Sturmfels

29 Januari.

De verhouding blijft dezelfde. Noch Bodo, noch Wolfram zijn van hun eenmaal aangenomen gedrag afgeweken, en toch schijnen ze elkaar eerder te zoeken dan te ontwijken.

Vader weigert tusschenbeide te komen.

Is dan leeren en altijd leeren hoofdzaak? Daar wordt gestudeerd, gewerkt, geblokt! Als twee bedaagde geleerden, buigen Bodo en Wolfram het hoofd over hun boeken, de pennen krassen over het papier, bladzijde na bladzijde wordt omgeslagen.... verder niets, geen scherts, geen lach, geen vraag zelfs! Vader laat hen veel alleen, als hij hun het werk heeft opgegeven.

Eergisteren, terwijl hij was uitgegaan en ik in de woonkamer zat te naaien, hoorde ik in zijn kamer een verdacht geluid. De deur stond aan.... Ritsch en weer ritsch. - Het was het scheuren van papier. Een oogenblik en Bodo liep met verhit gelaat de woonkamer door, zonder mij op te merken. Ik sloeg een blik in Vader's kamer. Wolfram raapte de op den grond verspreide stukken papier op.

Bodo kwam terug, kort daarop gevolgd door Vader, en de lessen werden zonder verdere stoornis voortgezet.

Eerst vandaag werd mij het gebeurde duidelijk.

's Zaterdagsmorgens moeten beide leerlingen hun in het net geschreven werk van de afgeloopen week overleggen. Elken middag wordt hun het laatste half uur voor dat overschrijven overgelaten. Vader is stipt en streng in de les; het in het net overgeschrevene is eene herhaling van het geleerde; daaraan mag niets mankeeren, aan schrift noch onderwerp. Het overleggen daarvan is het glanspunt van de week.

[p. 64]

Beiden, Bodo zoowel als Wolfram, doen er hun uiterste best aan.

Bij het doorbladeren van Wolfram's werk kwam er ditmaal een trek van misnoegen op Vader's gezicht.

‘Ik neem zulk werk niet aan’, zeide hij. ‘Gij zult het morgen in uw vrijen tijd overmaken. Hebt gij niets ter verontschuldiging te zeggen?’

Wolfram's antwoord was ontkennend. Hij had zijn boeken al bijeen en maakte zich gereed die weg te brengen, toen Bodo, die oogenschijnlijk onverschillig had toegekeken, tusschen hem en de deur sprong.

‘Ik ben die lamme goedgunstigheid eindelijk moe’, barstte hij uit. ‘Waarom zeg je niet, dat ik je prullenboel in een vlaag van drift heb verscheurd en je daarna geen tijd hebt gehad alles behoorlijk over te maken? - Hier dat schrift! - Ik ben de schuldige en ik zal overschrijven.’

‘Ik geloof, dat gij gelijk hebt, Jonker Bodo’, merkte Vader koeltjes aan en - liet hen alleen achter!

‘Maar spreek dan toch een krachtig woordje mede’, bad ik ongeduldig.

Vader schudde het hoofd en liep peinzend den tuin in.

Binnen waren ze slaags, de twee kameraden!

‘Laat het voor het laatst zijn’, schreeuwde Bodo. ‘Ik duld die beschermende goedheid niet langer. Je kunt als dank voortaan op een paar striemen met mijn rijzweep rekenen!’

Het scheen wel, dat Wolfram nu voor de deur stond en Bodo verhinderde om weg te gaan. Zijne stem, diep en geschokt door ontroering, klonk vlak bij.

‘Zoo ik u door mijn gedrag in dien waan heb gebracht, Jonker, sta ik als een schuldige voor u. Ik werd gedreven door een heel ander gevoel. - Na deze verzekering zal uw dwaling ophouden. - Ik zal trachten u zooveel mogelijk uit den weg te gaan. - Verlangt gij nog verdere ophelderingen?’

‘Neen.... Ja!’ riep Bodo aarzelend en bevelend tegelijk.

Er volgde een pauze.

‘Waarom heb je mij met ongevraagde diensten achtervolgd? Je weet, dat ik je niet lijden mag en dat ik wel de vrijheid zal nemen te bevelen als ik je hulp verlang. Je weet, dat mijn vader je aan mij heeft opgedrongen, heeft opgelegd! - Ik kan je niet afschudden; ik moet je dragen, - zoolang hij dat verkiest. - Vóordat je hier kwam, was Dr. Albrecht's huis mij alles; nu is het een hel!’

‘Met ongevraagde diensten achtervolgen? Als de Jonker van Sturmfels

[p. 65]

zonder rijknecht komt, begrijp ik, dat ik hier aan huis de persoon ben, waarop hij heeft gerekend, en dat hij dat heeft gedaan, hebben zijn eerste woorden, zijn eerste optreden bewezen.’

‘Zwijg over dien eersten dag!’

‘Ik moet nog verder teruggaan. - Zoodra ik had gehoord wie Dr. Albrecht's leerling zou zijn, heb ik gevraagd om naar huis te mogen gaan. Mijn verzoek werd geweigerd. Toen bleef mij maar éen ding over tegenover Dr. Albrecht mijn weldoener en den Vrijheer mijn beschermer: geduldig te zijn. Ik ben het geweest,’ besloot Wolfram, en zijn toon verried hoe groot de kwelling was.

‘Geduldig!’ herhaalde Bodo sarrend; ‘iets anders zou je ook kwalijk passen. Houd nog een goede dosis gereed. Je zult die noodig hebben.’

‘Daarop ben ik voorbereid,’ antwoordde Wolfram dof; ‘mijn geduld zal niet onderdoen voor mijn dankbaarheid.’

‘Dankbaarheid jegens mij! Was dàt het gevoel om mij te dienen?’ en Bodo lachte smadelijk.

‘Dankbaarheid jegens hen, die mij hebben welgedaan, maakt mij weerloos tegenover u. Ik erken dit alleen om verdere dwaling te voorkomen.’

‘Weerloos? - Ik zag je liever tegenover mij staan en elken stoot beantwoorden,’ mompelde Bodo.

‘Ik zal ze nu alleen opvangen. Gij zijt gewend om ze ongestraft uit te deelen....’

‘Weer af; verdedig je,’ riep Bodo stampvoetend.

Er volgde een oogenblik van stilte.

‘Gij kunt tevreden zijn, Jonker Bodo. Geduld is een schild, dat veel afweert....’

‘Bah, visschenbloed!’ riep Bodo en stoof de kamer uit.

‘Ik bid u, laat mij gaan,’ zeide Wolfram halfluid tot Vader na het middagmaal. ‘Ik kan zijn tegenzin niet overwinnen; ik verbitter hem slechts meer,’ maar Vader wilde er niet van hooren.

Dien middag was de geschiedenis der Middeleeuwen aan de beurt. De stichting van de orde van Sint Jan werd behandeld.

‘Vroom en vroed moesten de Ridders zijn; degelijk en duchtig, groot van hart en nederig van geest, elkaar's eere deelende en elkaar's lasten dragende. Zij waren gehouden voor recht en billijkheid op te treden, weerloozen te eerbiedigen en te beschermen....’ las Bodo.

‘Een fraai Ridder van Sint Jan zoudt gij geweest zijn,’ riep ik hem bij zijn vertrek toe.

Bodo kleurde en wendde het hoofd af. Hij bracht Myra in galop en rende het bosch in.

[p. 66]

Een groot half uur later was hij terug.

‘Hoe nu? Nog niet naar huis? Je verlangt toch niet naar een derde les?’ vroeg ik spottend.

‘Ik heb wat vergeten.... een schrift....’

‘Ik zal het wel halen; blijf zitten,’ riep ik haastig.

Vermoedelijk had hij het in Vader's kamer laten liggen, en ik wist, dat Wolfram juist met Vader had gesproken en daar was achtergebleven. Ik wilde niet, dat Bodo Wolfram's ontroering zou zien.

Maar hij was al afgesprongen en mij voorbij.

Myra rekte den kop naar de glinsterende klimopbladeren. Bodo had haar de teugels over den nek geworpen; bij den minsten schrik zou zij de rappe beenen uitslaan en wegrennen. Bodo verdiende wel, dat hij haar moest naloopen, maar toch greep ik de nu afhangende leidsels en hield die vast.

Het duurde tamelijk lang voordat hij terugkwam. Niet alleen. - In de eene hand hield hij het schrift; de andere.... lag.... in Wolfram's hand!

‘Dus, tot morgen; na kerktijd kom ik je afhalen.’

‘Graag,’ zei Wolfram met een stevigen handdruk.

‘Dank je, Margreet,’ en Bodo wipte in den zadel.

‘Dag .... Ridder,’ zei ik zacht.

‘Niet ik, hij is de Ridder: hij heeft overwonnen!’ riep Bodo met schitterende oogen. ‘Vertel het haar, Wolfram. Margreet mag daar niet buiten zijn.’

En ondanks het late uur en den kouden, vochtigen avondmist, drentelden Wolfram en ik den tuin in, arm in arm, en vertelde hij alles: Bodo's binnenstuiven om Wolfram's schrift voor het overschrijven te halen, zijn onthutst stilstaan bij het zien van Wolfram's ontroerd gelaat, zijn haperend uitgebracht bevel, zijn kampen met eigen ontroering, zijn hartstochtelijke uitbarsting in het eind van spijt en berouw, zijne bekentenis van slecht en onrechtvaardig gehandeld te hebben.... ‘Alles door elkaar, maar alles zoo warm en diep gevoeld,’ zeide Wolfram. ‘Ik was door dien plotselingen overgang overstelpt en bracht geen woord uit na zijn smeekend: “Ik heb meer spijt dan ik in weinige woorden kan zeggen. Kunt gij vergeven en - wilt gij mij de hand geven?” - Hij had de zijne niet uitgestoken en wachtte als een boeteling. En daarna, na mijn handdruk, zijn blik! - Het schrift moest ik hem laten; hij stond er op, het mislukte zelf te herstellen.’

‘Hoezee! Een vriend gewonnen!’

‘Een vriend,’ herhaalde Wolfram stilstaande en diep ademhalend,

[p. 67]

‘een vriend, Margreet? - Dat is een veelzeggend woord voor iemand, die nog kortelings de geschiedenis van Orestes en Pylades heeft gelezen.’

‘Wat gaat mij die geschiedenis aan! Ik heb lang genoeg tweestrijd bij Bodo opgemerkt, en wat u betreft: gij zoudt hem niet zoo spoedig de hand hebben gereikt, indien u niet iets in hem had aangetrokken, ondanks al zijn hoogheid en opvliegendheid.’

Ik liet Wolfram alleen met zijn gelukkigen glimlach en zocht Vader en Moeder op om alles te vertellen.