Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 5

[Hendrik Koekebakker]

Koekebakker (Hendrik), zoon van Hendrik Koekebakker, makelaar in effecten te Wormerveer, en van Guurtje Prins, werd aldaar den 5en Februari 1847 geboren. Of hij, van Doopsgezinden huize, tot hetzelfde geslacht behoort als de Anabaptist Gerrit Koekebakker (zie Doopsg. Bijdr., 1909, 109 vv.) is onbekend. Hij bezocht het gymnasium te Deventer, waar hij bij zijn zwager Ten Entel woonde, en studeerde sinds 1865 te Amsterdam, daar hij Doopsgezind predikant wilde worden, maar liet zich ook op 29 Januari 1866 te Utrecht als student inschrijven. In Juni 1870 legde hij met goed gevolg het proponents-examen af en ontving in Juli 1871 een beroep als tweede predikant te Den Burg en Waal op Tessel, waar hij den 1en October d.a.v. intrede deed. In Augustus 1874 te Ouddorp op Goeree tot voorganger gekozen, preekte hij den 18den October van dat jaar te Den Burg en Waal afscheid, waarna hij zijn tweede gemeente diende van 25 October 1874 tot 11 Augustus 1878. Twee weken later verbond hij zich aan Berlicum (Friesland), dat hem in Mei had beroepen en waar hij arbeidde tot 30 October 1881, om den 6en November d.a.v. intrede te doen te Giethoorn. Hier hield hij op 9 Mei 1886 zijn afscheidsrede, daar hij een beroep had aangenomen naar de gecombineerde gemeenten Zwartsluis en Meppel (intrede resp. 16 en 23 Mei 1886), die hij diende tot zijn overlijden op 8 October 1890.

Koekebakker was een ernstig, gemoedelijk, innig godvruchtig man, die over een groote werkkracht beschikte en de kunst verstond, om met zijn tijd te woekeren. Daardoor heeft hij op zeer uiteenloopend gebied kunnen arbeiden en toch veel voor zijn gezin en kinderen kunnen zijn. Op maatschappelijk terrein openbaarde zich zijn werkzaamheid door de oprichting der vereeniging ‘Werkverschaffing’ te Zwartsluis, op politiek gebied streed hij voor de liberale beginselen in het district Steenwijk en was redacteur van het liberale weekblad ‘Salland’, dat te Zwolle verscheen. Maar meer nog hadden godgeleerdheid en zedekunde zijn liefde. De moderne richting toegedaan, plaatste hij verscheidene stukken over onderwerpen van ethischen aard in het Theologisch Tijd-

[p. 90]

schrift, die hem als scherpzinnig denker deden kennen, en vooral moet op dit gebied de aandacht gevestigd worden op zijn artikel: De ontwikkelingstheorie en de zedeleer, opgenomen in De Gids van 1881, no. 8. Meer theologisch was Het godsdienstig-zedelijk leven der Christelijke gemeente (Amst. 1878) met een aanbevelende voorrede van I.J. de Bussy, en dat door Herderscheê genoemd wordt: ‘een proeve ter populariseering van het ethisch idealisme’. Verder gaf hij nog in druk: De moderne predikant (1879), geplaatst in de Stemmen uit de Vrije Gemeente, en Gewetensvrijheid (Amst. 1879), uitgekomen in de ‘Volksbibliotheek vanwege de Vereeniging tot handhaving en voortplanting van het liberale beginsel’ (5e achttal, no. 7). Ook schreef hij artikelen in De Hervorming, o.a. in de jaargangen 1882 en 1883.

Voor zijn kerkgenootschap heeft Koekebakker zich verdienstelijk gemaakt door mede De Zondagsbode op te richten (1887), waarvan hij gedurende de eerste, niet gemakkelijke, jaren redacteur was, een arbeid, die veel tijd in beslag nam, maar blijvend succes heeft gehad, nu De Zondagsbode meer en meer het aangewezen orgaan der Doopsgezinde Broederschap is geworden.

Den 24en Juli 1873 huwde Koekebakker met Sina Huizinga († 27 Maart 1901), die hem zes kinderen schonk, waarvan drie vóór hun meerderjarigheid zijn gestorven, twee zoons, Ds. J. en Ds. W. Koekebakker, Doopsgezind predikant zijn, respectievelijk te Middelburg en te Dordrecht, en de jongste zoon, Hendrik, als chef de bureau bij de firma Nijhoff te 's-Gravenhage in 1927 overleed.

Een portret in olieverf van Koekebakker bevindt zich ten huize van zijn oudsten zoon te Middelburg.

Litteratuur: De Zondagsbode, 3e Jaarg., no. 50, 12 Oct. 1890. - Herderscheê, De Mod.-Godsd. richting in Ned., 349. - Doopsgez. Bijdr., 1901, 30. - Alb. Ath. Amst., 228. - Alb. Stud. Rh.-Tr., 474. - Hs. Borger. - Mededeelingen, welwillend verstrekt door Ds. J. en Ds. W. Koekebakker.