Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 5

[Wernerus Köhne]

Köhne (Wernerus), ook Köhnen geschreven, was afkomstig uit Kopenhagen en volgens Hs. Borger de zoon van een predikant. Hoogstwaarschijnlijk heeft hij daar ook voor een deel zijn opleiding gehad, want hij liet zich in 1717 aan de Hoogeschool te Utrecht inschrijven en werd hier nog in hetzelfde jaar tot proponent bevorderd. In 1719 nam hij te Amersfoort den predikdienst waar, doch ontving op 6 September 1720 een beroep naar Jaarsveld, waar hij den 27en October d.a.v. bevestigd werd. Reeds den 4en October 1727 is hij overleden, een weduwe nalatende.

In zijn kort leven heeft Köhne de studie blijkbaar niet verwaarloosd. Eerst gaf hij Paulus' brief aen Titus ontledender wijze verklaert, op des Apostels oogmerk toegepast, en vergeleeken met den eersten Brief aen Timotheus (Utr. 1724). Vooraf gaat een ‘Brief van G. Outhof over den schrijfstijl van Paulus, als ook eene nodige voorbereiding tot ontdekking van de wijsheid, in deezen Brief alleszins doorstralende’. Het oordeel over dit

[p. 89]

boek wordt in de volgende woorden geteekend: ‘Het is wel een kunstig, doch mager geraamte’ en nu wilde Köhne toonen, dat hij ook in staat was, een ‘breeder uitlegging en toepassing van een enkele stof’ te geven. Dit deed hij in: De liefde, dewelke is de bant der volmaaktheit enz. Redevoeringe over Coll. 3:14 (Amst. 1726), waarvan de Voorrede ook een verhaal bevat van de omstandigheden, waarin de Lopiker Waard zich bevond ‘gedurende den watersnood van den vorigen winter’. Dat hij dus belang stelde in het gewone, dagelijksche leven, blijkt ook uit zijn vertaling uit het Latijn van Th. Haaze's werk: Naspeuring van den Leviathan, beschreven in 't Boek van Job, en van den Visch, die Jona verslond, dat op de volgende eigenaardige wijze wordt aangeprezen: ‘In dit werkje zijn veel opmerkelijke zaken voor hun die handel drijven op, en reizen naar de Straat Davids en Groenland, zo in de Walvischvangst, als bijzonder omtrent het vangen van de Cachelot, met veel voorbeelden en getuignissen gestaafd.’ Ook vertaalde hij uit het Latijn een werk van A. Reland: Verhandeling van het Hanen gekraey, van Petrus binnen Jeruzalem gehoort (Utr. 1724).

Met. J.M. Stochius en K.V.P. maakte hij een gedicht op de bruiloft van M. van de Put en H.E. Klocker, 14 October 1717 (Amst. 1717). Op die van G. Boon en J. van Ostade (25 Juni 1726) maakte hij insgelijks een vers, dat in 1726 te Gouda het licht zag.

Litteratuur: Alb. Stud. Rh.-Tr., 118. - Cat. Letterk., I, 529, 549. - Boekz., 1724b, 378, 379, 539-544; 1726b, 265-279; 1769b, 620; 1777b, 617. - Hs. Borger.