Mielke

[p. 59]

X.

In het begin van oktober kreeg ik een brandbrief uit midden-Frankrijk:

‘Mijnheer pastoor, 't is ommegeslagen met Emiel; hij is hervallen. Het is erger dan te voren. Hij verslecht. Ik ben zeer verlegen en 'k zit in 't verdriet. Wilt gij komen om zijn biecht te hooren?’

Dat was nu nog erger dan een reis naar Parijs; het was driemaal zoover; en ik was dan thuis en kon niet onmiddellijk vertrekken. Ik wikte en woog dat geval langs alle zijden en kanten: er was zichtbaar haast bij, maar was het gevaar waarlijk dringend? Handelde Serafien niet, gedreven door zijn overgroote liefde voor zijn kind? Zag hij den toestand niet al te zeer in 't zwart? Wat daarmee gedaan? Het zekerste moest gaan vóór 't onzekerste.

Terwijl ik dat alles overwoog, viel mij een gelukkige gedachte te binnen. Juist in dien tijd moest een aalmoezenier uit Saône-et-Loire komen, en die kon zeer gemakkelijk terugreizen langs het departement van den zieke. Onmiddellijk nam ik pen en papier en schreef met aanduiding van trein- en tramlijnen, en de manier om Serafien met zijn rijtuig aan de naaste statie te krijgen. Dat was een heele inwikkeling voor iemand die voor 't eerst die streek bezocht. Ik beval de zaak aan Gods Voorzienigheid en wachtte de gebeurtenissen af.

Kort daarna ontving ik een brief van dien aalmoezenier,

[p. 60]

zeggende dat alles goed afgeloopen was, en dat waarlijk heel die biechtreis als met speldekes was thoope gesteken. Ik kreeg ook nog een brief van Serafien, die schreef over zijn groot geluk, omdat Mielke zoo wel gesteld en zoo gerust was als een eerste-kommuniekant. Hij vroeg ook dringend om gebeden. Van zijn kant had de aalmoezenier bevestigd, dat er hoegenaamd nog geen sprake was van sterven. Ingezien dat alles, schikte ik mijn nieuwe reis om zonder overbodige haast de Belgen van midden-Frankrijk te bezoeken, en binnen de veertien dagen aan te landen op de hoeve van Serafien.

Ik deed het alzoo en stelde mijn hart gerust. Ik had zorgvuldig aan Serafien dagen en datums aangeduid, opdat hij mij op mijn omreis zou kunnen volgen, en mij verwittigen ingeval van nood.

* * *

Het gebeurde dan op den eigensten stond waarin ik aankwam bij Lieven Herman van Passchendale, in de omstreken van Bourges, dat Melia, zijn vrouw, mij zegde:

- Wel, wel, mijnheer pastoor, hoe kan degene die dezen brief geschreven heeft, het zoo goed passen? Er staat op ‘Urgent’ en daar zijn geen twee minuten verloopen sedert de postbode hier binnenkwam. Hier is de brief.

Ik trok hem open, terwijl Melia voortsprak.

- Wij hebben u lang verwacht, en daar zijt ge eindelijk. Zie: Lieven komt daar aan, en Michiel en Maurits en Oscar en Marie en Margriet zijn toch al zoo blijde dat gij hier zijt. Na zoo'n lange reis zult gij toch eenige dagen blijven? Gij kunt de Belgen van den omtrek van hieruit bezoeken; gij weet wel... maar gij staat zoo verslonden in dien brief? Het is toch zeker...

- Goede vrienden, - zei ik, - gij kent Serafien en Eulalie en Mielke?

[p. 61]

- Heel goed, mijnheer.

- Toen gij in het departement hiernevens woonde, waart gij er zoover niet van af.

- Neen, - antwoordde Michiel; - wij gingen elkaar per fiers bezoeken in de lange dagen.

- Wij kennen de ouders niet van zien, maar slechts van hooren spreken, - zeiden Lieven en Melia; - wat Mielke betreft, het is inderdaad meer dan eens bij ons geweest: een geestige jongen.

- Welnu, - antwoordde ik, - deze brief is van Serafien: een dringende brief. Michielke en Mauritske, ge moogt niet verschieten. Serafien vraagt mij, dat ik zou te zijnent gaan om aan Mielke de Heilige Olie te geven.

Ik heb nog nooit menschen zoo verslagen gezien als Lieven en zijn familie.

Maar hoe was het nu mogelijk dat ik uitgenoodigd werd om het Heilig Oliesel toe te dienen? Er was een Fransche pastoor dichtbij; en ik was zoover af! Het is verstaanbaar dat een Vlaamsche priester verzocht wordt voor de biecht, maar die is niet onontbeerlijk voor het Sakrament der Stervenden, te meer als de belanghebbende toch ook Fransch spreekt en die taal zeer goed verstaat.

- Hebt gij geen pen en papier? - vroeg ik.

- Seffens, mijnheer pastoor.

Ik schreef onmiddellijk een telegram aan den E.H. Pastoor van Serafien, om hem aan te zetten voor Mielke al te doen wat noodig was, en dat de biecht reeds voorgegaan was.

Ik zeide dat ook aan Lieven en Melia en de kinderen, en vroeg daarop:

- Zoudt gij morgen aantijds kunnen ter kerke komen? Ik zal den trein moeten nemen die vertrekt om 8 uur.

- Maar, - wilde Melia weten, - waarom zijt ge zoo gejaagd?

[p. 62]

- Mielke heeft toch gebiecht, - zei Lieven, - dat is 't bijzonderste.

- Het is nu bijna avond, - schoot Michiel in.

- Het is lastig alzoo de een reis na de andere te doen zonder genoegzame rust, - voegde Maria er bij.

- Met hier en daar te wachten in de staties hangt gij et een heelen dag aan, - wist Lieven, - de trams en de bommeltreins zitten daar niets mee in.

- Zult gij u niet laten overhalen? - vroeg Melia, - wij waren er allen zoo op uit...

- Het kan niet zijn.

- Ge kunt niet meer dan wat ge kunt, - hernam Lieven.

- Luistert, vrienden, gij hebt een krans kinderen rond u. Verbeeldt u dat er u maar één overblijft, en dat die eenige in stervensnood is, en dat gij verlangt mij bij uw stervend kind te zien...

- Het is niet zeker dat het zoo erg is, - prakkezeerde weerom Melia.

- Hij vraagt het H. Oliesel, is dat niet erg?

- De pastoor van ginder zal het doen!

- De ouders troosten, het kind troosten...

- Er hangt een konijn gereed voor morgen, en wij meenden heel den dag niet te werken...

- Zwijg, vrouwe, - wedervoer eindelijk de man met gezag, - mijnheer pastoor weet best wat hij te doen heeft. Gij zult wel eens wat vroeger terugkomen, niet waar, mijnheer? Morgen zijn wij al te zamen in de kerk te zes uur. Het is den eersten keer niet, dat wij het hof alleen laten om Onzen Heer te dienen.

Daarop fietste Michiel naar het naaste postbureel met het telegram, en ik voegde er een tweede bij voor Serafien, om hem naar de statie te verzoeken voor den avondtrein.

* * *

[p. 63]

's Anderendaags reisde ik den ganschen dag.

Tegen den avond reed de trein voorbij een vermaard heiligdom van Onze Lieve Vrouw, waar ik nog nooit geweest was. Het was dan het oogenblik niet om af te stappen, en ik bad op den trein de Heilige Moeder Gods voor wat Mielke goed en zalig was. Ik was er, 't is waar, niet noodig voor zijn zielezaligheid: andere priesters hadden het werk gedaan op tijd. In alle geval zou ik de ouders kunnen troosten. Zou ik Mielke nog zien? Was het noodig of nuttig dat ik het nog zag? Zonder twijfel zou het voor de ouders een groote troost zijn, indien ik het nog levend kon zien. Wat kon ik nog anders dan alles toevertrouwen aan de Troosteres der Bedrukten? Ik bad dus mijn rozenkrans en keek naar den verrukkelijken herfst in 't kleurige landschap van dat zoele midden-Frankrijk.

De zon daalde weg achter de jeugdige boomen, die met moeite van hun gebladerte scheiden konden. Zij stonden daar, kloek van stam en prachtig van krone, te droomen in de avondsluimering: zij zagen het leven heengaan met de kwijnende stralen der zon die baadde in een gouden zee ter westerkimme, om 's anderendaags weer op te staan vol frischheid en leven, daar in den lauwen herfst de vreugde van den wijnoogst klinken zou. O! wisselvalligheid van klaar en duister, blij en bitter in den loop der seizoenen en der dagen!

* * *

Acht uur. Het is pikdonker. De trein stopt den laatsten keer voor mij. Ik stap af, ga buiten de statie, kijk rond: Serafien is daar met het rijtuig. In den schijn van het lantaarnlicht bemerkte ik een drukkende droefheid op 't gelaat van den vader.

- Goên avond, vriend, wat ben ik blij u te zien! Hoe is 't? Leeft hij nog?

Hij sprak niet, zoodat ik oprecht ongerust werd.

[p. 64]

Serafien, met mij te zien, had een krop in de keel gekregen en kon niet spreken. Een stondeke daarna herhaalde ik:

- Serafien, zeg mij nu hoe het is, wat het ook zij. Leeft Mielke nog?

- Ja.

- Is 't zeker? Niets wegsteken!

- Ja, hij leeft!

- God zij gedankt! Zoolang er leven is, is er hoop.

- Nu niet meer.

- Is de pastoor gekomen dezen morgen?

- Ja.

- God zij geloofd. Mielke is toch berecht.

- 't En doet, mijnheer pastoor.

- Hoe?

- Hij had niets meegebracht, noch de H. Olie noch Onzen Lieven Heer.

- Ik sta verstomd. Hij had toch mijn telegram ontvangen?

- Ja. Hij heeft Emiel bezocht en heeft vastgesteld dat het nog niet noodig was.

Intusschen stapten wij in het rijtuig.

- Zou het noodig zijn dat ik nog dezen avond Emiel berecht? Zouden wij niet best doen eerst naar de kerk te gaan?

- De pastoor woont nu een groot uur verder dan verleden jaar. We zijn hier een groot uur rijdens van thuis, daarna een groot uur rijdens van de parochie, en het is al 8 uur.

- Is het uit den weg als wij eerst naar uw huis gaan?

- Neen, mijnheer, het is liever op den weg.

- Alles ingezien, wij gaan eerst naar Mielke.

- Mijn grootste troost is, dat gij daar zijt: ik laat alles in uw handen over!