Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 5

[Willem Herman Krijt]

KRIJT (Willem Herman) is op 23 April 1837 te 's-Gravenhage geboren en volgde aanvankelijk de lessen op het gymnasium aldaar, waar hij een leerling was van den bekenden Dr. L.R. Beynen, die nog jarenlang met hem briefwisseling hield. Na het overlijden van zijn vader ging zijn moeder te Deventer wonen, waar hij zijn voorbereidende studiën voltooide en op 14 Juli 1855 als theologisch student aan het Athenaeum werd ingeschreven, want, hoewel eerst het plan bestond, dat hij in de geneeskunde zou studeeren, het onderwijs en de raad van Ds. D. Molenaar te 's-Gravenhage hadden hem reeds dáár doen besluiten, om predikant te worden. Op 17 December 1855 voor de eerste maal te Utrecht ingeschreven, bleef hij echter nog gedurende één cursus te Deventer en vertrok daarna voorgoed naar Utrecht, waar zijn naam op 21 April 1857 voor de tweede maal in het Alb. Stud. voorkomt. Na al zijn examens met den hoogsten lof afgelegd, en ook als senator zitting in het Corpsbestuur gehad te hebben, deed hij in Augustus 1860 zijn proponents-examen en promoveerde den 26en Februari 1861 tot doctor in de godgeleerdheid op een proefschrift De Apocalypseos libro et de septem, quae illo continentur epistolis (Traj. ad Rh. 1861).

Eenige weken tevoren had hij een beroep naar Hardenberg ontvangen, waar hij op

[p. 289]

28 April 1861 intrede deed en tot 10 April 1864 werkzaam was. Twee weken later verbond hij zich aan Berkel en Rodenrijs, maar toen Groningen hem den 19en Februari 1865 tot voorganger koos, nam hij op 23 April d.a.v. afscheid van Berkel en hield den 7en Mei 1865 zijn intrede te Groningen. Slechts kort mocht hij hier werkzaam zijn, want, na voor een beroep te Utrecht, in December 1865 op hem uitgebracht, bedankt te hebben, overleed hij op 6 Mei 1866, ruim 29 jaar oud en ongehuwd. Bij zijn begrafenis op den 8en Mei hield Prof. J.J.P. Valeton een toespraak en op 13 Mei sprak Krijt's zwager F.J.P. Moquette in de Martini-kerk een gedachtenis-rede uit, naar aanleiding van Joh. 14:18; beide zijn afgedrukt in het Zestal nagelaten leerredenen (zie beneden).

Algemeen was de rouw bij zijn vroegtijdig overlijden: een ‘talentvol prediker’ wordt Krijt terecht genoemd, die ook te Groningen steeds op een talrijk gehoor kon rekenen. Daarbij was hij als pastor buitengewoon werkzaam en vooral geliefd in zijn eerste en zijn laatste gemeente, waar hij in alle opzichten veel waardeering ondervond. Ernstig van aard, vol plichtsbesef, begaafd met een uitstekend verstand en sterk geheugen, was hij altijd één der eersten op het gymnasium en aan de academie, maar nooit liet hij zich daarop voorstaan of poogde hij zich op den voorgrond te plaatsen, zoodat hij ook door zijn studiegenooten hoog gewaardeerd werd. Rechtzinnig in de leer, gevoelde hij zich bezwaard, dat hij den modernen Ds. Mosselmans als ambtgenoot te Groningen zou moeten bevestigen, maar die moeilijkheid werd door zijn overlijden opgelost, dat op denzelfden dag als Mosselmans' bevestiging plaats had. Toch wilde Krijt geen voorvechter zijn van een bepaalde richting, zoodat zij, die zich bij voorkeur orthodox noemden, hem niet als één der hunnen beschouwden.

Behalve zijn dissertatie heeft Krijt geen wetenschappelijk werk nagelaten, maar zijn leerredenen, die in druk verschenen, zijn duidelijk, degelijk en vol gloed, echter volstrekt niet polemisch. Zelf publiceerde hij nog: Tweetal leerredenen (Zwolle 1865) en Toespraak en verslag van het 6e jaarfeest van het Rotterdamsch Jongelieden-genootschap ten behoeve der Zendingszaak (Rott. 1865), terwijl na zijn dood werd uitgegeven: Zestal nagelaten leerredenen, voorafgegaan door een levens- en karakterschets van den overledene door Prof. J.J.P. Valeton en gevolgd door een gedachtenisrede van F.J.P. Moquette (Gron. 1867; 2e dr. ald. 1869). Dr. J. Cramer schreef een recensie van dit boekje in de Stemmen v. Waarh. en V., 1867, 531, 532. Van de Levens- en karakterschets verscheen te Gron. in 1884 een 3e druk. In den bundel: Eén Heer, één geloof. Twaalftal leerredenen (Amst. 1867) is ook een preek van Krijt opgenomen.

Litteratuur: Levensschets in: Zestal nagel. leerr. (zie boven). - Nav. XXVIII, 553. - v. Slee, Ill. School te Dev., 283. - Alb. Stud. Rh. Tr., 408, 414.