Schou-burg der rupsen, wormen, maden, en vliegende dierkens daar uit voortkomende

[p. 24]

VI. Hooft-stuk.
Van de Rups en popjen der groote oft eerste Boter-kapelle

I. DEn twintigsten van de Wiede-maand, sijnde de geheele dag en weinige dagen te vooren seer heet geweest, welke hitte na een groote koude was gevolgt, soo ging ik in den avond-stond te seven uiren buiten de Leidse poort, en wandelde na de Raam-poort, om te vernemen, of ik eenige Rupsen konde ontdekken die ik nog niet en had, soo vond ik'er geen, dan alleen tien of twaalf op het kruid, van onse oude Medecijns Erijsimum oft Irio geheeten, het welk ik onder de soorten van wilde mostert soude rekenen konnen, dewijl het een seer sterke smaak na de mostert heeft.

II. Ik nam dan twaalf van dese Rupsen, en sette die in een glas, die geduirig met het selve kruid opvoedende, om desselfs veranderinge af te wagten.

[p. 25]

III. De Rups was loom, vry groot en lang, vry groot en lang, naakt en met seer weinig fijne hairtjes beset. Van de staart tot het hooft, liep een ligt gele streep, alsoo ook aan yder syde een, dog wat laag. De overige verf der ringen waren seer bleik-blaauw, met swarte vlekjes en stipjes beset, aan den hals waren ses scherpe pootjes, aan het agterlijf agt stompe, en twee stompe aan de staart.

IV. De volgende tweede en derde dag, veranderden sy alle in Popjes, die seer moei geteikent waaren, de verbeeldinge die Johannes Goedaart daar van doet in sijn elfde ondervindinge van het eerste deel voldoet my geensins, dewijl die en ook veel andere afteikeningen of door hem selfs, of door de plaat-etzer niet wel verbeeld sijn.

IV. Den eersten van Hoy-maand quamen daar een soort van dag-uiltjes uit, die men gemeenlijk de groote Boter-kapelle noemt; sijnde de vleugels van onderen geel als Hollandse boter oft als gemeene swavel, maar van de

[p. 26]

boven syde wit, met swarte vlekken. Maar ik heb in de vlekken dit onderscheid gevonden dat een van dese soort op yder oppervleugel twee swarte vlekken had, die men mede van onderen kan sien, en de tippen (dat een yder gemeen had) mede swart: de onderste vleugel had een vlek op sijn oppersijde, andere hadden dese swarte vlekken, maar aan de onderste sijde van de oppervleugels, en van boven wit; ik gisse dat dit wijfjes en gene mannetjes mogen geweest sijn.

V. Ik sag'er de selfde dag een uitkomen, en bevond het selvige dat ik in de kleine Aurelia had bespeurt, namelijk dat de rug van de Rups wel het aansigt van het Popjen scheen, en dat het aansigt van het Popjen vertoonde, was weder de rug van de Boterkapelle.'t Is onmogelijk souw men gesegt hebben, dat in so kleinen Popjen so groten kapelle sou geweest sijn, doe deselve eerst uit quam was het lighaam seer in een gedrongen en daarom dik. De vleu-

[p. *7]

[p. 27]

gels waren niet alleen seer slap als nat papier, maar waren als in een gefrommelt; maar soo ras de kapelle soo lange had uitgeweest, dat men het getal van vijftig souw getelt hebben, so sloeg de selve sijn vleugels uit, en het lijf wierd lang en groot, evenals of alles van de logt meerder opgeblasen was geworden. Ik merk ook hier dat de dag-uiltjes oft dag-kapellen des ogtens, gelijk als ook dese uitkomen, maar de nagt-uilen gemeenlijk des avonds, na dat sy uitgekomen waaren, lieten sy eenig rood-agtig water vallen.

VI. Dit is meede aanmerkens waardig, dat dese Rupsen, wanneer sy in Popjens sullen veranderen, haare staart aan de fles niet alleen vast maakten, maar hadden aan het glas een webbe gesponnen, die seer stijf daar aan droogde: dese webbe nu was gemaakt, niet om sig daar aan te kleven, maar van de eene sijde van het Popjen tot de andere toe, was een gesponne dikke draad om het lijf, die aan dese webbe aan

[p. 28]

beide sijden vast gehegt was, op dat dit Popjen niet soude konnen vallen of ombuitelen, want so ras ik de draad los gesneden had, buitelden het Popjen om, en bleef alleen aan de staart vast hangen. Dese draad ofte band sie ik mede van den Heer Joan Swammerdam aangewesen te sijn, maar Goedaart rept daar niets van. Also kanmen by begonne dingen nog altijds iets byvinden.

De vierde Tafel.

A.	Is de Rups.
B.	Het Popjen.
C.	Het Vlindertjen oft Botterkapelle vliegende van boven te sien.
D.	De selfde van onderen te sien.