ware onzinnig, Margreet. Ik ben overtuigd, dat de Vrijvrouwe daar zelve niet aan denkt.’

Of zij er niet aan denkt?

Dat zou ik niet durven verzekeren. Haar haat voor Wolfram is nog niet over. - Nog zie ik dat samentrekken der wenkbrauwen en dien harden blik in haar bleek... overspannen gelaat bij onze ontmoeting in den slottuin.