Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 5

[Henricus Langenes]

LANGENES (Henricus), geboren te Amsterdam, studeerde aan de Utrechtsche hoogeschool, waar hij in 1720 in het album studiosorum werd ingeschreven en in 1723 onder Prof. F.A. Lampe verdedigde een Disputatio theol. over de persoonlijkheid van den Logos. Toegelaten als proponent, en vervolgens peremptoir geëxamineerd door de Classis van Edam den 14en Oct. 1726, werd hij den 3en Nov. d.a.v. bevestigd te Etersheim en Schardam door Ds. S. Molenaar, pred. te Landsmeer (m. Mal. II:6; intr. m. Lc. XIV:23). Hij hield aldaar zijn afscheidsprediking den 9en Nov. 1727 (t: Filipp. IV:1) en verbond zich den 23en d.a.v. aan de gemeente te Venhuizen (m. 2 Cor. IV:7) na bevestigd te zijn door Ds. C. Lemannus, pred. te Broek in Waterland (m. 1 Petr. V:2). In 1734 geraakte hij in moeilijkheden met den kerkeraad zijner gemeente, die beschuldigingen tegen hem inbracht bij de classis van Enk-

[p. 540]

huizen, waarop een weerlegging volgde. Een en ander is beschreven in het zeldzaam geschrift: Beschuldigingen, voor de classis van Enchuysen ingebragt, door den Kerkenraad van Venhuyzen tegen Henricus Langenes, predikant aldaar met antwoorden en weerlegging. Enchuyzen. 1734. fol. Langenes bleef zijn tweede gemeente dienen totdat hij wegens verzwakte geestvermogens vrijwillig afstand deed van zijn bediening den 27en Apr. 1747 (met een pensioen van 350 gulden). Hij overleed te Buiksloot op 54-jarigen leeftijd den 30en Aug. 1754.

Zijn uitgegeven leerredenen dragen in sterke mate de kenmerken van de allegorische en typisch-coccejaansche theologie. Hij behoorde tot die predikanten in zijn dagen, die ‘de fakkel der geleerdheid op den kansel zwaaiden, en zich zelven in een rookwolk hulden, die het bijna onmogelijk maakten iets van den Evangelieprediker te vinden.’ (Hartog a.w., blz. 106).

Hij huwde te Amsterdam met Catharina Beaune (ondertr. 14 Dec. 1730). Zij overleefde hem zonder kinderen.

Van hem bestaan geen portretten.

De volgende geschriften van Langenes hebben het licht gezien:

Versaemeling van Bybelst-Stoffen behelsende verscheydene leerredenen over uitgeleesene texten des O. en des N. Testaments. Enghuizen. 1734, 1735. 2 dln. 4^o. (Boekz. 1734a, 580-598; 1735b, 286-307). - Volledige Verklaaring over de Klaagliederen, volgens de eigene betekenis der Hebreeuwsche woorden, zinnebeeldige spreekwyzen, naar derzelver gebruik in des Heeren Woord, benevens den Zaakelyken en Geestelyken zin aangetoont, en het oogmerk van den Propheet opgeheldert. Amst. 1753. 4^o (Behalve voorr. en regist. der Hebr. woorden, Schr. plaatsen en -zaaken 862 pag. (Boekz. 1779b, 478). - Gods bevel aan Mozes om den Rotssteen te slaan, in deszelfs Letterlijken en Geestelijken zin verklaart en den Heilbegerigen de Rotssteen des Heils geopent in een Leerr. over Exod. XVII:6. Amst. 1755. 4^o (Boekz. 1755b 472). Voorts nog een verklaring over het Vierde Gebod, waarvan de juiste titel met pl. en jr. v. uitg. zich niet laat vaststellen.

Litteratuur: v.d. Aa, Biogr. Wdb. VIII, blz. 40. - Molhuysen en Kossmann, N. Biogr. Wdb. X, k. 509 (art. v. Dr. G.A. Wumkes). - Veeris - de Paauw, Pred. N. Holl., blz. 121. - Hartog, Gesch. Predikk., blz. 106, 108. - Alb. Stud. Rh-Traj., k. 121. - Boekz. 1754b, 333.