De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

XXVI. Hooft-Stuk.
Van de Attrahentia oft trekkende Medicamenten.

HEt gebeurt somtijds dat men in eenig deel een splinter, of punt van een naald of iets diergelyks heeft steken, daar toe gebruikt men middelen die men trekkende of attrahentia noemt, niet om datse trekken, want dan souden dese middelen daar van bewust zijn, maar door dien die middelen alle bestaan uit zoodanige welke beweeglijke deeltjes hebben, en op de selfde wyse werken als die etter makende genoemt werden, dat is, datse alle de sappen, die door het persen van de splinter stil blyven staan, doorhakken en doorkerven, tot datse in een etterige stoffe veranderen, als voren gesegt is, en alsoo de splinter los geraakt, zoo dat zy dan door het aanpersen der sappen, die de splinter aldernaast zijn, werd uitgeperst.

Of indien het gebeurt dat dese sappen, die zoo geperst werden van de splinter, nog niet stilstaan: zoo werden de zelve even wel zoo bewogen en snelder loopende gemaakt, zoodanig dat door des zelfs force de splinter geduirig werd uitgedrukt, en dese

[p. 421]

middelen zyn voornamelijk die welke wy onder de eerste rang van de mundificativa geplaatst hebben,waar by wy nog de volgende doen.

Fermentum Acre,

Stercora Animalium,

Sinapi,

Caepa,

Allium,

Ammoniacum,

Galbanum,

Pix &c.

Maar het is een sotte klap, dat men de gestoote magneet mengt onder de pleisters, die men segt te sullen trekken. Ik seg het is een rasernye, want de magneet onder zoo veel oliagtige en hartsagtige deeltjes als in banden geboeit en gesloten, heeft de minste ruimte niet om te trekken, want tot de trekkinge van de magneet behoort een ruime lugt en plaats. Ten anderen, als de magneet gebryselt is, verliest hy die trekkende kragt, altans ik hebse nooit bespeurt.