Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 6

[Cornelis Lindeboom]

LINDEBOOM (Cornelis), eenige zoon van Prof. L. Lindeboom (zie vor. art.) zag het levenslicht te 's-Hertogenbosch den 12en Juli 1872 en overleed te Amsterdam den 16en Jan. 1938. Daar zijn vader, fel tegenstander van den vaccinedwang, hem niet naar school wilde sturen, kreeg hij privaatlessen. En toen hij, tien jaar oud, met het ouderlijk gezin uit Zaandam naar Kampen verhuisde ging men met privaatlessen door. Op 17 jarigen leeftijd werd hij geplaatst in de derde klasse van de Gymnasiale afdeeling, destijds verbonden aan de Theologische School. Na drie jaren Gymnasiaal Onderwijs volgden drie jaren studie aan laatstgen. School. In 1895 werd hij candidaat in de Gereformeerde Kerk. Daarna studeerde hij nog een jaar aan de Theologische Faculteit der Eglise Libre en aan de Universiteit te Lausanne.

Den 18en Oct. 1896 verbond hij zich aan zijn eerste gemeente te Sprang. Vervolgens diende hij de Gereformeerde Kerken te Bolnes (30 Sept. 1900-1905), Apeldoorn (1905-1908), Gorinchem 1908-1914) en Amsterdam, waar hij den 10en Mei 1914 bevestigd werd door Dr. B. Wielenga, pred. aldaar. Nadat de herdenking van zijn veertigjarige ambtbediening in alle stilte was voorbijgegaan, werd hem op zijn verzoek met ingang van 1 Mei 1937 eervol emeritaat verleend. Hij hield geen afscheidsprediking, maar ging als emeritus nu en dan nog zijn laatste gemeente voor, terwijl hij te Amsterdam bleef wonen. Zijn gezondheidstoestand liet gedurende zijn laatste levensjaren veel te wenschen over, hetgeen hem in de waarneming zijner bediening belemmerde.

Hij onderscheidde zich door ijver en nauwgezetheid. Van zijn arbeid in het z.g.n. rivierenkwartier te Amsterdam getuigt o.a. de bouw van de in 1936 in gebruik genomen Waalkerk. Maar ook buiten zijn onderscheiden standplaatsen woekerde hij met zijn talenten in breeden kring. De Generale Synode der Gereformeerde Kerken benoemde hem in 1920 tot Deputaat voor de verstrooide Gereformeerden in Ned. Indië, en in 1926 tot Deputaat voor de Zending onder de Joden. De Synode van Utrecht (1923) wees hem, als voorstander van het vrouwenkiesrecht in de Geref. Kerken, een plaats aan onder de Deputaten, die een volgende Synode omtrent gen. zaak zouden adviseeren. Zijn gevoelen bleek echter met dat van de meerderheid in strijd, waarop hij in 1927 bij de Synode te Groningen een afzonderlijke memorie indiende. En toen dit verschil drie jaren later nog onveranderd bleek, deed hij dat op de Synode te Arnhem (1930) nogmaals. Niet licht liet hij, hoezeer ook wars van eigenzinnigheid, zich afbrengen van een eenmaal uit overtuiging door hem ingenomen standpunt.

[p. 62]

Op het gebied van de school en de barmhartigheid, van het jeugdwerk en het maatschappelijk leven bewoog hij zich in een of andere functie. De Regeering gaf blijk zijn prestaties op dit terrein te waardeeren door hem te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Ook op het gebied van de pers stelde hij zijn talenten ten dienste. De uitgave van Dr. A.H. de Hartogs boek over de Heilsfeiten, waarin L. de werkelijkheid en den zin dier feiten ernstig aangetast achtte, gaf hem aanleiding een brochure in het licht te geven over De Feitelijkheid en de Beteekenis der heilsfeiten. Met een naschrift aan Dr. A.H. de Hartog (Utr. 1908), een jaar later gevolgd door een tweede: Terug naar de Heilige Schrift. Dr. A.H. de Hartogs overtuiging nogmaals als een gevaarlijke dwaling in 't licht gesteld. (Utr. 1909).

Van zijn worsteling om te ontkomen aan de bezwaren gelegen in het onoverzichtelijke van den pastoralen arbeid in de groote stadsgemeente, getuigen zijn artikelen in De Reformatie (1923), daarna gebundeld uitgegeven onder den titel: Parochie-indeeling of Kerksplitsing. Een woord over den toestand en de toekomst der Kerk in de groote steden (Goes. 1924). Aanvankelijk stuurde hij na zijn komst te Amsterdam aan op verscherpte wijkindeeling. Dit leidde ertoe dat de verkiezing van ambtsdragers voortaan geschiedde ‘voor de wijk, uit de wijk en door de wijk’. In 1922 streefde hij naar ‘kerksplitsing’, maar het desbetreffend voorstel eener commissie werd verworpen, iets, waarover hij achteraf zijn blijdschap uitsprak.

Een preek van Ds. G.H. Beekenkamp, predikant bij de Ned. Hervormde Kerk verschenen in de uitgave Tot de Wet en tot de Getuigenis (19 Sept. 1906) gaf hem aanleiding tot een critiek in den vorm eener brochure getiteld: Is dàt nu ‘Gereformeerde’ Prediking? Open Brief aan Ds. G.H. Beekenkamp (Utr. 1908; 2e dr. ald. 1908). Laatstgen. beantwoordde deze critiek en tevens die van andere zijde op zijn preek uitgeoefend in een verweerschrift, onder den titel: Als getuchtigd en niet gedood. Antwoord aan de Wel. Zeer gel. Heeren Ds. C. Lindeboom .... Dr. J.C. de Moor. - Dr. J. Schokking betreffende de recensie en bespreking van ‘De fabel van Jotham’. Maassluis, z.j. [1908]. -

Van 1914 tot 1937 was Ds. C. Lindeboom mederedacteur van het ‘Gereformeerd Theologisch Tijdschrift’. Het ‘Noord-Hollandsch Kerkblad’, ‘De Bazuin’, ‘De Heraut’ e.a. periodieken hadden in hem een gewaardeerd redacteur of medewerker.

Hij was gehuwd met mej. A.M. de Jong, die hij als weduwe achterliet. Elf kinderen uit hun huwelijk waren bij zijn overlijden in leven.

Behalve de afzonderlijk verschenen geschriften reeds hiervóór vermeld, gaf hij nog in het licht.

Historisch-Critisch Overzicht van de Tractaat - uitgaven in Nederland. Breukelen 1903. 8^o. - Eensgezindheid naar Christus Jezus, der gemeente toegebeden van den God der lijdzaamheid en vertroosting. Afscheidspredikatie over Rom. 15:5, 6. Apeldoorn. 1908. 8^o. - Voortwoekerend Kwaad. Een ernstig woord aan Gehuwden. Breukelen. 1918. 8^o. - Kleine Bijbelgids. Handleiding tot het verkrijgen van Bijbelkennis. Kampen, 1912. 8^o; 2e herz. dr. Ald. 1922; 3e dr. ond. gewijzigden titel: Bijbelgids. Enz. Ald. 1930. 8^o. - De Verkondiging van Christus de Hoop der Heerlijkheid. Intreepred. over Col. I; 27b, 28. Amst. 1914. 8^o. - Eerbare Vrouwenkleeding. Breukelen. 1915. 8^o. - Leerboek der Bijbelsche Aardrijks- en Oudheidkunde. 2e dr. Kampen. 1922, 8^o. -

Een nauwkeurige opgave van zijn artikelen en bijdragen in bladen en andere perio-

[p. 63]

dieken is te vinden in den hieronder vermelden gedachtenisbundel, na zijn overlijden verschenen: In Uwe voorhoven, blz. 158-162, waar ook in chronologische volgorde voorkomen de titels zijner preeken. Hiervan zijn de meeste overgenomen uit verschillende jaargangen van Menigerlei Genade, preekenserie van predikanten der Gereformeerde Kerken. Deze bundel bevat bovendien eenige herdrukte preeken en meditatiën van L. en een enkele, die hier voor het eerst is gepubliceerd.

Litteratuur: In Uwe voorhoven. Ter herinnering aan het leven en den arbeid van Ds. C. Lindeboom. Amst. 1938. - Jaarboek t. dienste v.d. Geref. Kerken in Nederl. 23e Jrg. (1939), blz. 430-434 (gedachteniswoord door Dr. B. Wielenga uitgespr. bij L.'s begrafenis; ook geplaatst in: In Uwe voorhoven, blz. 114-121).