Briefwisseling. Deel 1. 1772-1794

78. Bilderdijk aan zijn zuster Isabella Dorothea, 1782.

In dichtmaat. Hs. Bild.-Mus. Gedrukt in Dichterlijke Uitspanning, a.w. 29-44; en in DW. XII, 408-416. (Ten onrechte in beide uitgaven als ‘Vierde Brief’ opgenomen; het is de Zesde.)

De brief is geschreven uit Leiden, blijkens den inhoud, en dateert zeer waarschijnlijk van eind Mei of begin Juni. Vgl. Messch. I, 99 (br. 79), waarin B. bericht van zijn ‘zeer hevige koortsen, uit de epidemische verkoudheid, hier heerschende, ontstaan’, en id. 101, waar blijkt, dat zijn briefwisseling met den ‘ongenoemden vriend’ op 30 Juni reeds drie weken stil staat, door beider erge koortsen.

p. 408:	[Lieve zuster] vgl. p. 19 o. Vorige rijmbrieven, aan haar gericht: brn. 8, 9, 16, 17, 18 (p. 18-22 en 41-43). - [Is de ziekte enz.] in Augustus '81 begonnen: zie brn. 60-62, 64 en 67. - [een windhond van vandaag] vandaag geboren, één dag oud (tgst. met den ouden paai). De windhond loopt anders zeer snel; hij is ook weinig gehecht aan zijn meester. - [Zoest of Baren] speelse variant op: weg van Kralingen, naar Keulen, Aken enz. Zie Stoett, Ndl. Spreekwoorden, op oud.
p. 409:	[midden in het Boek der Rechteren] Jephta: Richt. 10-12.
p. 410:	[zonder vrijheid om te trouwen] zonder haar 't huwelijk te laten bereiken.
p. 411:	[in een kleiner maat] arsenicum, van ouds gebruikt tot bereiding van rattenkruid, werd ook wel aangewend, in uiterst kleine giften, tegen hardnekkige, tussenpozende koorts (W.P. Enc. 3e dr. II, 205). Maar De Chalmot, Vervolg op Chomel's Algemeen... Wb. VIII, 5873 acht dit (in 1792) reeds onverantwoordelijk gedoe van kwakzalvers. Bij chronische arsen. vergiftiging doet zich o.a. verlamming voor (W.P.). - ['t geen ik meer] hetgeen ik verder, d.i. het verdere dat ik, enz. Bij de beschrijving van de werking van het venijn vereenzelvigt B. even

[p. 138]

	de ziekte met de zieke, om ze weldra weer tegenover elkaar te stellen. [Dat de pijnbank] lees: 'k Vrees, dat enz. - [of zou moeten promoveeren, enz.] B. zal van plan zijn geweest, vóór de grote vacantie dit te doen; het werd (door ziekte?) vertraagd tot October.
p. 412:	[Als een haast volleerd Student] eind Dec. '81 hoopte hij midden zomer '82 de Academie te verlaten (br. 70, aan F.; t.a.p. 88 o.); zijn promotie - toen kon hij pas ‘naar de balie’ - viel op 19 Oct. Dan rekent hij zich pas volleerd, en student-af. Zie aanvang br. 83, aan F.: t.a.p. 93 o. - [mijn schranderheid] mijn met nadruk.
p. 413:	[verkoudheid... die thands heerscht] zie aant. bij opschrift van dezen br. 78. - [Dame Theodora] de Vrouw van Keizer Justinianus I, den samensteller van het Corpus Juris. Zij had groten invloed op zijn wetgeving. - [een Flora] de bloemengodin Flora was volgens Rom. schrijvers ‘meretrix’ geweest: de losbandige volksfeesten der Floralia werden bekostigd uit haar, aan het Rom. volk vermaakte, schatten. Aldus Bibliotheca classica sive Lexicon manuale (van Gr. en Lat. eigennamen) van H. Bosscha, ed. 1816 (1e uitg. 1794).
p. 414:	[en geen ziekte van onze Ouders enz.] vgl. brn. 62 en 64, aan F.: t.a.p. 79 o., 77 m.
p. 415:	[voor 't eind van Junij nog] met klemtoon op Juni, of op eind, al naar gelang de brief eind Mei of begin Juni geschreven is. - [Aan de Broeders alle-twee] Johannes en Isaäc, zie p. 19 o., 21 m.