Rapaille

[p. 74]

X

Na langen tijd van onzekerheid, na tallooze teleurstellingen en mislukkingen volgen de gebeurtenissen elkaar nu in razend tempo op.

Nauwelijks is inspecteur Baxter met zijn sensationeele berichten uit Old-Windsor terug, of brigadier Pinner belt op en deelt mede, dat er niet twee, maar drie gebroeders Grant geweest zijn.

Waarom ‘geweest zijn?’

Omdat de derde sedert jaren is verdwenen en met de twee directeuren van de verzekeringsmaatschappij gebrouilleerd was.

Verder komt er op een enkelen dag van niet minder dan drieëntwintig Londensche zaken bericht binnen, dat zij een of meer bij den roofmoord buit gemaakte bankbiljetten hebben ontvangen.

In zeventien van de drieëntwintig gevallen was de politie zóó snel ter plaatse, dat men de eigenaren van de bankbiljetten nog pakken kon, voordat zij den winkel verlaten hadden.

Men maakte korte metten en zette ze achter slot en grendel.

Een ietwat voorbarige maatregel, die in het vrije Engeland onaangename gevolgen kon hebben.

Want men kon niet het minste bewijzen.

De gearresteerden hadden de bankbiljetten bij instellingen ontvangen, die men moeilijk van diefstal zou kunnen betichten. Spaarbanken, postkantoren, warenhuizen en zelfs de Bank van Engeland.

Bovendien waren het allemaal uiterst correcte middenstanders, die te goeder naam en faam bekend stonden en niet alleen woedend waren over de inbeslagneming van hun bankbiljetten, maar ook over de onhebbelijke behandeling.

[p. 75]

In Scotland Yard heerscht vanzelfsprekend een koortsachtige bedrijvigheid.

Opgewonden en dienstijverig draaft Pinner heen en weer, uiterst tevreden over zijn laatste succes.

Higgins, de onmisbare, schijnt sinds dagen geen eten en geen bed te hebben gezien.

De brigadiers Sullivan en Stone ruzieën van zenuwachtigheid af en toe als oude wijven.

Zelfs de ijzeren zelfbeheersching van colonel Rex Allan wordt zoo nu en dan aan 't wankelen gebracht.

Er is slechts één uitzondering.

Een rots in de branding.

En dat is - vreemd genoeg - inspecteur Baxter.

De reusachtige man is in zijn element.

Het eeuwige afwachten, het dagenlange nietsdoen hebben hem half gek gemaakt.

Maar nu.

De eene verrassing na de andere. Arrestaties, tallooze nieuwe sporen en aanwijzingen, woedende superieuren, doodelijk vermoeide ondergeschikten, spottende persberichten, bovendien steeds weer nieuw materiaal, deze plotselinge lawine geeft hem het evenwicht terug, dat hij in de voorafgaande dagen van nietsdoen verloren heeft.

Omslachtig bijt hij het puntje van zijn dikke sigaar, nu hij in den avond tegenover zijn chef zit, om de situatie te bespreken. Wanneer zijn sigaar behoorlijk brandt, blaast hij een paar geweldige rookwolken uit en kijkt zijn chef vol verwachting aan.

De colonel schikt verstrooid nog eenige papieren, bestudeert een heelen tijd zijn keurig gesoigneerde handen, kucht een paar maal en vraagt eindelijk:

‘En, Baxter, wat zijn uw plannen?’

‘Volgens mijn meening is deze brigadier Pinner een buitengewoon bruikbaar man en ik wilde u voorstellen, hem voorloopig op zijn observatiepost in Old-Windsor te laten.’

[p. 76]

‘Accoord. En verder?’

‘Daarentegen zou ik het opzoeken van den geheimzinnigen derden broer aan iemand anders willen opdragen. Dit is een werkje, waarvoor hij de noodige ervaring mist. Het is niet eenvoudig een persoon op te sporen, die zich opzettelijk schuil houdt, vindt u ook niet, colonel?’

‘Dat is zoo. Dus Pinner niet. Wie dan wel?’

‘De derde broer is verdacht. Dat is iedereen, die zich verschuilt. Wanneer men bovendien zou aannemen, dat hij de dader is, heeft hij nog een extra motief: wraakneming. Er zijn dus genoeg redenen aanwezig, om den man ten minste eens van naderbij te bekijken. Verdacht van moord, ofschoon dit natuurlijk nog erg vaag is. Het beste lijkt mij, het opsporen van dezen man aan een geroutineerd beambte van de afdeeling moordzaken over te laten.’

‘Ja, u heeft gelijk. Wat nog meer?’

‘Het verband tusschen den juweelendiefstal door de “onvindbaren” en den roofmoord kan natuurlijk een toeval zijn, maar het blijft niettemin bestaan.’

‘Ongetwijfeld,’ bevestigt Rex Allan.

‘De mogelijkheid is dus niet uitgesloten, dat het dezelfde daders zijn... ik weet wat u er tegenin wilt brengen, colonel, namelijk dat Jim Curleigh en miss Stenton in den nacht van den moord nauwkeurig geobserveerd werden en niet in de buurt van de Theems geweest zijn.’

‘Juist.’

‘Maar dat bewijst hun onschuld niet.’

‘? ? ?’

‘Ten eerste bestaat de bende der “onvindbaren” zoo zeker als wat uit meer dan twee personen. Een man en een vrouw zijn gewoonweg niet in staat, zonder hulp in zoo korten tijd een juwelierszaak leeg te halen, die op alle mogelijke manieren tegen inbraak beveiligd was.’

[p. 77]

‘Juist, en verder?’

‘Ten tweede is het niet bewezen, dat de moord op James Grant aan den oever van de Theems heeft plaats gevonden. Het staat alleen maar vast, dat men daar het lijk heeft gevonden.’

‘Hm,’ knikt de colonel peinzend, ‘u wilt dus beweren, dat Jim Curleigh...’

‘Geen sprake van,’ weert Baxter af, ‘ik wil in 't geheel niets beweren. Ik noem alleen maar alle denkbare mogelijkheden op, waarmee wij rekening moeten houden.’

‘Dat is wel zoo,’ geeft Rex Allan toe. ‘Wat mij betreft ben ik het weliswaar met u eens, dat met dezen Jim Curleigh iets niet heelemaal in orde is. Maar dat hij met de “onvindbaren” in verbinding staat of zelfs met den moord iets te maken zou hebben, dat lijkt mij toch een beetje ver gezocht.’

‘Het is mogelijk,’ houdt de inspecteur halsstarrig vol, ‘maar zoolang het tegendeel niet bewezen is, moeten wij met alles rekening houden.’

‘Vooruit dan maar. Gaat u verder.’

‘Nu wij het toch over dat tweetal hebben: ik verzoek u dringend, de bewaking van die lieden in geen geval op te heffen. Dat was u toch niet van plan, colonel?’

‘Geen sprake van, Baxter.’

‘Dus de brigadiers Sullivan en Stone zullen het tweetal blijven observeeren.’

De colonel maakt een paar notities, leest de regels nog eens over en resumeert dan:

‘De arbeidsverdeeling is dus als volgt: Pinner blijft in Old-Windsor, de derde broer wordt door een inspecteur van de afdeeling moordzaken opgespoord, Stone en Sullivan letten op het paar Curleigh-Stenton, Higgins blijft zich voor den uitgever interesseeren en u...’

Inspecteur Baxter leunt in zijn stoel achterover en zegt bedachtzaam:

[p. 78]

‘Colonel, ik zou mij graag voor iemand anders interesseeren en wel zeer grondig.’

‘Toch niet uw brave toiletjuffrouw?’

‘Neen, maar ik zou den juwelier graag eens onderhanden nemen.’

‘Den juwelier?’

‘Ja.’

‘Maar waarom in hemelsnaam juist hèm?’

‘Omdat deze man zich al heel eigenaardig gedraagt.’

‘Dat begrijp ik niet, Baxter. Wat heeft hij plotseling uitgehaald?’

‘Wat hij uitgehaald heeft, weet ik niet. Dat wil zeggen, tot nu toe weet ik het niet. Maar er is één ding, colonel, en dat weet u nog niet.’

‘???’

‘Dat deze juwelier al sedert vier dagen kalm en tevreden in zijn huisje zit.’

‘Maar dat is toch zeker geen misdaad?’

‘Neen, maar wanneer ik den Maandagavond als uitersten termijn stel, waarop men mij niet minder dan honderdduizend pond sterling moet uitbetalen en wanneer dan deze Maandag voorbijgaat, zonder dat ik een penny ontvang, dan blijf ik niet Dinsdag, Woensdag, Donderdag en Vrijdag doodelijk kalm binnen mijn vier muren zitten en denk, dat deze kleinigheid wel op de een of andere manier in orde zal komen. Ik niet, colonel, en u waarschijnlijk evenmin.’

Rex Allan fluit van verrassing scherp door de tanden en zegt:

‘Dat is inderdaad een interessant nieuwtje.’

‘Juist,’ vervolgt de inspecteur ijverig, ‘de man is door den diefstal volkomen geruïneerd. Doordat de verzekeringssom zoo buitengewoon hoog is, kan hij natuurlijk zonder zorgen en zelfs royaal leven. Om echter zijn zaak met een millioenen voorraad aan juweelen opnieuw op te richten, zou het bedrag op z'n minst tien maal zoo hoog moeten zijn.’

[p. 79]

‘Dat klopt.’

‘Nu heeft hij eerst de verzekeringsmaatschappij een paar maal opgebeld, heeft haar uitstel gegeven tot Maandag, er komt niemand, hij ontvangt geen cent en de geruïneerde man vindt dat blijkbaar doodgewoon en maakt geen herrie... neen, daar klopt iets niet en ik wil en zal weten, waarom hij plotseling zoo geduldig op geld blijft wachten, dat hij nooit zal ontvangen... voor den moord zelf komt hij natuurlijk niet in aanmerking...’

‘Wacht u eens even, Baxter,’ valt de chef hem hier plotseling in de rede, ‘waarom niet?’

‘Omdat... omdat... dat ligt toch werkelijk voor de hand... dat is toch heel duidelijk.’

‘Wat ligt voor de hand? Wat is heel duidelijk?’ vraagt Rex Allan.

‘Dat idereen dezen James Grant vermoord kan hebben behalve juist de juwelier.’

‘Voor de derde maal, Baxter, waarom?’ vraagt de colonel met een eigenaardigen glimlach. Niet geringschattend of spottend, ook niet vriendelijk of opmonterend.

Maar inspecteur Baxter kent dezen glimlach.

En hij wordt plotseling minder zeker van zijn zaak.

Wanneer de chef van Scotland Yard op deze wijze glimlacht, heeft hij iets ontdekt. En dat is nog nooit mis geweest.

Daarom gaat Baxter voorzichtig voort:

‘Omdat geen mensch ter wereld zoo gek zal zijn iemand de hersens in te slaan, die hem honderdduizend pond sterling wil brengen.’

Langzaam schudt Rex Allan het hoofd.

‘Wie zegt u eigenlijk, dat James Grant den koffer met geld ook werkelijk naar den juwelier wilde brengen?’

‘...’

‘Ziet u nu wel,’ vervolgt de colonel, ‘wij moeten

[p. 80]

uiterst voorzichtig zijn. Het eenige, dat zeker is, weten wij uit Old-Windsor. Daar heeft James Grant daadwerkelijk het geld verlangd, ontvangen, in zijn koffer geborgen en is dan vertrokken. Niemand kan met zekerheid zeggen, dat hij het geld werkelijk naar den juwelier wilde brengen, ofschoon de mogelijkheid natuurlijk bestaat. Het geld werd in elk geval op het bijkantoor van Barclay's Bank in Old-Windsor voor de laatste maal gezien. De levende James Grant eveneens. Dat zijn de feiten. De rest is niets anders dan gissingen en combinaties.’

Baxter zwijgt nog steeds bedremmeld.

Daarom gaat de colonel opbeurend verder:

‘Maar daardoor wordt de eigenaardige houding van den juwelier, zooals u zeer juist heeft opgemerkt, nog opvallender. Juist wanneer het in Old-Windsor gehaalde geld niet voor hem bestemd was, is het in hooge mate onbegrijpelijk, dat hij, ofschoon hij geen geld en ook geen bericht krijgt, op zijn gemak blijft afwachten. Daarom stel ik voor, dat u nog vandaag of beter gezegd nu onmiddellijk probeert, den man te pakken te krijgen. Ik blijf hier toch nog een heelen tijd en wacht hier op uw terugkomst.’

‘Uitstekend, colonel,’ zegt Baxter en vertrekt.

Het is laat geworden en nog steeds brandt in de kamer van Rex Allan licht.

Sedert meer dan een half uur is hij met zijn werk klaar.

Maar inspecteur Baxter is nog steeds niet terug.

Daarom wacht de colonel nog even, want hij is nieuwsgierig naar het resultaat van Baxter's bezoek.

Maar het duurt lang. De colonel zit er juist over te denken, of hij een paar mannetjes naar het huis van den juwelier zal sturen, als hij op de gang de zware voetstappen van den inspecteur hoort naderen.

Baxter komt binnen en Rex Allan is op de hoogte.

[p. 81]

Er is iets verkeerd gegaan.

‘Nu, wat is er?’ vraagt hij zoo opgeruimd mogelijk.

Maar het gezicht van den inspecteur blijft strak. Mismoedig laat hij zich in een stoel vallen en zegt:

‘Te laat... de vogel was gevlogen... hij is weg...’

Een kwartier later seint Scotland Yard het signalement van den juwelier aan alle politiebureaux van Engeland, Europa en de geheele wereld.

Met het opschrift ‘Z Z.’

‘Z Z’ beteekent in de internationale politiecode:

‘Dringend - Roofmoord.’