Rapaille

[p. 56]

VIII

Scotland Yard gaat onmiddellijk met man en macht aan het werk om den moord op te helderen.

Dat wil zeggen, voorloopig is men nog niet zoo ver.

In de eerste plaats moet de identiteit van den doode worden vastgesteld. En dat blijkt buitengewoon lastig te zijn.

Nergens wordt een man als hij vermist. Men heeft wel is waar een portefeuille op hem gevonden en een gouden horloge, maar geen enkel papier, dat aanwijzingen gen omtrent de persoonlijkheid van den doode zou kunnen geven.

Een vreemdeling?

Dat is niet waarschijnlijk. Boven- en onderkleeding blijkt goede, maar lang gedragen Engelsche confectie te zijn. Bovendien is elke ingeschreven hotel- of pensiongast voor het aanbreken van den dag op zijn kamer teruggekeerd.

Een misdadiger?

Het is natuurlijk mogelijk, maar nauwelijks aan te nemen. Foto en vingerafdrukken van het slachtoffer zijn bij den opsporingsdienst niet bekend.

Een ongeluk?

Onmogelijk.

Dat is trouwens het eenige, dat men met zekerheid weet en dit zou waarschijnlijk het eenige aanknoopingspunt gebleven zijn, wanneer Scotland Yard zich niet voor alles zou interesseeren.

Voor alles!

Zelfs voor de onbelangrijkste en meest alledaagsche kleinigheden.

Ook buiten Londen.

Bij voorbeeld:

[p. 57]

Het dorpje Datchet beschikt over twee politieagenten.

Twee tamelijk bejaarde en goed gevoede dienaren der wet uit vroegere dagen. Hun werkzaamheden bepalen zich hoofdzakelijk tot het vangen en terugbrengen van ontsnapte kalveren en kippen.

Verder gebeurt er in Datchet niets. Mocht er echter tegen elke verwachting in tòch iets belangrijks gebeuren, dan weet men met geruststellende zekerheid, dat zich vlakbij het wachtregiment van Windsor bevindt.

Gelukkig heeft men deze hulp tot nu toe nog niet noodig gehad en dat zal vermoedelijk wel zoo blijven.

Dien indruk maakt ten minste een der twee agenten, die juist zijn tamelijk overbodig lijkende ronde door de eenige straat van het dorp maakt.

Langzaam, slaperig en sufferig.

Niet vermoedend, dat hij de volgende seconden op het nippertje aan den dood zal ontsnappen.

Eer de doodelijk verschrikte man nog weet, wat er gebeurd is, leunt hij hijgend en bleek tegen een lantarenpaal.

Van onder tot boven met modder bespat.

Alleen deze modder en het zich snel verwijderende gezoem van een machtigen motor leveren het bewijs, dat het werkelijkheid is geweest.

Dat een reusachtige auto in een krankzinnig tempo door de gevaarlijke bochten van de dorpsstraat is gevlogen, hem bijna onderst boven had gereden en reeds weer verdwenen is.

Verontwaardigd vermant hij zich en stapt den eersten den besten winkel binnen, die telefoon heeft.

Daar verwittigt hij de politie van Horton, dat een auto, komende van Windsor of Eton, zooeven Datchet gepasseerd is in de richting Horton. En wel met een ongeloofelijke, levensgevaarlijke snelheid.

De beambte in Horton legt de telefoon neer en wil juist de noodige maatregelen treffen, als de gesignaleer-

[p. 58]

de wagen al in een razend tempo komt aansnellen, op twee wielen de bocht neemt en verder stuift.

Nu heeft hij ruim baan. Tot Hounslow, een vooruitgeschoven voorstad van Londen, doet de rijksstraatweg geen plaatsen meer aan. Hier is men echter op dergelijke gevallen voorbereid.

In Engeland zijn menschen, die haast hebben, altijd meer of minder verdacht.

Niet zelden ten onrechte, maar in elk geval interesseert de politie zich principieel voor automobilisten, die de toch al tamelijk hooge maximum snelheid overschrijden.

Daarom staan vier beambten midden op den weg, die van Wales naar Londen voert, als de gesignaleerde wagen in zicht komt.

Maar ook hier hetzelfde als in Datchet en Horton.

De mannen kunnen alleen maar hun leven redden door vliegensvlug terzijde te springen.

De bestuurder trekt zich van het bevel om te stoppen geen cent aan, wijkt geen duimbreed van zijn koers af, mindert ook geen vaart en jakkert zonder iemand of iets te ontzien voort in de richting Londen.

Tusschen Chiswick en Brentford probeeren de eerste Londensche bobbies den gek tot staan te brengen.

Tevergeefs.

Zelfs de motorpolitie van Hammersmith kan den wagen niet stoppen, blijft er echter vlak achter zitten. Tot het eindelijk lukt.

In het hartje van de wereldstad, bij Kensington Gardens, vormt een omgeslagen vrachtauto een hindernis, die zelfs deze chauffeur niet kan overwinnen.

Onmiddellijk is de motorpolitie er bij. De beambten storten zich op den grooten wagen, rukken het portier open en arresteeren zonder veel plichtplegingen den hevig protesteerenden bestuurder.

Overigens geen gevaarlijk uitziend heerschap.

In tegendeel. Een kleine bejaarde heer met een on-

[p. 59]

schuldig uiterlijk.

Een kwartier later zit hij in een kamer op het bureau van de verkeerspolitie. Op scherpen toon onderbreekt de dienstdoende inspecteur den verwarden woordenvloed van den arrestant.

‘Houdt u nu eindelijk eens uw mond en geeft u alleen antwoord op mijn vragen. - Wie bent u?’

‘Grant - William Grant.’

‘Woonplaats?’

‘Old-Windsor.’

‘Beroep?’

‘Verzekeringen.’

‘Bent u vroeger al eens veroordeeld?’

‘Neen.’

‘Uw eigen wagen?’

‘Ja.’

‘Betaald?’

‘Ja.’

‘Uw papieren?’

‘Als 't u blieft.’

‘Hm,’ bromt de beambte en onderwerpt de papieren van dezen eigenaardigen zondaar tegen de regelen van het verkeer aan een nauwkeurig onderzoek.

Rijbewijs in orde.

Belasting betaald.

Verzekering eveneens in orde.

‘Hm,’ herhaalt de inspecteur en bekijkt hoofdschuddend het laatste document.

Een groote zeldzaamheid.

Het eerediploma van de Koninklijke Automobielclub voor leden, die gedurende tien jaar een auto besturen, zonder een enkele bekeuring te hebben gehad.

De beambte geeft de papieren terug en vraagt beleefd en met een zekere mate van respect:

‘Nu moet u mij eens één ding vertellen: hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat iemand met een dergelijk diploma zoo krankzinnig kan rijden?’

[p. 60]

‘Ik - ik - dat kan ik zoo niet zeggen,’ stottert de man verlegen.

Een beetje te verlegen vindt de beambte. Want de boete, die hij waarschijnlijk krijgt, kan den eigenaar van een duren twaalf cylinder toch moeilijk in de war brengen.

Maar dat zijn dingen, waarmee de inspecteur niets te maken heeft. Daarom vervolgt hij:

‘Mijnheer Grant, gaat u even met den brigadier naar den dienstdoenden dokter. Hij moet onderzoeken of u ook alcohol heeft gebruikt. Goeden dag.’

Een kwartier later heeft de politiedokter geconstateerd, dat mijnheer Grant hoogstwaarschijnlijk sedert langen tijd, maar in geen geval gedurende de laatste vierentwintig uur, ook maar één droppel alcohol heeft gebruikt.

Hierna krijgt mijnheer Grant eenige ernstige vermaningen te slikken en wordt voorloopig op vrije voeten gesteld. Men heeft hem echter medegedeeld, dat hem een boete van ten minste twintig pond te wachten staat.

De beambte schudt nog eens het hoofd, schrijft een kort rapport over het grappige geval, laat een copie voor Scotland Yard maken en wijdt zijn aandacht aan iets anders.

De affaire Grant interesseert hem niet langer.

Maar de beambte van Scotland Yard, die 's middags de rapporten naleest, vindt de affaire Grant wel degelijk belangwekkend.

Een vermogend man, die zich gedurende tien jaren stipt aan alle regelen van het verkeer heeft gehouden en nu plotseling als een krankzinnige door de drukste straten jaagt, weet voor deze vreemdsoortige handelwijze geen enkele reden op te geven en is alleen maar - verlegen!

De beambte van Scotland Yard vindt dit hoogst merkwaardig en teekent met potlood een dik kruis in

[p. 61]

den linker bovenhoek van het rapport. Dan legt hij het terzijde, om er later met den chef over te spreken.

Eenigszins verstrooid volgt colonel Rex Allan een paar uur later het rapport van de contrôle afdeeling.

Desondanks knikt hij zonder te aarzelen toestemmend, wanneer de affaire Grant aan de beurt is.

‘Natuurlijk, dat heeft u goed bekeken. Stuurt u iemand naar Old-Windsor. Informaties inwinnen omtrent levenswandel, vriendenkring, soliditeit enzoovoorts. Dank u.’

Nog denzelfden avond vertrekt een beambte van de crimineele recherche naar Old-Windsor, om den razenden automobilist eens van nader te bekijken.

In de hal van het kleine Old-Windsor hotel komt hij zonder groote moeilijkheden te weten, dat er niet één, maar twee heeren Grant bestaan, dat deze broers zeer teruggetrokken leven en eigenaars van de bekende verzekeringsfirma Grant Brothers zijn.

Dit klopt precies met de verklaringen, die de arrestant op het bureau heeft afgelegd.

Den volgenden morgen gaat de detective vroeg aan het werk en begeeft zich allereerst naar het kantoor van de firma Grant Brothers.

Hij moet een half uur wachten en dan wordt hem medegedeeld, dat mijnheer Grant niet te spreken is.

Waarom niet?

Conferentie.

De beambte verlaat peinzend het ouderwetsche gebouw.

Onderweg slentert hij langzaam langs een kiosk, waar een flinke annonce prijkt:

Grant Brothers, opgericht 1875
Verzekeringen op elk gebied.
Bankiers: Barclay's Bank.

Firma's, die met Barclay's Bank in relatie staan, zijn in het algemeen prima, prima.

[p. 62]

Dit weet de man van Scotland Yard eveneens en zoekt het eerste het beste filiaal van deze bankinstelling op.

Vijf minuten later staat hij in de hal.

Hier is het overbodig incognito te blijven.

Overbodig en bovendien alleen maar lastig.

Daarom legitimeert de detective zich en vraagt den chef van het bijkantoor te spreken.

Hij wordt onmiddellijk ontvangen en de chef vraagt, waarmee hij hem van dienst kan zijn.

Voorzichtig begint de beambte:

‘Kent u de verzekeringsmaatschappij Grant Brothers?’

De uitwerking van deze vraag is onverwacht en belangrijk.

De chef van het bijkantoor wordt bleek.

Zelfs wanneer de beambte van Scotland Yard geen groot menschenkenner zou zijn, zou hij toch dadelijk bemerken, dat de chef doodelijk geschrokken is.

Hij strijkt zenuwachtig langs zijn voorhoofd en vraagt eindelijk met schorre stem:

‘Om Godswil! Wat weet u van Grant?’

‘Dit is nu juist een vraag, die ik gaarne door u beantwoord zou willen zien,’ antwoordt de beambte laconiek en laat den ander geen oogenblik met zijn oogen los.

Eindelijk vermant de employé zich:

‘Neemt u mij niet kwalijk, dat ik zoo opgewonden ben, maar het gaat hier om mijn betrekking... ik heb een vrouw en kinderen... ik ben hier bijna twintig jaar in betrekking... ik heb nog nooit...’

‘Stop, Sir,’ valt de beambte hem tamelijk bruut in de rede, ‘uw familieomstandigheden kunnen natuurlijk voor u zeer belangrijk zijn, maar op het oogenblik zijn zij voor mij niet van het minste belang. Ik hoop voor u, dat dit zoo blijft. Maar doet u mij nu eindelijk een pleizier en geeft u antwoord op mijn vragen.’

[p. 63]

‘Wat wilt u weten?’

‘Alle donders! Of u de firma Grant Brothers kent!’

‘Ja, tot mijn spijt.’

‘Waarom tot uw spijt?’

‘Omdat ik... ja... omdat Grant... luistert u eens, ik kan u beter de waarheid zeggen.’

De man van Scotland Yard heeft tijdens zijn loopbaan al heel wat verrassingen meegemaakt, maar wat hij hier te hooren krijgt, slaat alles met stukken.

Hij laat den chef van het bijkantoor rustig praten, valt hem geen enkele maal in de rede, noteert ijverig in zijn boekje en kan pas een uur later zijn potlood laten rusten.

Hij denkt een oogenblik na en zegt dan:

‘Wanneer wij de zaak in het kort samenvatten is de situatie dus: de firma Grant Brothers is sedert twintig jaar klant van uw zaak. En wel een zeer goede klant. Klopt dat?’

‘Ja mijnheer.’

‘Uitstekend. Deze goede klant had bij u een tegoed van negentig duizend pond sterling?’

‘Ja. Dat wil zeggen, kapitaal en privé vermogen van de twee eigenaren samen.’

‘Ik begrijp het. Deze klant neemt dus een paar dagen geleden zijn heele tegoed op en vraagt nog een crediet van tienduizend pond?’

‘Zeer juist.’

‘Als chef van een bijkantoor bent u natuurlijk verplicht zich bij dergelijke credieten met uw directie te verstaan. Dat heeft u in dit geval niet gedaan. Waarom eigenlijk niet?’

‘Ten eerste, omdat de firma Grant boven elken twijfel verheven is en ten tweede, omdat mijnheer James Grant, die het tegoed persoonlijk in ontvangst nam...’

‘Wacht u even! Persoonlijk in ontvangst nam... 'n Kleine honderdduizend pond! Zoo maar in zijn vestzak?!’

[p. 64]

‘Neen, hij had een kleinen koffer bij zich.’

‘Heeft u alles in bankpapier uitbetaald?’

‘Ja.’

‘De nummers heeft u natuurlijk niet genoteerd?’

‘Ja, die heb ik wèl genoteerd.’

‘Wat?’ roept de beambte verrast. ‘Bravo! Kom op met de nummers!’

De chef ontsluit een la van zijn schrijftafel, neemt er een map uit en begint eindelooze getallen op te dreunen.

De detective noteert geduldig.

Tevreden legt hij zijn notities terzijde en zegt:

‘Deze nummerlijst is alleen reeds voldoende, alle moeilijkheden uit den weg te ruimen, die u ooit met uw directie zoudt kunnen krijgen. Maar nu gaan wij verder. Er was nog een tweede reden, waarom u onmiddellijk het groote tegoed heeft uitbetaald.’

‘Dat is zoo. Mijnheer James Grant zei terloops, helemaal niet zenuwachtig maar in tegendeel zeer beslist, dat hij den volgenden dag voor voldoende dekking zou zorgen.’

‘Zoo, zoo.’

‘Neen, inspecteur, dat is alles, wat ik u kan zeggen.’

‘Dat is niet alles, wat u mij kunt zeggen,’ spreekt de beambte van Scotland Yard tegen. ‘Waarom schrok u zoo geweldig, toen ik naar de firma Grant Brothers vroeg?’

‘Nu moet u eens even luisteren, inspecteur. Wanneer ik op eigen hand iemand een klein fortuin uitbetaal, en deze klant mij belooft, den volgenden dag voor dekking te zorgen, echter niet komt maar wèl - Scotland Yard, is het dan zoo gek, dat ik geschrokken ben?’

Peinzend knikt de beambte, neemt onverwacht afscheidt en belt dringend zijn chef op.