Liefde en ballingschap. Brieven 1795-1797

Brieven 1795-1797

Bilderdijk aan zijn geliefde. Londen, 9 november 1796

Ja, mijn aanbedene, de doek die je me gisteren stuurde heeft me genezen en hoe zou het ook anders kunnen? Ik heb hem om mijn borst gewikkeld, het zakdoekje dat je eens om je hals droeg heb ik onder mijn hoofd gelegd en het leek net of je ziel aanwezig was in de zoete gedachten die mij vertroostten terwijl ik in een zachte en heerlijke slaap gesust werd door je aanbeden verschijning. Ontvang hiervoor mijn dank, ontvang hem ook voor je lieve por-

[p. 143]

tret, hoewel dat weinig lijkt op deze lieftalligheid die mijn hart zozeer aanbidt. Maar zorg boven alles, o mijn goedheid, zorg dat ik je zie, dat ik met je kan spreken, en (als ik moet sterven) dat ik tenminste aan je voeten sterf! - Ik kan de wrede afwezigheid niet meer verdragen, waarin ik tijdens deze eeuwige decamerone leef.¹⁶³ Ik heb het verstand verloren, ik sta op het punt het leven te verliezen, een leven (o God!) waarvan jij zegt dat het je lief is! een leven dat jou toebehoort, dat van jou is. Ach, heb medelijden met de kwellingen die ik in deze ellendige toestand verdragen moet! -

Het portret is mij dierbaar, maar toch is dit het niet wat ik van mijn leven verwachtte. Ik verwachtte het origineel, het oorspronkelijke, wat wil zeggen de echte contouren van de schaduw van je profiel, en ik vraag je nogmaals me het waard te vinden het me toe te sturen. Mag ik het van je afsmeken? -

Ja, ik heb je prachtige gebed gecorrigeerd: dat wil zeggen, ik heb slechts enkele verzen veranderd, om je een teken van gehoorzaamheid te geven.¹⁶⁴ Ik zou het je toesturen, maar ik kan geen afstand doen van welk ding dan ook dat met jou te maken heeft. Als je er nog een ander afschrift van hebt, zal ik je de weinige wijzigingen toesturen, maar vraag me niet het door jou geschrevene terug te geven. Ik kus het duizendmaal per dag en nooit moge het mij ontnomen worden.

Ik heb je tekening afgemaakt, maar ik weet niet hoe ik je deze kan doen toekomen. Ik zou graag meer voor je willen doen. Dit is het enige middel om me bezig te houden, omdat ik denk voor jou te werken. Ach kon ik dat maar werkelijk doen! met welk een vrolijkheid zou ik het zwaarste werk doen en wat zou ik gelukkig zijn als ik aan jou de vruchten van mijn inspanningen kon opdragen! Ziel van mijn leven! waarom ben je aan mij ontnomen? -

Vanmorgen heeft een boekhandelaar mij het voorstel gedaan om een groot deel van de dichtwerken van de Hollander Cats in het Frans of Engels te vertalen. Als ik het voorstel accepteer voor de Franse vertaling, zou jij dan de Engelse willen maken? - Dit zou ons misschien een eerlijk en onafhankelijk bestaan verschaffen. - Sidder niet, beef niet, mijn zeer aanbedene! ik vraag je niets, maar zo kan ik niet leven. Heb erbarmen, heb medelijden, en laat mij tenminste sterven terwijl ik je voeten, die mij vertrappen, omhels. - Denk erover na, en zorg ervoor dat ik je antwoord weet.

163 Boccaccio's Decamerone (midden veertiende eeuw) is opgedragen aan mensen met liefdesverdriet. De raamvertelling bevat verhalen en liederen van jonge mensen die een stad ontvlucht hebben waar de pest heerst. Bilderdijk past het element van het liefdesverdriet en de vlucht toe op zijn eigen situatie.

164 Wilhelmina's Gebed, later door Bilderdijk vertaald en gepubliceerd in Poëzij, is een antwoord op Bilderdijks eigen gedicht met dezelfde titel en de bekende beginregels ‘Genadig God, die in mijn boezem leest!/ Ik vlied tot U, en wil, maar kan niet smeeken./ Aanschouw mijn nood, mijn neêrgezonken geest,/ En zie mijn oog van stille tranen leken!’ Bilderdijk schreef dit op 6 november. Wilhelmina's Gebed begint in de vertaling aldus: ‘Algoedheid, Gy, die my tot op dit uur behoedde,/ Zie nog meêdoogend neêr op 't schepsel van uw hand’.

[p. 144]

Adieu, mijn alleraanbiddelijkste! Vergeet de ongelukkige niet die geen leven, geen verstand, geen bestaan heeft zonder jou. Adieu!

Woensdag

9 november 1796