Anderland

2.

‘Ga zwemmen jongen! Als je lang genoeg zwemt word je vanzelf een vis, en de zee is je huis.’

Dat riepen ze altijd tegen hem, maar hij durfde nooit het water in.

‘Ga vliegen jongen! Als je het lang genoeg probeert word je vanzelf een vogel. Klim op het dak en begin!’

Ze lachten wanneer ze dat riepen, en ze tilden hem omhoog tegen de muur, met harde handen tegen zijn kont en wiebelige schouders onder zijn voeten. ‘Pak de daklijst en klim, jongen!’

Maar zijn vingers kregen geen vat op het gladde steen, hij kon het niet en hij wilde het met en ze lieten hem dan maar weer naar beneden, pesterig en smalend.

‘Hij moet op de berg,’ zeiden ze. ‘Morgen brengen we je naar de berg, jongen, daarginds,’ en ze wezen naar de zes pieken in de verte. ‘We zetten je er bovenop en duwen je eraf. Dan vlieg je vanzelf.’

Nuca had dat gedaan. Nuca kon vliegen als een vogel, dat wist iedereen. Nuca was naar de top geklommen en had er lange tijd met zijn armen staan zwaaien en was toen, armzwaaiend, van de berg af gesprongen, de diepte in, en de diepte was zo diep dat er tijd genoeg was geweest voor zijn armen om vleugels te worden. Halverwe-

[p. 11]

ge al was dat gebeurd, en Nuca was nu vogel. Als hij dat wou. Of man. En met een sprongetje weer vogel. Soms wordt hij hoog in de lucht ineens man en valt als een steen naar beneden, maar vlak voor de grond verandert hij weer en landt fladderend op een tak. Dat kon de jongen ook leren, zeiden ze. Als hij maar wou.

Maar hij wou niet. Hij wou ook niet in zee. Hoe vaak hadden ze hem er niet in gegooid, in de zoute branding dat zijn ogen ervan prikten, en zijn kop onder gehouden dat hij stikkend en slikkend weer boven kwam en Nee riep. Nee Nee Nee!

‘Laten we Nuca maar roepen,’ zeiden ze dan, en ze deden het ook met hun eeltige handen als een toeter aan hun mond: ‘Nuca! Nuca!’ over het gebrul van de branding heen naar de verre zee, waar Nuca als een bruinvis rondzwom. ‘Nuca! Kom deze jongen eens halen, Nuca! Hij moet leren zwemmen!’ En ze hielden hem vast, lachend met z'n allen om het angstige gespartel waarmee hij probeerde weg te komen.

‘Ik geloof dat ik hem zie!’ riep een van hen, ‘daarginds, met die open bek.’

‘Ja hoor! Ja, daar heb je Nuca!’

Maar op het laatst had de bruinvis toch geen tijd, bleek iedere keer weer, hij draaide zich om en zwom weg voor belangrijker zaken aan de Overkant. Ah! De Overkant, de Overkant! Daar zwommen de vissen gaargekookt in de rivier, en de schapen, daar kon je de lekkerste stukken zó van afsnijden, die groeiden meteen weer aan, zodat er altijd genoeg was voor iedereen. En niemand liep mank, je kon er je voet niet breken op de rotsen, en je nek ook

[p. 12]

niet, en je werd er niet oud aan de Overkant, maar dat leek hem niks, hij wou juist wel graag oud worden en niet eeuwig een jongetje blijven dat de hele dag werd gepest. Maar pesten deden ze daar niet, had hij begrepen, hoe kon het bestaan, alles wat daar was aan de Overkant, hij had het nog nooit zien liggen, dat Wonderland waar alles fijn was, waar het nooit koud was, waar je kon vliegen en zwemmen en door het pikkedonker heen kijken. Of werd het er nooit donker? Hij wist niet meer of dat er ook altijd bij werd verteld als ze over Wonderland vertelden. Nacht? Ooit nacht? Je kon de zon erin zien wegzinken, op heldere avonden, het werd er juist extra licht 's nachts omdat de zon er naar beneden kwam. Dat was ontzettend goed bedacht, slim, slim ... ze zouden het moeten horen, maar die stip daar, waar zijn ogen nu al een poos op gericht waren zonder dat het speciaal tot hem doordrong, die stip was geen zeehond. En ook geen bruinvis. En ook geen bootje. Daar dreef iets dat wel steeds kopje onder ging maar zich nauwelijks verplaatste. Een zeemonster op de loer, of een ding. Misschien dreef er een vondst, iets waarmee hij terug zou mogen komen zonder te hoeven vertellen hoeveel golven er waren.

Hij begon weer af te dalen naar het strand; zijn benen waren al half steen, ze bewogen nog maar een beetje, en z'n handen voelden niks meer. Hij strompelde tot aan de vloedlijn en begon op en neer te hopsen, klets klets op het vochtige zand en terugspringend voor brutale tongen die te ver likten. De kilte verdween langzaam uit zijn botten, hij kreeg plezier in zijn sprongen en keek naar zijn voeten die neerkomend het zand deden verkleuren, stamp,

[p. 13]

stamp, stamp, en de grond rondom werd lichter, lichter, lichter. Hij keek weer op en zag de man. Midden in de golven stond een man, te voorschijn getoverd uit het schuim dat nog om zijn middel zat. Nuca, begreep de jongen. Nuca! Het was tòch een bruinvis daarnet, en als verlamd bleef hij staan kijken naar de kletsnatte kerel die moeizaam naar de kant waadde en ineens, als een verkeerd gestapelde plaggenhoop, in elkaar zakte.

De jongen verroerde zich niet. Hij staarde naar dat dood-blijvende ding met armen en benen en een mensenkop, als naar een stuk wrakhout waar de golven nog een tijd kat-en-muis mee bleven spelen. Nuca? Dood? Hij kon toch vis worden?

‘Nuca,’ stamelde hij schor. ‘Nuca?’

Hij wilde het ineens weten, of er misschien ergens nog schubben zaten, of veren aan de hals, nog van de meeuwegedaante. Hij liep naar de man toe, hurkte bij hem neer en begon voorzichtig, aarzelend, gereed om weg te springen, aan hem te voelen. Zo koud als het water, de natte haren op zijn borst leken wel wat op veren, maar het was toch gewoon haar, schubben zaten nergens, de rimpelige punt van zijn piemel stak als een garnaal uit een scheur in zijn broek en zijn tenen waren blauw-rood. Gewoon een drenkeling. Een dooie. Maar de dooie slaakte een zucht en begon weer te leven zodat de jongen overeind schoot. ‘Nuca?’ riep hij voorzichtig. ‘Nuca? Nuca?! NUCA?’

De man probeerde zich op te richten, draaide zijn hoofd naar de jongen en strekte een arm naar hem uit. Maar de jongen holde weg, het strand af en langs het rotspad omhoog, hijgend en armzwaaiend dat de schapen

[p. 14]

wegstoven, en boven bleef hij doorhollen in één run tot het huis. ‘Nuca!’ schreeuwde hij. ‘Nuca is er! Nuca! Dood op het strand. Bijna dood!’

Dat vonden ze wel een goeie mop van hem. Een goeie thuiskomer. Niet achter hem gezocht, zoiets.

Maar de jongen bleef opgewonden en bleef schreeuwen: ‘Nuca! Nuca! Eerst bruinvis. In de golven, vis! En ineens man. Op het strand. Kijken! Kijken! Kijken!’

Ze lachten en streken over zijn hoofd, schuddend aan zijn haar, maar hij rukte zich los, het was wáár, Nuca op het strand, de toverman, de vogel, de vis. Kijken, kijken, kijken!

‘Hij heeft te veel golven geteld!’ riep er een, en daar lachten ze bulderend om. Maar Colbran wilde wel gaan kijken; hij hoorde meer dan alleen verzinsel in de stem van de jongen; misschien lag er iets van waarde.

De jongen trok aan zijn arm als een aangelijnde hond. ‘Daar!’ wees hij. ‘Daar! Daar!’

Er dreef inderdaad iets in zee, de restanten van een boot, meende Colbran, en ineens nieuwsgierig holde hij het rotspad af naar het strand. ‘Daar!’ wees de jongen nu duidelijk. Hij bleef op veilige afstand terwijl Colbran naar de gevaarlijke dode toeliep, en hij bleef toekijken terwijl Colbran ermee bezig was en het lijk tenslotte als een zware zak over zijn schouders nam.

‘Pas op! Hij gaat vliegen!’ riep de jongen gruwend. Maar het was toch te veel gewone man wat daar gedragen werd, met een afhangend hoofd dat zwabberde op de maat van Colbrans lopen, water druipend uit de natte haren en uit de open mond.

[p. 15]

‘Dood? Ja? Dood?’

‘Ik geloof het niet.’

De klim langs het steile rotspad ging moeizaam. De drenkeling was zwaar. Maar pas toen ze hem binnen hadden neergelegd bij het vuur, en zijn natte kleren hadden uitgesjord, zagen ze wat een beest van een kerel het was, met haren over zijn hele lijf. De grootste van alle wolvevachten paste nog maar half over hem heen.

‘Nuca?’

‘Nee, het is Nuca niet, jongen. Gewoon een drenkeling van een boot, kapotgevaren op de rotsen.’

Waar vandaan?

Dat wist niemand.

Maar de oude Iarnan bleef naar het gezicht van de drenkeling kijken: rood opgezwollen met dikke konen, woest krullend haar rondom de hele kop, de half open mond als een donker gat in de begroeiing. Het vale licht van buiten en het gele van de flakkerende vlammen uit de haard gaven het iets spookachtigs. ‘Ik ken die man,’ mompelde hij. ‘Ik ken dat gezicht. Maar waarvan?’