|
| |
| |
| |
Aen Heremans.
Juny 1848.
Blieck geeft blyken van dweepery. Het spyt ons dat hy, als weleer Bilderdyk, wil blyven stil staen in het midden van den allesmedeslependen stroom der volksbeschaving, en dat hy zal omverre geworpen worden.
J.F.J. Heremans,
Taelverbond, 2e doel, bladz. 149.
Myn waerde Heremans, gezet op 't oordeelvellen,
En (peilende den kolk der toekomst) op 't voorspellen;
Gy, een der helden van den luisterlyken sleep
Des voortgangs, sta wat stil, en zet uw letterzweep
Ter zyde. Ja, geniet een rust van luttel stonden,
Gezeten op den blok waeraen ik ben gebonden,
En spreek me van den stroom die my verzwelgen moet.
Hy nadert zoo gezwind, terwyl ik, arme bloed,
Niet eens aen 't zwemmen denk. O 't zal my byster varen
Te rollen in den schoot dier tuimelende baren,
| |
| |
Versmaed, versmeten als een doode visch, in steê
Van om te zwieren met het puik van 't schubbig vee,
En, opgetrokken door den hengel van de mode,
Te pryken aen 't banket in frissche waterzode,
En vallen in den smaek der eeuw van voortgang (stoom)
Die uitroept: ‘Dat is visch! geen beter heeft de stroom.’
Myn waerde Heremans, u gun ik uw vertrouwen
In 't eeuwlicht: baed er in, en zwoeg er aen 't herbouwen
Der zamenleving. Maer bedenk u nog een wyl,
En leg den troffel neêr: nog ruischt de slopingsbyl;
Het aerdryk davert van den moker der hervorming,
Gebeukt op zyn gebergt'. Wat kerk- en troonbestorming!
Wat ondergang! Eilaes! de aloude maetschappy
Bezwykt!... Hervormers, juicht, en roept: ‘De menschis vry!’
Ja, ja, de mensch is vry. Geen dwang- geen slavenketen
Omknelt den Scheppingvorst den gorgel en 't geweten.
En dit, reeds overschoon, zou schoon zyn boven wensch,
Ontviel hem met de boei te gader de oude mensch.
Of heeft de vrye leer dit wonderstuk voltrokken?
Spreek, zal de looze slang den mensch niet meer verlokken?
Niet meer doen omzien op haer vleijen? Zal hy gaen
Met vaste stappen op des levens regte baen
Tot op den hoogen berg der deugden? O! de vryheid
Is daer, daer voor de ziel die leeft in Gods nabyheid.
Niet hier, niet aen den voet diens Tabors, waer de ziel
Als een slavin verstikt in 't lage stofgekriel.
Daer is verlichting, daer beschaving, daer hervormen
Waer 't heillicht englen trekt uit blinde wereldwormen.
Niet hier waer de ydelheid het uiterlyk verguldt,
En 't hart laet als een graf, met rot en stank vervuld.
| |
| |
Neen, vryheid buiten God is dolle driftontbinding;
Verlichting buiten God, gemoed- en geestverblinding.
Ach! in ons waenwyze eeuw, die 't ware licht vergeet,
Verheft zich 't ongeloof, geduchte strafkomeet.
Zy dwaelt in 't nachtgebied, in ordelooze banen;
Zy geeselt met haer roê het bange dal van tranen;
Zy ademt, en 't heelal der zeedlykheid vergaet;
Een heir van driften, een gedrogteuzwerm ontstaet.
De zinzucht regt haer hoofd, hyeen aen 't gulzig azen.
Losbandigheid zwiert om, bachante aen 't beestlyk razen.
Een blinde tuimelgeest beweegt den wereldkloot.
Daerboven, als een storm, zweeft de engel van den dood.
O Heremans, o gy, zoo kalm in 't henenstaren,
Hoort gy dat hol gedruisch van opgezwollen baren?
Ziet gy dien wilden vloed daer tuimlen in het ruim?
Verheug u, 't is uw stroom die aenbruist, die zyn schuim
Vooruit braekt, om eerlang, gesprongen uit zyn boorden,
Te zwalpen om en om in al de wereldoorden,
En om te kantlen, weg te sleuren, onder een
Te mengen 't gansch heelal, tot welzyn van 't gemeen.
Tot welzyn van 't gemeen!... Zoo schallen de eeuwbazuinen.
En wie gelooft ze niet die rondziet? Op de puinen
Van 's aerdryks ouden steun, troon, erfdak, Gods altaer,
Behaegt zich onze Tyd, vervallen adelaer,
Die ophoudt in den glans des dagmonarchs te varen,
Om in 't moerassig dal een dwaellicht na te waren.
O treurig schouwtooneel! elke afgedaelde dag
Gaet onder met de star van een verdoofd gezag.
Wat blyft er nog omhoog? Geen stille starrenhemel;
Een onweêrbroeijend zwerk, een vreeslyk wolkgewemel,
| |
| |
Een nacht van aekligheid, van hemelommekeer.
Daer vlamt het bliksemlicht, daer stort de donder neêr.
En 't ondermaensch verblyf, door wanorde overrompeld,
Ligt in een oceaen van ramp en rouw gedompeld.
Ziedaer, o Heremans, wat heil my tegenlacht:
't Heil dat eens Noach van den zondvloed heeft verwacht.
Wat zeg ik? Neen, de vloed die d'ouden vader spaerde,
Bragt wel verwoesting, maer ook reiniging aen de aerde.
En wat belooft uw stroom, myn lieve lettermaet?
Vernieling van het goed, verspreiding van het kwaed.
|
|
Auteursrechtvrij