Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XXVII. Hoofd-stuk. Althaea, Heemst ofte Witte Malve.

DEse Althaea, ook Hibiscum, Ibiscum, en Bismalva genaamt, by ons Heemst ofte Witte Malve, en ook Bismalva; heeft uit zyn wortel eenige steelen ofte stronken, somtyds een mans hoogte groeyende, maar ook veeltyds vry lager. Sy zyn rond, grys, tay en wolagtig.

Aan de selve, van onderen tot boven toe, komen vry groote, rond-spitse, breede, matig geschaarde, en bleik-wollige sagte bladen. Van het midden na boven toe, komen de vyfbladige bloemen, dog de meeste op den top witagtig ofte bleik lyf-verwig: zynde van onderen met groene blaadjes, als een

[pagina 50]
[p. 50]

Koker, om stevig te zyn, voorsien: afvallende vertoont sig een plat Asch-grauw en wollig koekjen ofte kaasjen, dat in de ronte de platagtige en nier-gelykende zaden begrypt. De wortel is wit, lang, matig-veselig, dik, en lymig.

Dese is onder de veelvuldige, naakt leggende kruiden. De bladen zyn lang, rond, sagt, seer wolagtig en grys. Doet hier by, dat sy van plaats by Rivieren en Zee-plaatsen, van de Malva verscheelt.

Men vind dit gewasch veel langs de Rivieren en Wateren, tusschen het riet en biesen wasschen, als mede wel in de Tuinen; zynde hier te Lande weelderig genoeg. Dit gewasch sterft tegens de Winter, maar de wortel schiet in de Lente wederom nieuwe schoten uit, welkers bladen, eer de bloem koomt, vergadert en gedroogt werden: maar in de Herfts en in 't voorjaar eer de wortel uitschiet, mag die vergadert werden en gedroogt. Dit gewasch bloeyd in de Hoy-maand en Oogst-maand, en dan rypt het zaad, dat sig selven genoegsaam voort-saaid.

Van de bladeren maakt men Pappen en stovingen tegens harde geswellen, soo om te vermorwen als om te doen veretteren: Hier toe werd mede het Meel van Heemstwortel gebruikt. Dese gebruikt men mede in speut-settingen, tegens de roode-loop en buik-pynen, om de scherpigheden te versagten. De kooksels en Syropen daar van pleegt men in alle borst-qualen voor te schryven, als mede de Koekjes die van het Meel des wortels, en fyne Suiker gemaakt zyn. De wortels met Saffraan in soete Melk gekookt en warm gedronken, versagt den Hoest, schrale borst en heesheid. Uiterlyk gebruikt stilt en versagt mede de pynen der geswellen: daarom maken sy uit de slym des wortels een olie.

[pagina 51]
[p. 51]

Uit het zaad werd mede een slym gekookt, tegens de sprouw: de bloemtjes dienen tegens de nier-qualen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken