Mengelpoezy. Deel 2
(1850)–Francis Jozef Blieck–
Auteursrechtvrij
[pagina 28]
| |
Voortgang.
| |
[pagina 29]
| |
Ga slapen of veeleer begraef u, uitgediende;
Verneêr u voor den blik der Eeuw, die helderziende. -
Wat zie ik? Versche geestontsteking, hersengas
Van brillende arends, dat door 't holgeslepen glas
De lucht zoekt, en omhoog als nuchtre zon gestegen,
Daer, jonge dagmonarch,Ga naar voetnoot(*) de diepstverborgen wegen
Des Ongezienen peilt, en hier ons tranendal
Herschept in eenen gaerd van bloemen en vooral
Van deugden. Schooner kan geen lustwarande bloeijen.
Ai! ziet dit paradys waer wondre vruchten groeijen.
Hier bloost het appelken dat moeder Eva nam:
Plukt, knabbelt, en wordt goôn! Hier, op dees wilden stam
Wast vryheid: grypt maer toe! hoe gulziger genieting,
Hoe uitgebreider tak - hoe dieper wortelschieting.
De dolle dweepery, de laffe godsdienstzucht
Verkoelen hier, onthaeld op twyfels wintervrucht.
Begeert ge duivelsbrood van 't ongeloof? Hier schiet het
Geweldig: eet daervan, de modedwang gebiedt het.
Daernevens loopt de rank van weelde, dartelheid,
En wat, zoo ryk aen deugd, zich onbesnoeid verspreidt.
Hier valt de tering ligt. Die van dit alles eten,
Herkauwen op een bed van mankop voor 't geweten,
En slapen ongestoord, bescherming vergewist
Van 't nieuw gezag, den staet, dien grooten ongodist,
Dien wettensmeder, vry wat forscher dan voordezen
Een dwingland, op den troon gezalfd door 't Opperwezen.
Thans ligt die hoogte en al wat uitstak op den grond.
Een eindloos effen vlak, zie daer het wereldrond.
| |
[pagina 30]
| |
't Paleis van 't voorregt, dat met overlast van zuilen
Gezeten was op 't hart van pylerlooze kuilen,
Verviel, en 't door zyn val bewogen stof en kaf
Vervangt het oud gezwaei van scepter en van staf.
Ja, ja, een paradys wordt onze ontheuvelde aerde.
Hoe schittert de eeuwzoon op den molhoop van zyn waerde!
Hy gaet, hy loopt, hy vliegt vooruit; zyn vrye voet
Schudt yzer af van dwang en lood van tegenspoed.
Het denken en het doen ontsnappen aller banden.
De vrye handel wenkt de landen tot de landen.
De wereldburgery ontwast heur kinderbroek,
En groeit gelyk de boomGa naar voetnoot(*) die, als een kermiskoek,
Zyn vrucht aen alleman naer nooddruft zal bedeelen.
'k Zie in verbeelding reeds 't lief schouwspel. Geen tooneelen
Van pracht en armoê meer; wel 't wereldoud contrast
Van werkzaemheid die spaert by ledigheid die brast.
Lui, wakker, ieder komt om zyn geregt te plukken.
En die te vadzig is en in het zand blyft hukken,
Die gaep' slechts in de lucht en 't valt hem in den mond.
Gaêrt iemand overschot, 't verkavelt zich terstond.
O schoone vond! triomf van menschenliefde en rede!
U volgt de gulden eeuw, de goede trouw, de vrede.
In dag verkeert de nacht, in mensch verwandelt de aep,
De gier in simple duif en Isegrim in schaep.
Wie, die den ouden nacht zag heerschen en verdwynen,
Verheft niet die zoo klaer de welvaertzon doen schynen?
Wie vlecht voor lien geen kroon; of liever wie beweegt
De roê niet die den rug der haspelaren veegt?
| |
[pagina 31]
| |
Op u werp ik geen smaed, o volleren! Neen, uw regten
Verdedig ik wanneer tirannen u bevechten.
Tirannen? droeg er de aerde ooit snooder, wier geraes
Den tuimelgeest ontbindt, u liefkoost, maer eilaes!
U blind slaet met de toorts van valsche volksverlichteren,
Verwoesters in 't gewaed van vrye-statenslichteren?
Na 't zwaeijen van hun byl, na 't woeden van hun brand,
Wat doen zy? Timmeren op dryvend oeverzand.
Zy wroeten in den grond, bemodderen de vlieten
Die 't ruim met poelgebraek voor bronkristal doorschieten.
En wagen zy omhoog een roekelooze vaert,
't Zyn englen des verderfs die weemlen boven de aerd,
Om pestdamp, zielsvenyn en nare donderwolken
Te storten op het hoofd der ondergaende volken.
Het staetsroer werkt vergeefs, geslingerd op een meir
Waer 't stormen nooit bedaert, de storm van 't driftenheir.
Wat wiel, wat wervelvlaeg van ongestadigheden!
Wat 's morgens groent omhoog ligt 's avonds dor beneden.
De zamenleving ziet haer zedelyken tuin
Gelyk een wildernis doorzaeid met hoopen puin.
En zien wy op dit puin een lossen vlinder zwieren,
Het is een zoon der Eeuw die daer komt vreugdevieren.
Hy rinkelrooit, hy zwaeit de vaen der wanorde om;
Hy buldert, hy vervloekt en troon en heiligdom;
Hy werpt een handvol stof in 't rond, een handvol rotheid,
En roept: ‘Zie daer, o mensch! uw heil, uw ziel, uw Godheid!..’
O treurspel van 't verval der wereld! Schriktooneel
Des afgronds, waer de ziel verstikt in 't zingestreel,
Waer ieder neêrknielt voor zyn afgod, en Gods tempel
Verzuimt, of modder werpt op zyn gewyden drempel!
| |
[pagina 32]
| |
Wat wilt gy, zwetsend ras, verwaend vrygeestendom?
De wereldheerschappy, en heil en vrede alom? -
Eer zou de dolste vlam het wereldruim doorzwieren
En niet verzengen, eer de rust uw woelbanieren
Zou nadren. Neen, geen rust by gisting, geen bestuer
By toomloosheid, geen bloei by godloos blakend vuer.
De volkren, in hun waerde en welvaert, zyn geen vruchten
Gesproten uit de koets van vuige zingenuchten,
Ellendig boelbed waer het stof de ziel verkracht,
En haren val betaelt met goud en ydle pracht;
Neen, uit dit slavennest ontstaen de geile Phrynen,
En wulpschen Epikuers, in lust verzopen, zwynen,
En wat zich dompelt in den poel der dierlykheid.
Die wormen! hen verlaet de kracht die 't menschdom leidt
Tot licht en hoogte; kracht des hemels, zielsvermogen
Dat onder zich den aertstiran houdt neêrgebogen,
Den dwingland van het vleesch, met zyn vertrapten stoet
Van wellust, hoogmoed, haet en wat in modder wroet;
Daer zich de geest verheft in zyn triomfgelederen
Van deugden, godsvrucht, liefde, onthouding, zelfsvernederen;
Onschatbre zege van des Zaligmakers wet,
Die de aerd heeft omgekeerd, den helschen draek verplet,
Den diep vervallen mensch herschapen, hem ontbonden
Van 't zwaerste slavenjuk, de kelens van de zonden;
Die 't jammerdal, gevaegd van 't heidensch gruwelnest,
Tot voorburg van het ryk des hemels heeft gevest;
Die, zedelyke zon, het levendigst geflonker,
Vereeuwigt, wat de tyd verheldere of verdonker',
En of een rampwoestyn of lachend eden ziet
Waer zy haer licht onthoudt of onbeneveld schiet.
't Is voortgang in dat licht, hoe onverhaest, te stappen.
Daeruit gaen we achteruit, zelfs onder 't wiekenklappen.
|