Sturmfels

30 September.

Het is vier weken geleden, dat Bodo's gouverneur door familieomstandigheden plotseling werd weggeroepen. Vader heeft hem op verzoek van den Vrijheer les gegeven, niet op het slot, maar bij ons aan huis. Elken morgen verschijnt Bodo om half negen, deftig begeleid door een bediende; 's namiddags om vijf uur wordt hij weder afgehaald.

Van morgen kwam hij bijzonder vroeg. Ik was nog bezig met het opruimen van het ontbijt.

‘Ik blijf tot van avond zeven uur!’ riep hij op den meesterachtigen toon, die hem in oogenblikken van ontroering eigen is.

En tot den bediende, die zijne boeken had gedragen:

‘Kom mij geen minuut vroeger halen.’

Meteen ontrukte hij hem het pak, wierp het op tafel, gooide de muts van het hoofd en plofte met eene knorrige uitdrukking in Vader's stoel neer.

‘Dat is een mooie manier om bij de lieden in huis te vallen’, zeide ik boos.

‘Bah’, antwoordde hij, ‘gij zult nog wel wat anders ondervinden. - Gij moet het huis uit!’

‘En op het Slot komt gij ook niet,’ ging hij voort, toen ik zweeg, ‘Moeder wil ulieden niet hebben’.

‘Zoo,’ zeide ik schijnbaar onverschillig, hoewel even boos en bedroefd om de manier, waarop hij alles had gezegd, als om de zaak zelve; ‘het is heel vriendelijk van u om ons dit alles te komen vertellen. Jammer maar.... dat.... wij alles wisten.’

Hij sprong op.

‘Gij wist het, Margreet,’ en zijn oogen glinsterden; ‘je liegt.’

Ik had mijn oogen al neergeslagen en mij afgewend. Bodo's ongewoon gedrag, de gedachte aan het oude, lieve huis, aan Moeder's verdriet om het te verlaten....

Ik kon mij niet langer goedhouden.

In het volgend oogenblik waren Bodo's armen, om mijn hals geslagen.

[p. 43]

‘O, Margreet, kondt gij maar bij ons wonen! - Ik heb er zoo mijn best voor gedaan. - Toch is het mij niet gelukt’, en hij stampvoette, met tranen van spijt in de oogen. ‘Omdat gij niet van anderen zoudt hooren, dat gij zoo spoedig mogelijk weg moet, heb ik geëischt, dat ik het je dadelijk zou mogen vertellen. Gisteravond laat zond de schout van Birkenbach bericht: de nieuwe houtvester is al daar met heel zijn gezin. Zij kunnen nauwelijks onder dak komen; er is niet op hen gerekend; geen huis, geen schuur zelfs is er leeg.’

Hij zweeg en wachtte op een woordje van dank, van aanmoediging wellicht. Ik had alleen ‘zoo spoedig mogelijk’ verstaan en herhaalde dit zoo bedroefd, dat Bodo andermaal uitriep, niet te zullen dulden dat wij verjaagd werden.

Hij was zoo heftig, dat ik bedaarde en hem troost insprak.

‘Begrijp je nu waarom ik zoo vroeg ben gekomen en mij zoo laat doe halen?’ vroeg Bodo, nadat hij Moeder had opgezocht en haar alles verteld had. ‘Ik wilde hier nog eens een heelen dag met ulieden zijn. Ik zal zoo spoedig niet meer terug kunnen komen, want mijn gouverneur wordt verwacht, en wie weet waarheen gij gezonden zult worden’.

‘Wij worden zoo maar niet gezonden’, zeide ik en kleurde van spijt.

Bodo meende het goed, maar zijn meesterachtige toon ergerde mij.

Het was goed, dat Vader hem juist voor de lessen opriep. ‘Hij is soms even trotsch als zijne Moeder’, pruilde ik.

‘Gij zoudt het wellicht nog meer zijn, als gij in zijne plaats waart en zoovelen rond u hadt, die op uw wenken pasten’, berispte Moeder, die geen kwaad van Bodo kon hooren. Hij was haar lieveling, evenals van Grootvader. ‘Hij groeit den ouden Vrijheer achterna’, placht die vol trots te zeggen: ‘een prachtstuk van een jongen met zijn open voorhoofd, dik blond krulhaar, gebruinde wangen en heldere oogen.’

Na het middagmaal kwam Bodo op mij toe en stak zijn arm door den mijnen.

‘Laat ons nu rondgaan, Margreet, het heele huis door. Ik wil alles nog eens zien om het nooit te vergeten. Ik heb hier zulke prettige dagen doorgebracht.’

Wij zochten alle gezellige plekjes op, niet alleen in huis, maar ook in den tuin en buiten de omrastering het boschpad in, naar de bank waar wij zoo dikwijls hadden gerust.

Dit wilden wij ook nu doen, toen wij bemerkten, dat een ander ons vóor was geweest: een vreemde knaap, lang en donker van uitzicht.

Hij bemerkte ons niet voordat wij vlak bij hem stonden, zoo ver-

[p. 44]

moeid was hij van het zware pak, dat nu naast hem op de bank lag.

Ik had medelijden met hem en wilde Bodo juist influisteren, dat wij in het geheel niet behoefden te rusten, toen hij mij voorkwam en den knaap op luiden, bevelenden toon gelastte op te staan.

Dat was niet meer noodig. De knaap was al opgesprongen en bezig om zich het pak weer op den rug te schuiven, iets wat naar Bodo's zin niet spoedig genoeg gelukte.

‘Hoe komt gij hier en wie zijt gij?’ vroeg hij ongeduldig.

Ik wilde helpen en poogde mijn arm los te trekken, maar Bodo weerhield dien met kracht op het hooren van het antwoord.

‘Ik ben de zoon van den nieuwen houtvester en door Vader met een en ander voor de huishouding naar de houtvesterij gezonden, om te vragen wanneer wij er kunnen intrekken.’

Bodo staarde hem wrevelig aan en scheen den tengeren, ziekelijken knaap, die nu het pak had opgenomen en zwaar ademend met ontbloot hoofd voor hem stond, wel te willen wegkijken.

Ik tuurde hem na, tot ergernis van Bodo, die mij geheel voor zichzelf wilde hebben.

Daar struikelde de knaap!

Of het moeheid was, of iets in den weg hem had doen vallen, wist ik niet. Ik ontwrong mijn arm uit Bodo's greep, zonder te letten op zijn gebiedend: ‘Blijf hier, Margreet!’ en snelde den ander na.

‘Laat mij het pak voor u dragen.’

Hij kleurde en wees mijn hulp af.

Ik zag dikke zweetdroppelen op zijn voorhoofd en hoorde zijn hijgen.

‘Ik zou het zoo graag willen doen’, smeekte ik.

Toen voor het eerst sloeg hij de oogen op en keek mij met bevreemding, haast met wantrouwen aan. Ik had geen tijd juist te zien, zoo spoedig wisselde weer de uitdrukking van zijn gelaat.

Hij greep mijn hand, liet die los en stamelde iets wat ik niet verstond.

Maar zijne oogen zeiden: ‘ik dank u.’

Heel andere oogen dan die van Bodo, donker, zoo.... stil en zoo treurig.

Ik was er zelf stil van geworden, beweerde Bodo. ‘Zal zulk bedelpak het mooie houtvestershuis bewonen?’

Ja, dáarin had hij gelijk!

Ondanks al mijn medelijden gevoelde ik den afstand tusschen ons en den nieuwen houtvester. Zou Baron Siegfried dezen ook wel eens de hand geven?

Bij onze terugkomst vonden wij den knaap in het voorhuis. Moeder

[p. 45]

had hem bier en brood gebracht. Hij stond op, zoodra hij Bodo zag en bleef staan, zoolang deze in het gezicht was.

Vader had hem bij zich laten komen en hem ondervraagd; de bescheiden houding van den knaap trok hem aan.

Wilbrant's geheele familie was den vorigen avond al te Birkenbach aangekomen. Zoodra Wilbrant zijn ontslag had gevraagd, had de schout van Wisburg hem bevolen zijn huis binnen een week te verlaten. Toen waren ze hierheen gereisd. ‘Een moeilijke tocht’, besloot Wolfram, zoo heette de knaap: ‘vader's tweede vrouw is pas bevallen; maar in Wisburg konden wij in geen geval den winter overblijven.’

Met hem en de jonggeborene waren er nog drie knapen in leven.

‘Wil dat zeggen, dat er kinderen dood zijn?’ vroeg Vader, wien iets in Wolfram's toon getroffen had.

‘Wij hadden met ons negenen kunnen zijn. Verleden najaar is Moeder gestorven. - Welke boodschap mag ik overbrengen?’ vroeg hij, na een poos wachtens.

‘Dat wij het huis zoo spoedig mogelijk zullen ontruimen’, antwoordde Vader.

‘Die knaap ziet er niet uit of hij veel vreugde heeft gekend’, merkte Moeder later medelijdend aan.

Een bode bracht een schrijven van den Vrijheer. Het rentmeestershuis te Birkenbach zou voor ons in gereedheid gebracht worden. Het ligt heel aan den anderen kant van het bosch, bijna een half uur gaans van het dorp.

‘Nu zal er een drukke tijd volgen’, zeide Moeder peinzend en keek de kamer rond, of zij zoo aanstonds aan het oppakken wilde beginnen.

Bij het naar huis gaan kwam Bodo voor haar staan.

‘Mag ik meehelpen als ik terugkom? - Ik ben sterk en kan veel doen.’