Mengelpoezy. Deel 2
(1850)–Francis Jozef Blieck–
Auteursrechtvrij
[pagina 22]
| |
Gezelschap van Jesus.
| |
[pagina 23]
| |
Drie eeuwen zag het reeds vergaen.
Wat stormen heeft het uitgestaen!
Uwe adelaren die 't omzwieren
Hervormt de lastertael in onverzaedbre gieren,
Daer, wondren van geloof, van moed en geestbeleid,
Hun magt en heerschappy zich over 't aerdryk spreidt.
Wat vergt men? Dat de dichter draef
Op 't slykpad van den wereldslaef?
Dat hy zyn stem vervalsche en met de wolven huile?
Dat hy op 't hoofd van Loyola
Het brandmerk der vervloeking sla,
En dan met grooten Sue in zyn triomftent schuile?
Dit mag de tydgeest en de drom
Van 't modevierend apendom.
De dichter, dondrend over de eeuwen,
Laet zyn apostelstem door 't kwaed niet overschreeuwen:
Gelyk de waterval die bruist met dubble kracht
By berstende onweêrvlaeg en wilde regenjagt.
Doorluchtige orde! vroom gesticht!
Aen u wyd ik myn lofgedicht;
En 't lyde dan uw lot, door 't onregt aengevochten.
Van hier de laffe kinderschroom!
Hier moet gevaren tegen stroom,
Der driften maelstroom, vol sirenen en gedrogten.
Versmaed moet hier de vloekharpy
Van haet en nyd en bendparty;
Geschuwd de valsche bakenlichten.
Wy streven door een bui van spot- en lasterschichten,
Wy bruisen door het schuim met wapperende vlag,
En groeten met gejuich Loyolas strandgezag.
| |
[pagina 24]
| |
Wy landen. Wat azuren lucht,
Met walmen van geen pest bevrucht,
Gezuiverd door den gloed der christenzonneblaking!
De harten vlammen van dat vuer;
Zy zegepralen op natuer,
En ryzen tot den trap der hoogste zielsvolmaking.
Hier is de kweekschool van de jeugd,
Het magtig ryk van kunde en deugd.
Hier dryft de geest op serafspennen,
Om God en 't groot heelal, ja, om zich-zelv' te kennen.
Hier heerscht een stalen tucht die 't lichaem vleugels geeft,
En teugels aen 't verstand als 't onbezonnen zweeft.
Hier komt in vredezonneschyn,
Geweken uit de rampwoestyn,
Niet slechts de pelgrim, op den bedelstaf gebogen;
Maer de opgebeurde welvaertzoon,
De luister van altaer en troon,
De trots van rang en ras, en 't schittrend goudvermogen.
Zy komen hier als by een graf
Dat kroon verzwelgt en bedelstaf,
Om hemelingen weêr te geven.
Zy komen en vergaen in 't louter zieleleven.
Als reuzen staen zy op, gewapend, strydgereed.
Zy gaen: het wereldruim weêrgalmt van hunnen kreet.
Het zyn geen krygers die ontaerd
Den aerdbol schudden in hun vaert,
En volkren in hun bloed en gloeijend puin versmoren;
Die, wat hun kling niet nederslaet,
In ketens klinken, en het zaed
Der woestheid zaeijen in verlichtings vredevoren:
| |
[pagina 25]
| |
Neen, neen, hun zwaerd is 't reddend kruis;
Hun tael vervangt het bronsgedruisch,
Hun menschenliefde, de yzren boeijen.
Zy komen met hun zweet den akker Gods besproeijen,
Ontwortlen 't wilde kruid, vernielen het venyn,
En 't menschdom roepen uit de diepe dwaelwpestyn.
Als goede herders treden zy
Door zonnebrand en stormgety,
Om 't afgedwaelde schaep teêrhertig na te streven.
Zy wagen zich in 't verst gewest,
Zy vreezen wolf- noch tygernest,
En offren blygemoed hun rust, hun lust, hun leven.
Apostlen, van den Heiland vol,
Omarmen zy den wereldbol,
Hier kettren met de rede treffend,
Daer onder 't heidendom 't verlichtend kruis verheffend,
Nu in paleizen, dan in stulpen, overal
Als Godsgezanten, ryk aen troost en hemelval.
Het christenwoord op hunne tong
Veroudert niet, het vloeit er jong
En levendig van af, en schept met ryke kleuren
Verheven beelden; het verspreidt
Een lichtzee waer de geest in weidt;
't Doordringt de rotsenGa naar voetnoot(*) of rammeit ze dat ze scheuren.
Hoor, hoor hen dondren in Euroop,
En plettren in zyn vryen loop
't Gedrogt van snoode leer en leven.
Zie, zie hen over zee in wildernissen zweven,
Aen armoê, woestaerdy en wreede dieren prys.
Zy spreken: 't aeklig oord verkeert in paradys.
| |
[pagina 26]
| |
't Barbaersch tooneel der slaverny,
Die gruwel van de Maetschappy,
Bedroeft hun hart: zy zyn de slaven van de slaven.
Zy leven in hun donkren kuil;
Zy kussen wonde en etterbuil;
Zy vasten, beedlen om de ellendigen te laven.
Waer pest of kryg de roede zwaeit,
En doodangst en verwarring zaeit,
En moed en hulp en troost doet wyken,
Daer zyn zy. Heuvelen van stervenden en lyken
Omarmen zy; de dood ontmoet hen overal:
Ze ontrukken hem zyn prooi ten prys van eigen val.
Wat scheelt der vrome heldenschaer
Den stryd te kroonen hier of daer?
Verrukt ontwaert ze alom de hemelzegepalmen.
't Zy waer de poolbeer gromt om spys,
En snoffelt onder sneeuw en ys;
't Zy waer het leeuwgebrul de ontvlamde lucht doet galmen.
Zy deinst noch siddert; zy behoudt
Den eerepost haer toevertrouwd.
En, valt zy, door barbaersche handen
Getroffen of verscheurd door roofzieke ondiertanden,
Zy vraegt den naroem niet aen Faem en loftrompet;
Zy vraegt een vreedzaem graf en 't stille lykgebed.
Ach! wydt de wereld eenen traen
Aen zulk een leven, zulk vergaen,
Dien dubblen deugdtriomf? Verheft zy eerezuilen?
Vergeefs, vergeefs dien troost gezocht.
De wereld, zeedlyk wangedrogt,
Braekt zwadder op den schild waeronder zy mag schuilen.
| |
[pagina 27]
| |
Zy breekt de dammen van den vloed
Die, damloos, haer verzwelgen moet.
Laet af, laet af, gy roekelooze!
Daer huilt de zondestorm, daer plast de schrikbre hooze,
Daer wast het woelig meir. Op! wal en weer hersteld!
Maer ach! uw kloekste schans, waer is zy?... Neêrgeveld!...
Hy daegde, ja, die dag van ramp.
De stilte heerschte in 't heilig kamp.
Het had geen stryders meer; zy zworven heen, verbannen.
De boosheid stak haer trotschen kop,
Eens neêrgebliksemd, weder op,
En wekte 't sluimrend heir der valsche-leertirannen.
Wat wanorde over 't wereldrond!
Wat puinen waer eens grootheid stond!
Wat godsdienstzuilen, staetskolommen,
Nu wrakken in een zee van christenbloed, beklommen
Door Satans geest, die blikt in 't ronde, en juicht en spot,
Terwyl de dwalende Eeuw hem eert als eenen God.
Des Heilands ryk zal niet vergaen.
De orkanen doen het vaster staen.
Zyn stryders vallen; maer hun bloed wekt nieuwe helden.
O kroonzon van dit starrenryk!
O heilige orde! uw reuzenlyk
Ryst uit den slaep en scheurt de windsels die 't omknelden.
Daer ryst de feniks uit zyn asch,
Weêr christenfeniks als hy was,
Verheven, weêrgaloos, bewonderd,
Hier zwevend in 't azuer, daer uit het zwerk gedonderd.
Ik staer hem juichend na, en, stort op my dat zwerk,
Geduld, ik ben een zoon dor steeds bestormde Kerk.
|
|