Anderland

14.

De held sliep nog lang en veel, maar hij ging nu wel zelf iedere keer naar buiten om te kakken en te piesen. De schaal naast zijn bed hoefde niet meer. Dat had de jongen verschrikkelijk gevonden, het moeizame hurken met gezucht en gesteun, de smerige geluiden en onbeschrijfelijke stank. En het wegdragen van de schaal, zijn hoofd zo ver als mogelijk afgewend, daarbij een keer bijna struikelend en bijna gevallen. Ugh! Maar mens was de god er wel door geworden, onontkoombaar had de man, gehurkt kakkend zijn Nuca-wezen voor de jongen afgelegd, en de volgende dag toen de held weer rechtop als een reus te midden van de anderen troonde, zat de Malle zonder schroom aan zijn voeten.

‘Het westen? Welnee, de wind dreef ons naar het noor-

[p. 28]

den. En maar goed ook! In het westen donder je van de wereld af, is het niet zo?’

Ze knikten ernstig om te laten zien dat ze van dat verschrikkelijke gevaar af wisten.

‘Maar 't is niet zo, hahaha!’ bulderde de avonturier. ‘Je kan zo ver varen als je wil, de zee blijft zee, en geen afgrond te zien.’

Dat geloofden ze niet. Of bedoelde hij de Overkant? ‘Hoe ver ben je ... bent u dan geweest, heer Bran, in het westen?’

‘Maar hij ging toch naar het noorden? Zei hij net?’

‘Noorden ja.’

‘En waar kwam u dan uit?’

‘Bij een hond,’ antwoordde de avonturier.

Ze durfden niet te lachen.

‘Ja maar heer Bran, de Overkant, Anderland, bent u dáár geweest, waar de ... waar de ...’ De vraagsteller durfde niet verder opperen, en er kwam geen antwoord. Het hele gezelschap keek gespannen naar het doorgroefde gezicht van de heldhaftige zeevaarder. In het flakkerende licht van het haardvuur leek het aarzelend ja te knikken. Of was het nee?

‘Anderland, heer Bran! Hebt u het gezien? Bent u er geweest? Vertel ons. Vertel!’

De jongen aan zijn voeten meende heel vaag een glimlach op het gezicht van zijn held te zien verschijnen.

‘Ben ik er geweest?’ herhaalde Bran zachtjes, alsof hij het zichzelf vroeg. ‘Waar ben ik niet geweest? In zoveel landen, eilanden, en overal water, overal lucht, wolken, regen, storm, rotsen, strand, gras, struiken, bomen ...’

[p. 29]

‘Vertel!’ riepen ze. ‘Vertel!’

‘Maar wat is er te vertellen? We voeren over zeventien golven en dat zeventien maal zeventien maal. Naar het noorden, zoals gezegd. Dagen en dagen, tot er land in zicht kwam. Een eiland.’

‘Een eiland! Welk eiland, heer Bran? Waar?’

Hij antwoordde: ‘In zee.’

Nu waren er een paar die voorzichtig durfden te lachen, en Cuchu durfde zelfs te vragen: ‘Het eiland van de vrouwen?’

‘Nee vogels,’ antwoordde Bran. ‘'t Zag er zwart van. Of liever: wit, van hun schijt.’

Dat zagen ze niet. Ze zagen de vogels. Mooie slanke vogels met soepele halzen die 's nachts vrouw werden en bij je kwamen liggen. ‘Hoe-hoe lang bent u daar gebleven, heer Bran?’

‘Waar? Bij die vogels? Een dag of wat. Er was niet veel te halen daar, en we raakten door onze voorraden heen. We waren met drie man meer tenslotte. Hadden we niet op gerekend. Maar goed, een beetje drinkwater hebben we kunnen innemen, en toen zijn we weer verder gegaan, op zoek naar beter land, en dat vonden we gelukkig daar in de buurt. We hoorden een hond en dat was een goed teken. Waar een hond is, daar zijn mensen, maar hoe dat beest ook te keer ging toen we aan land stapten, er verscheen niemand. Geen levende ziel. En dat beest bleef maar blaffen, als een gek. Er stond een hut, duidelijk bewoond; daar hebben we een tijd zitten wachten tot er iemand zou komen opdagen. Maar nee. En we hadden een honger! En er lag van alles: appels, roggebrood, schape-

[p. 30]

kaas, vlees. 't Water liep ons in de mond, want aan boord hadden we alleen nog maar beschimmelde korsten en de vis die we vingen hadden we rauw moeten eten. Jongens afblijven! moest ik telkens roepen, maar ze vraten er toch stiekem van, de schoften. Vooral die drie. Daar hebben we nog mee te stellen gehad, met die drie! O er was ook nog een kat daar in die hut. Nou ik zo bezig ben komt het allemaal weer in mijn herinnering terug. Die kat! Want het gebeurde ook met een van diezelfde drie - die ziet daar aan de muur een riem hangen, een stuk van een paardetuig met een zilveren gesp eraan. Mooi ding. Mooi bewerkt. Hij pakt het van de muur om het goed te bekijken, springt me die kat op hem toe en geeft hem een haal over z'n smoel. Bijna z'n oog eruit gekrabd. Haha! Wij lachen. Waakse kat!’

De held zweeg. Iemand gooide een paar turven op het vuur; de rode gloed werd dof en er kwam een grijsgele walm die penetrant stonk.

‘En toen, heer Bran, kwam er iemand opdagen?’

‘Tenslotte wel, ja. Na een dag of twee, drie eindelijk.’ Hij keek voor zich op de grond, alsof de herinnering daar afgebeeld lag en hij grinnikte even. ‘Een tamelijk jonge kerel nog, zo te zien, komt op wankele benen te voorschijn. Had zich verstopt gehouden, al die tijd. Uit angst. Dacht dat we zeerovers waren of zoiets, en de boel kort en klein kwamen slaan. Maar dat was meegevallen, had hij gezien, en nu waagde hij het er maar op. Hij verging van de honger en dorst. 't Was best een aardige kerel. Hij had er een beetje rogge staan op een landje, en vis vangen kon hij goed. Hij wist precies waar en wanneer z'n netten uit

[p. 31]

moesten; had hij van z'n vader meegekregen, een speciale gave, vertelde hij. Had iets te maken met walvissen, enfin zo raakten we aan de praat. Hij was daar verzeild geraakt na een storm en had voorlopig geen zin om daar weg te gaan. Hij vond het wel best op z'n eentje. Of wij soms ook verzeild waren, vroeg hij.

Nee, zeiden wij.

O? Waren we dan op weg naar huis?

Nee, zeiden wij.

Dat begreep hij niet. Hoe dan? Waren we op heenreis? Waar naartoe dan? Nog verder naar het noorden? Daar moest het vreselijk koud zijn, had hij gehoord. En eeuwig nacht. Daar kwam de zon nooit.

We gaan naar het westen, zeiden we.

Daar moest hij om lachen. Verder west is helemaal niks meer, zei hij. Hij had het een paar keer geprobeerd met z'n bootje, maar die zee daar was oneindig, dat was enkel water, tot waar de zon onderging, en daar viel je eraf.

Dat zouden we nog wel eens zien, antwoordden we.

O ja? Dan moesten we rekenen op een lange tocht. Misschien wel jaren, zei hij.

Wij lachen, jaja, jaren!

Maar hij schudde zijn hoofd. Hij laadde onze boot vol met zijn roggebroden. Voor onderweg, zei hij.

Hoeft niet! Hoeft niet! riepen wij. Maar hij heeft wel gelijk gekregen: we zijn jaren onderweg geweest.’

De toehoorders waren zo stil dat het geruis van de zee uit de verte doordrong.

‘Jaren inderdaad zijn we onderweg geweest.’

‘Naar het westen, heer Bran? Jarenlang? En ... gevonden? Anderland?’

[p. 32]

‘Anderland!’ riep de held. ‘Dat is de naam hè? Anderland! Waar geen kou is en geen kilte, geen mist, geen regen, geen winter, geen honger. Anderland, waar de koeien en de schapen gebraden rondlopen en de beken van schuimend bier over de stenen bruisen, waar de vrouwen jong zijn en mooi en willig, waar de tanden niet uit je bek rotten en je voeten niet verkreupelen in een spleet. Dàt land hè?’

Ze knikten begerig. Ja, dàt land!

Bran keek weer voor zich op de grond en schudde langzaam zijn hoofd. ‘Ik zal het vertellen,’ mompelde hij. ‘Ik zal het jullie allemaal heel precies vertellen, wat er daar in het westen in die grijze zee ligt. Ik ben er geweest.’

Ze hielden hun adem in.

‘Maar eerst soep. En nog een potje slapen. Want ik ben nog geen pest waard.’ Hij gaapte luid en onbeschaamd, met wijd-open bek. Hij had al zijn tanden en kiezen nog. Hoe oud was die man?

Of man?